Trước diễn biến phức tạp của tình hình cháy nổ, các đơn vị, địa phương trong tỉnh Nghệ An đã chủ động triển khai nhiều biện pháp PCCC & CNCH, qua đó tạo chuyển biến rõ nét trong nhận thức và hành động của cộng đồng.
Theo thống kê, toàn tỉnh Nghệ An đã xây dựng được 1.118 mô hình “Tổ liên gia an toàn PCCC”, hình thành 2.190 điểm chữa cháy công cộng tại các khu dân cư, khối xóm, tổ dân phố. Đây là những mô hình được đánh giá cao nhờ phát huy hiệu quả phương châm “bốn tại chỗ”, giúp người dân chủ động ứng phó ngay từ thời điểm đầu khi xảy ra sự cố.
Cùng với đó, 751.196 trong tổng số 834.762 hộ gia đình trên địa bàn đã tự trang bị bình chữa cháy, đạt tỷ lệ 89,9%. Việc các hộ dân chủ động chuẩn bị thiết bị chữa cháy ban đầu góp phần quan trọng trong việc hạn chế thiệt hại, ngăn chặn nguy cơ cháy lan, cháy lớn.

Công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức pháp luật và kỹ năng PCCC cũng được đẩy mạnh bằng nhiều hình thức đa dạng như phát thanh cơ sở, loa lưu động, sinh hoạt cộng đồng, mạng xã hội, tờ rơi, pano, áp phích…
Các buổi hướng dẫn thực hành sử dụng bình chữa cháy, kỹ năng xử lý tình huống cháy nổ cũng được tổ chức thường xuyên tại nhiều khu dân cư. Nhờ vậy, ý thức và tinh thần trách nhiệm của người dân đối với công tác PCCC được nâng lên rõ rệt.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả tích cực, tình hình cháy nổ tại các hộ gia đình vẫn còn diễn biến phức tạp. Chỉ tính trong 8 tháng đầu năm 2025, Nghệ An ghi nhận 10/36 vụ cháy liên quan đến nhà ở hộ gia đình và nhà để ở kết hợp sản xuất, kinh doanh, chiếm 27,7% tổng số vụ cháy toàn tỉnh.
Đây là con số cảnh báo nguy cơ cháy nổ tại loại hình nhà ở này vẫn ở mức cao và tiềm ẩn nhiều rủi ro. Đặc biệt, nguyên nhân chủ yếu đến từ việc sử dụng điện không an toàn, bố trí hàng hóa, vật dụng dễ cháy gần nguồn nhiệt, cũng như thói quen vừa sinh hoạt vừa kết hợp kinh doanh nhưng không đảm bảo các điều kiện an toàn PCCC.
Ngoài ra, một số mô hình “Tổ liên gia an toàn PCCC” tại một số địa phương hoạt động chưa thực sự hiệu quả; việc thực tập phương án chữa cháy, diễn tập thoát nạn chưa được tổ chức thường xuyên, dẫn đến kỹ năng của người dân vẫn còn hạn chế. Nhiều hộ gia đình vẫn chưa trang bị bình chữa cháy hoặc trang bị mang tính hình thức; không ít nhà không có lối thoát nạn thứ hai, khiến nguy cơ bị mắc kẹt khi xảy ra cháy là rất lớn.
Trước thực trạng đó, các cơ quan chức năng của tỉnh Nghệ An đang tiếp tục triển khai nhiều giải pháp tăng cường. Trong thời gian tới, lực lượng Công an tỉnh sẽ tiếp tục hướng dẫn các địa phương rà soát, đánh giá nguy cơ cháy nổ tại các khu dân cư; kiên quyết yêu cầu các hộ gia đình bổ sung trang thiết bị chữa cháy, cải tạo hoặc mở thêm lối thoát hiểm phù hợp. Song song đó, công tác kiểm tra, xử lý vi phạm quy định về PCCC đối với nhà ở kết hợp kinh doanh sẽ được siết chặt, đặc biệt là các cơ sở có sử dụng nguồn nhiệt, nguồn lửa, hoặc chứa hàng hóa dễ cháy.
Ban Chỉ đạo PCCC tỉnh cũng yêu cầu các địa phương duy trì hiệu quả hoạt động của mô hình ''Tổ liên gia an toàn PCCC'', đảm bảo thiết bị cảnh báo cháy, kẻng báo cháy, bình chữa cháy và các phương tiện cứu nạn tại chỗ luôn sẵn sàng sử dụng. Việc tập huấn và tổ chức thực hành phương án chữa cháy sẽ được tăng cường nhằm nâng cao phản xạ và kỹ năng xử lý sự cố cho người dân.
Bên cạnh nỗ lực của lực lượng chức năng, mỗi hộ gia đình được khuyến cáo cần chủ động hơn trong việc tự bảo vệ mình. Việc thường xuyên kiểm tra hệ thống điện, thay thế dây dẫn đã cũ, bố trí vật dụng gọn gàng, tránh che chắn lối thoát hiểm, cũng như trang bị đầy đủ thiết bị chữa cháy là những biện pháp quan trọng và thiết thực. Đặc biệt, với nhà ở kết hợp kinh doanh – loại hình có mật độ vật dụng dễ cháy cao – việc tuân thủ nghiêm quy định PCCC càng đóng vai trò then chốt.
Có thể thấy, với sự vào cuộc quyết liệt của các cấp, ngành và sự đồng thuận của người dân, Nghệ An đang từng bước xây dựng môi trường sống an toàn hơn, giảm thiểu tối đa nguy cơ cháy nổ trong cộng đồng. Tuy vậy, công tác PCCC chỉ thực sự hiệu quả khi được duy trì thường xuyên và đòi hỏi sự chung tay của toàn xã hội. Đây vừa là trách nhiệm, vừa là nghĩa vụ của mỗi tổ chức, cá nhân để bảo vệ an toàn cho chính mình và cộng đồng.