Tờ CNBC mới đây đưa tin, nhà tâm lý học, TS Aliza Pressman, đồng sáng lập giám đốc của Trung tâm Nuôi dạy Con cái thuộc Hệ thống Y tế Mount Sinai (New York, Mỹ), đã dành gần 20 năm nghiên cứu cách chăm sóc và nuôi dạy những đứa trẻ thành công. Theo TS. Pressman, có một kỹ năng thường không được chú ý nhưng lại đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành nên những cá nhân thành đạt: Nuôi dưỡng hiệu quả bên trong (inner efficacy).
Hiệu quả bên trong là niềm tin của một cá nhân vào khả năng của chính họ làm những gì cần thiết để đạt được mục tiêu của mình.
Không giống như lòng tự trọng tập trung vào giá trị bản thân, hiệu quả bên trong là sự tự tin và quyết tâm vượt qua thử thách và theo đuổi khát vọng.
Khi trẻ sở hữu ý thức mạnh mẽ về hiệu quả bên trong, chúng có nhiều khả năng đón nhận những thử thách mới, kiên trì đối mặt với những thất bại và phát triển tư duy thúc đẩy sự tiến bộ liên tục.
Nghiên cứu đã xác định 4 nguồn chính mà từ đó trẻ em có được hiệu quả bên trong:
1. Trải nghiệm thành công ở mức độ phù hợp: Trẻ xây dựng năng lực bên trong bằng cách hoàn thành các nhiệm vụ thử thách chúng ở mức độ phù hợp. Cha mẹ nên tạo cơ hội cho con mình thành công đồng thời khuyến khích chúng dần dần vượt ra khỏi vùng an toàn của mình.
2. Quan sát người khác thành công: Trẻ nên được truyền cảm hứng và động lực khi nhìn thấy những người khác giống mình đạt được thành công. Điều cần thiết là cha mẹ phải cho con mình tiếp xúc với những hình mẫu đa dạng, có chung đặc điểm hoặc sở thích, củng cố niềm tin rằng thành công hoàn toàn có thể đạt được.
3. Suy ngẫm về những gì đạt được trong quá khứ: Nhắc nhở trẻ về những thành tích trong quá khứ giúp củng cố sự tự tin vào khả năng của chúng. Khuyến khích một câu chuyện tích cực về những thành công trong quá khứ góp phần nâng cao ý thức về năng lực và khả năng của trẻ.
4. Duy trì sự điều tiết cảm xúc: Một trạng thái tinh thần bình tĩnh và tập trung giúp trẻ giải quyết các thử thách một cách hiệu quả. Dạy trẻ các kỹ thuật chú ý hiện tại và thư giãn sẽ trang bị cho chúng những kỹ năng đối phó cần thiết để kiểm soát căng thẳng và lo lắng.
Để giúp trẻ trau dồi nội lực, cha mẹ có thể áp dụng một số chiến lược:
1. Khuyến khích nỗ lực hơn là hoàn thiện ngay lập tức: Nhấn mạnh giá trị của nỗ lực và sự kiên trì thay vì mong đợi thành tích hoàn hảo. Dạy trẻ rằng sự tiến bộ đến từ nỗ lực không ngừng và học hỏi từ những sai lầm.
2. Đưa ra phản hồi mang tính xây dựng: Thay vì chỉ ra lỗi, hãy hướng dẫn trẻ hiểu và sửa lỗi. Đưa ra lời giải thích rõ ràng, đặt câu hỏi thăm dò và củng cố các kỹ năng đã học trước đó để tạo điều kiện thuận lợi cho việc học tập và phát triển.
3. Đưa ra những lời khen ngợi cụ thể và chân thành: Ghi nhận và khen ngợi những nỗ lực, sự sáng tạo và kỹ năng giải quyết vấn đề thực sự của trẻ. Lời khen ngợi cụ thể sẽ củng cố những hành vi tích cực và khuyến khích trẻ phát huy thành tích của mình.
4. Làm nổi bật tư duy chiến lược: Giúp trẻ nhận biết các chiến lược và hành động dẫn đến thành công. Kết nối hành động của trẻ với kết quả, dù tích cực hay tiêu cực, để thúc đẩy sự hiểu biết sâu sắc hơn về nguyên nhân và kết quả.
Bằng cách truyền sức mạnh nội tâm cho trẻ, cha mẹ trao quyền cho con cách vượt qua những thử thách trong cuộc sống bằng sự tự tin và kiên cường. Ngày nay, theo TS Aliza Pressman, các bậc cha mẹ nên ủng hộ cách tiếp cận toàn diện trong việc nuôi dạy con cái, ưu tiên nuôi dưỡng các kỹ năng thiết yếu như hiệu quả bên trong bên cạnh sự phát triển về mặt học thuật và tương tác xã hội.
Tử Huy