- Tết Hàn thực, nhà nào cũng đặt lên bàn thờ ít nhất là một đĩa bánh trôi, một bát bánh chay.
Thời nay, nhiều người bận rộn và không có thời gian để tự làm bánh thì có thể ra ngoài mua bánh làm sẵn.
Tuy nhiên nếu bạn có thể bỏ ra chút thời gian cùng cả nhà quây quần nặn bánh, làm bánh trôi bánh chay, chắc hẳn dịp Tết Hàn thực sẽ trở nên vui và ấm áp vô cùng đấy!
Hãy cùng tham khảo cách làm bánh trôi, bánh chay chuẩn vị nghệ nhân qua hướng dẫn của nghệ nhân ẩm thực ưu tú Phạm Ánh Tuyết dưới đây:
 |
| Nghệ nhân ẩm thực ưu tú Phạm Ánh Tuyết. Ảnh: NVCC |
Theo nghệ ân ẩm thực ưu tú, Tết Hàn thực là một ngày Tết cổ truyền của người Việt từ xa xưa. Lúc thời tiết hết xuân chuẩn bị sang hè, vào ngày 3/3 âm lịch hằng năm là có Tết Hàn thực.
Đặc trưng chủ yếu của Tết Hàn thực là làm bánh trôi bánh chay, ngày xưa các cụ có thêm bánh nhót (hình quả nhót).
 |
|
Bánh trôi, hoa bưởi |
Nghệ nhân Ánh Tuyết cho biết, để làm được bánh chay, bánh trôi rất đơn giản. Nhưng để làm ngon, thì đòi hỏi sự cầu kỳ và công phu trong cách chế biến.
Trước tiên, gạo làm bánh trôi, bánh chay phải kén được nếp cái hoa vàng, dẻo. Ta cho ngâm lên, để ráo nước rồi mang đi xay ra thành bột. Cứ chín phần nếp cho một phần tẻ hoặc non hai phần tẻ.
Xay cho mịn ra, xong thì lấy túi vải phin bọc lại, treo lên 1 ngày, nước sẽ chảy xuống hết, lúc đó là còn lại bột.
Nhân bánh trôi bằng đường phên. Đường làm nhân bánh trôi ngon nhất là đường phên Dương Liễu, Cát Quê, những miếng đường vuông thành, sắc cạnh, đỏ thắm, rắn đanh và giòn, hương thơm mát.
 |
|
Nhân bánh trôi bằng đường phên. Ảnh: VietNamNet |
Bánh nặn xong, được thả vào nồi nước sôi. Bánh chìm xuống rồi nổi lên, “ba chìm bảy nổi, chín lênh đênh” thì vớt ra và ngâm trong nước lã đun sôi để nguội cho săn trở lại rồi lại vớt ra bày vào đĩa. Đĩa bánh trôi được rắc thêm mấy hạt vừng trắng rang thơm.
Bánh chay cũng làm bằng bột nếp nhào nặn với nước và cũng có nhân, nhưng nhân bằng đậu xanh còn vỏ, đặc biệt là phải xanh loại đậu xanh xanh lòng. Như vậy nhân mới ngon và thơm, ít hạt hỏng.
Đậu để làm nhân bánh là giống đỗ tiêu, hạt nhỏ, thơm; được hấp chín tới, giã mịn, trộn với đường kính trắng.
Ta cho ngâm đậu xanh, đãi vỏ, ráo nước thì ta cho vào đồ. Khi đồ phải đồ to lửa, đậu mới bở và mềm. Sau đó cho ra giã, xào với đường. Dừa thì chọn loại dừa già, bào nhỏ, xào lẫn với đậu xanh, ta cho vani vào trộn.
 |
| Bánh chay. Ảnh: Khám phá |
Khi nặn bánh chay, ta lưu ý công thức 2 phần vỏ thì 1 phần nhân. Cuối cùng mang đi luộc. Vớt ra cho vào nước sôi để nguội, cuối cùng là vớt bánh chay ra đựng trong bát.
Bao giờ cho bánh chay vào bát ta cũng phải lấy ngón tay cái, ấn vào bát một cái, tạo thành vết lõm. Và công đoạn cuối là chan thêm một chút chè đường quấy với bột đao hay bột sắn dây ướp hoa bưởi.
Đặc biệt, với ẩm thực của người Hà Nội xưa, vào mỗi độ tháng 3 là mùa hoa bưởi, nên khi làm bánh chay cho Tết Hàn thực thì nhất định phải có hoa bưởi với bột sắn.
Sản phẩm hoàn thiện là khi ăn phải có vị ngọt thanh, mùi thơm, mùi mát của hoa bưởi.
Nghệ nhân ẩm thực ưu tú Ánh Tuyết cho biết: "Nền ẩm thực Việt Nam đã có truyền thống hàng nghìn năm nay. Mỗi một món ăn là một nghệ thuật và có đặc trưng riêng.
Từ xa xưa cha ông ta đã biết kết hợp nhuần nhuyễn các hương vị, món ăn với nhau, mùa nào có thức gì thì phối hợp các thức đó với nhau. Đỉnh cao của nghệ thuật ẩm thực chính là ở chỗ đó. Nó đã làm nên "quốc hồn quốc túy" trong các món ăn truyền thống dân gian Việt Nam.
Như người Hà Nội xưa, Tết Hàn Thực là phải có bánh trôi bánh chay. Tuy nhiên, bánh trôi bánh chay Tết Hàn thực khác với bánh trôi bánh chay của ngày mùng 5/5 âm lịch (diệt sâu bọ - nv).
Vì chỉ có tháng 3 mới có hoa bưởi, nên bánh trôi bánh chay của Tết Hàn thực có ướp hoa bưởi, còn bánh trôi của 5/5 sẽ không có.
Kinh nghiệm làm cỗ cúng Rằm tháng Giêng 'chuẩn' nghệ nhân
Rằm tháng Giêng (15/1 âm lịch) là một trong những ngày lễ quan trọng trong đời sống tâm linh của người Việt. Việc làm mâm cỗ cúng sao cho tươm tất luôn được các gia đình quan tâm.
8 thói quen ăn uống sai một ly, đi một... đời
Nếu còn thắc mắc vì sao chỉ ăn thực phẩm sạch, chế biến đúng cách mà sức khỏe vẫn đi xuống, thì nhất định bạn phải đọc bài viết này.
Món ăn Việt Nam như thế nào trong mắt du khách nước ngoài?
Ẩm thực Việt Nam nổi tiếng trên thế giới với nhiều món ăn ngon như bánh mì, phở, bún chả... Dưới đây là chia sẻ của một số du khách nước ngoài về món ăn của người Việt.
Diệu Bình
.svg){kind=icon}
