Ở tuổi 85, bà Wang Tianzhen, sống ở vùng nông thôn phía tây nam thành phố Trùng Khánh, chưa bao giờ sở hữu một chiếc điện thoại di động. Nhưng giờ bà có thể liên lạc thường xuyên với cháu gái sống cách xa 300km bằng một thiết bị thông minh.
Cô cháu gái He Ranran đã cài đặt một camera thông minh hồi đầu năm nay sau khi bà Wang 2 lần bị nhồi máu não. Chiếc camera giúp cô quan sát được người bà ốm yếu của mình và trò chuyện được với bà dù ở rất xa.
“Chúng tôi muốn ở cạnh bà, nhưng chúng tôi phải đi làm để kiếm sống. Đó là cách chúng tôi cân bằng giữa lòng hiếu thảo và cuộc sống cá nhân của mình”, He chia sẻ với Sixth Tone.
Gia đình He là một trong số ngày càng nhiều gia đình sử dụng camera an ninh thông minh – một thiết bị có khả năng kết nối với màn hình và có tính năng gọi video, để theo dõi các thành viên lớn tuổi trong nhà đang sống một mình, hầu hết đều ở nông thôn.
Vào năm 2022, hơn 48 triệu camera an ninh sử dụng tại nhà đã được bán ở Trung Quốc, trong đó hầu hết là người trẻ mua chúng để theo dõi người thân lớn tuổi.
Sun Yuda, một chủ doanh nghiệp bán camera an ninh và các thiết bị thông minh chăm sóc người cao tuổi có trụ sở tại Thâm Quyến, nói với Sixth Tone rằng đại dịch đã làm tăng nhu cầu sử dụng camera. Các biện pháp kiểm soát virus thường khiến nhiều người không thể đi du lịch trong thời gian dài. Cùng với đó, những ca tử vong trong thời kỳ cao điểm Covid-19 càng làm tăng thêm sự lo lắng của người dân.
“Ngày càng có nhiều người nhận ra rằng họ không thể luôn ở gần cha mẹ, nhưng họ vẫn muốn chăm sóc cha mẹ tốt hơn”, Sun nói, đồng thời cho biết thêm rằng nhận thức về các thiết bị công nghệ có thể theo dõi sức khỏe của người cao tuổi đã đạt đến “mức độ thực sự cao”.
Trung Quốc là nơi sinh sống của hơn 280 triệu người từ 60 tuổi trở lên, chiếm 19,8% tổng dân số cả nước. Hồi tháng 10 năm ngoái, một quan chức hàng đầu của chính phủ cho biết hơn một nửa dân số lớn tuổi của nước này hiện sống một mình. Ở một số thành phố lớn và khu vực nông thôn, con số này còn lên tới hơn 70%.
Theo nhiều báo cáo chính thức, khoảng 30-40% người cao tuổi từ 65 tuổi trở lên bị ngã - nguyên nhân lớn nhất gây thương tích và tử vong cho nhóm tuổi này. Và hơn 30% dễ bị trầm cảm do thiếu kết nối xã hội.
Những rủi ro về sức khỏe này đã khiến một sinh viên đại học 22 tuổi họ Chen lắp đặt camera an ninh trong nhà bà ngoại cô. Cô đưa ra quyết định sau khi người bà 78 tuổi gặp các biến chứng về sức khỏe liên quan đến Covid-19.
“Bà không thể di chuyển hay với lấy điện thoại để nhờ giúp đỡ sau khi bị ngã”, Chen chia sẻ. “Bà có thể chết mà không ai hay biết, nếu chuyện này lại xảy ra”.
Chủ đề camera an ninh giám sát các thành viên lớn tuổi trong gia đình đã thu hút sự chú ý rộng rãi của công chúng hồi tháng 1 năm nay sau khi một đoạn video cho thấy cuộc trò chuyện giữa một cô gái đi làm ăn xa với người thân hiện sống ở một thành phố khác được lan truyền trên mạng xã hội.
