Gan thoái hóa do mỡ phủ

Anh N.D.H. (22 tuổi, Hà Đông, Hà Nội) đến Bệnh viện Quân y 103 khám vì chán ăn, mệt mỏi. Ngườn đàn ông trẻ luôn có cảm giác cơ thể nặng nề, đi lại khó khăn. Qua siêu âm, bác sĩ phát hiện gan của bệnh nhân nhiễm mỡ nặng. Toàn bộ gan vàng, xuất hiện các điểm xơ gan. Sau đó, nam thanh niên tiếp tục tới Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 kiểm tra lại lần nữa.

Phó giáo sư Nguyễn Anh Tuấn, Chủ nhiệm Khoa Phẫu thuật ống tiêu hóa, cho biết toàn bộ lá gan của nam bệnh nhân đều bị mỡ bao phủ kèm theo xơ gan do béo phì. Chức năng gan của anh giảm, già nua như người cao tuổi. 

Từ khi còn nhỏ, anh H. đã bụ bẫm và thích ăn đồ ăn chế biến sẵn, chiên rán, nước ngọt. Một ngày, nam thanh niên có thể uống hết chai nước ngọt 1,5 lít thay nước lọc.

Với trường hợp của bệnh nhân này, bác sĩ khuyến cáo giảm cân, thay đổi chế độ ăn và điều trị nội khoa. Nếu không đáp ứng nội khoa, bác sĩ định hướng giảm béo bằng phẫu thuật thu nhỏ dạ dày. Gan nhiễm mỡ và xơ nếu không điều trị tích cực có nguy cơ dẫn đến ung thư gan.

Thời gian ung thư hóa tùy thuộc vào mức độ tổn thương, tỷ lệ cân nặng, chế độ ăn uống, tình trạng sức khỏe toàn thân. Việc giảm cân giúp giảm lượng mỡ tích tụ trong gan nhưng không thể phục hồi xơ gan hoàn toàn. 

gan nhiem mo.png
Một ca gan phẫu thuật ung thư gan. Ảnh: BSCC. 

Dấu hiệu cần kiểm tra gan ngay

Một lá gan khỏe mạnh khi tỷ lệ chất béo trong gan nằm ở ngưỡng an toàn từ 2-4%. Gan nhiễm mỡ không có biểu hiện rõ ràng, người bệnh thường phát hiện trong quá trình đi khám sức khỏe định kỳ. Tuy nhiên, mỗi giai đoạn bệnh sẽ có triệu chứng cảnh báo.

Ở giai đoạn sớm, lượng mỡ trong gan chiếm khoảng 5-10% và không có biểu hiện ra ngoài. Bệnh nhân có thể phát hiện qua siêu âm ổ bụng.

Giai đoạn 2, mỡ tích tụ trong gan chiếm 10-20% trọng lượng của lá gan. Người bệnh có dấu hiệu chán ăn, khó tiêu, bụng đầy, mệt mỏi, thỉnh thoảng buồn nôn, nếu không điều trị sẽ chuyển sang giai đoạn 3.

Gan nhiễm mỡ giai đoạn 3 là nguy hiểm khi lượng mỡ chiếm trọng lượng 1/3 gan. Dấu hiệu của bệnh rõ ràng hơn, xuất hiện triệu chứng vàng mắt, vàng da, đau hạ sườn phải, sút cân, u mạch nổi trên da. Đây là giai đoạn muộn của gan nhiễm mỡ. Bệnh ở giai đoạn này chỉ điều trị giảm nhẹ và phòng tránh biến chứng dẫn đến viêm gan mạn tính, xơ gan, ung thư gan, không thể chữa khỏi được.

Tình trạng viêm gan xảy ra khi mỡ bao phủ các tế bào gan ngày càng nhiều, làm suy giảm chức năng. Nếu tình trạng viêm không ngừng lại thì quá trình xơ hóa sẽ tiếp tục lan rộng.

Theo thống kê, có tới 10-25% bệnh nhân gan nhiễm mỡ có thể dẫn đến xơ gan và khoảng 4% sẽ bị ung thư gan. Các nghiên cứu tại Việt Nam cho thấy, khoảng 75% người béo phì và tiểu đường type 2 mắc bệnh lý gan nhiễm mỡ. Trước đây, bệnh thường gặp ở người lớn tuổi thì nay, độ tuổi mắc bệnh trẻ hơn nhiều, đặc biệt là nhiều trẻ em mới 10 tuổi đã bị gan nhiễm mỡ.

Để phòng bệnh, Phó giáo sư Tuấn khuyến cáo mọi người nên xây dựng chế độ ăn hợp lý, hạn chế các món chiên rán, bổ sung thực phẩm chứa nhiều chất xơ trong rau củ quả, giảm đạm từ thịt và thay thế bằng tôm, cua, cá, ăn uống điều độ, đúng giờ là vô cùng quan trọng.

Người bị gan nhiễm mỡ của thể ưu tiên chọn các thực phẩm tốt như nghệ, chanh, nước giấm táo, trà xanh, đu đủ rất tốt cho gan.

Hằng tháng, mọi người cần có thói quen kiểm tra trọng lượng, theo dõi cân nặng và tình trạng tăng cân. Thói quen này giúp bạn điều chỉnh lượng chất béo tích tụ trong gan. Thực hiện các bước để giảm cân nếu bạn đang béo phì hoặc thừa cân.