Zhang Bing, giáo sư nghiên cứu truyền thông tại Đại học Công nghệ Jingchu cho rằng việc lắp đặt camera an ninh đã giúp duy trì mối quan hệ giữa các thành viên trong gia đình bất chấp khoảng cách. Thậm chí, nó đang bắt đầu định hình lại các mối quan hệ. Trong một cuộc khảo sát ở vùng nông thôn Hồ Bắc năm ngoái, giáo sư Zhang nhận thấy gần 40% người cao tuổi được hỏi đã lắp đặt camera an ninh trong nhà, và gần 80% trong số đó đã lắp đặt trong vòng 3 năm qua.
“Điều đó phản ánh một thế hệ thanh niên đang lo lắng tới việc chăm sóc người già”.
Nhưng không phải ai cũng đồng tình với ý tưởng này.
Anh Sun, chủ doanh nghiệp bán camera an ninh, cho biết nhiều người lớn tuổi phản đối việc lắp đặt các thiết bị như vậy do lo ngại về quyền riêng tư và bị camera theo dõi. Nhiều người phản đối việc đặt camera trong phòng ngủ và phòng tắm của họ hoặc họ sẽ bí mật tắt thiết bị.
Bản thân Sun không lắp camera ở nhà bố mẹ anh vì anh không hoàn toàn tin tưởng vào công nghệ này. Anh nói rằng anh thích loại công nghệ có thể gửi cảnh báo chính xác trong trường hợp khẩn cấp thay vì chỉ dựa vào camera.
“Vấn đề chỉ được giải quyết bởi con người vì công nghệ chỉ có thể phát hiện ra vấn đề mà thôi”. Anh cho rằng để công nghệ phát huy tác dụng vẫn cần có sự tham gia của các thành viên trong gia đình, ban quản lý khu nhà ở và các dịch vụ khẩn cấp.
Theo báo cáo của các phương tiện truyền thông, sự gia tăng phổ biến của các thiết bị giám sát trong nhà cũng làm dấy lên những lo ngại về quyền riêng tư và thông tin cá nhân khác, vì tin tặc có thể lấy và sử dụng chúng cho các mục đích bất hợp pháp.
Năm 2021, một phiên toà ở Bắc Kinh đã kết án 5 năm tù một người đàn ông vì tội xâm nhập vào 180.000 camera an ninh trên toàn cầu và kiếm được hơn 700.000 nhân dân tệ (gần 2,4 tỷ đồng) sau khi cấp quyền truy cập cho những người dùng khác.
Trong cuộc khảo sát kéo dài 4 tháng của mình, giáo sư Zhang cho biết ông nhận thấy, hầu hết các hộ gia đình ở nông thôn chỉ cho phép lắp camera trong sân hoặc một nơi nào đó bên ngoài ngôi nhà, một sự khác biệt lớn so với các hộ gia đình ở thành phố.
Vị giáo sư sống cách xa cha mẹ mình 5 giờ lái xe, cũng đã lắp một camera bên ngoài căn hộ của cha mẹ mình vào năm 2021, nhưng giờ đây ông nhận thấy cha mẹ mình trốn tránh camera sau một lần ông can thiệp vào cuộc tranh cãi của họ.
“Mọi người sẽ không bao giờ nghĩ đến điều đó ngay từ đầu khi họ lắp đặt camera, nhưng nó thường xảy ra sau khi những người bị theo dõi nhận ra rằng camera đang ở đó, đặc biệt là trong một cuộc tranh cãi”.
Chen cho biết, cô thường kiểm tra xem bà của mình dùng bữa vào lúc nào. Thỉnh thoảng, cô xem lại một số cảnh quay để có cái nhìn thoáng qua về một ngày của bà. Hầu hết thời gian cô thấy bà ngồi trên chiếc ghế gỗ ngoài sân.
“Hình ảnh đó mang tôi đến gần bà hơn và mang lại cho tôi cảm giác an toàn sau khi biết bà đang làm gì, những gì xảy ra với bà hàng ngày”, Chen nói. “Tuy nhiên, sức khỏe của bà tệ hơn tôi nghĩ, và bà cô đơn hơn tôi tưởng tượng. Camera giúp chúng tôi chăm sóc bà, nhưng cuối cùng thì nó không thể thay thế việc chúng tôi ở cạnh bà”.
.svg){kind=icon}
