Tại dự thảo Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ sau khi tiếp thu ý kiến của các bộ, ngành, Bộ Công an tiếp tục đề xuất bổ sung quy định điểm, trừ điểm bằng lái xe. 

Theo cơ quan soạn thảo dự án luật điểm, trừ điểm bằng lái xe là một biện pháp quản lý nhà nước, không phải là hình thức xử phạt vi phạm hành chính. Quy định này vừa có tính chất răn đe vừa có tính chất giáo dục, động viên về việc chấp hành pháp luật về giao thông đường bộ. 

Cụ thể, Bộ Công an đề xuất bằng lái xe sẽ có 12 điểm/năm, nếu trong một năm mà bị trừ hết điểm thì phải thi lại. Trường hợp trong thời hạn 12 tháng lái xe chưa bị trừ hết điểm thì được phục hồi đủ 12 điểm. 

Bằng lái xe chưa bị trừ hết điểm, người lái xe tiếp tục được điều khiển xe tham gia giao thông, không ảnh hưởng đến hoạt động tham gia giao thông, hoạt động sản xuất, kinh doanh, đời sống, qua đó bảo đảm tính nhân văn, nhân đạo của pháp luật và quyền của công dân…

Bộ Công an cho biết, các nước tiên tiến trên thế giới như Singapore, Nhật Bản, Trung Quốc... đều có quy định trừ điểm bằng lái xe đối với người lái xe khi có các hành vi vi phạm có nguy cơ gây mất an toàn giao thông cao nhằm quản lý việc chấp hành pháp luật của người điều khiển phương tiện giao thông.

Hoàn toàn ủng hộ với đề xuất này, ông Nguyễn Văn Quyền, Chủ tịch Hiệp hội vận tải ô tô Việt nam cho rằng quy định này nếu được thông qua sẽ giúp cơ quan quản lý giám sát, theo dõi, đánh giá được việc chấp hành pháp luật của tài xế. 

“Thêm vào đó, doanh nghiệp, cơ quan cũng quản lý được và xem xét ký hợp đồng lao động, giám sát việc tài xế chấp hành các quy định trong suốt quá trình làm việc”, ông Quyền thông tin.

Đồng tình với quan điểm này, ông Khương Kim Tạo, nguyên Phó Chánh Văn phòng Ủy ban ATGT Quốc gia cho rằng, đây là giải pháp giáo dục hữu hiệu đối với cánh tài xế, khắc phục được những nhược điểm của biện pháp xử phạt bấm lỗ, thu giữ bằng lái trước đây.

“Ở một số nước, mỗi giấy phép lái xe sẽ được quy định tương ứng với số điểm cụ thể ví dụ 16 - 18 điểm. Mỗi điểm bị trừ tương ứng với các lỗi được quy định (vượt đèn đỏ, đi lấn làn, chạy quá tốc độ…).

Sau một năm, nếu tài xế không tái phạm thì số điểm sẽ được quay về như cũ. Nếu tiếp tục tái phạm với tần suất, mức độ nhiều hơn, nguy hiểm hơn thì có thể bị trừ hết điểm, lúc đó sẽ bị thu bằng, buộc lái xe phải thi lại”, ông Tạo kiến nghị.

Ông Tạo cũng lưu ý, việc trừ điểm bằng lái cần phải được lưu trữ trong cơ sở dữ liệu chung, các địa phương đều có thể tra cứu  giúp khắc phục trường hợp người vi phạm đối phó bằng cách báo mất bằng, xin cấp lại để xóa bỏ vi phạm trước.

Bổ sung thêm, đại diện Ủy ban An toàn giao thông quốc gia đề nghị Bộ Công an nghiên cứu pháp luật quốc tế về việc trừ điểm bằng lái xe đối với hành vi điều khiển giao thông mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn để áp dụng cho Việt Nam.

Giao Chính phủ ban hành quy định cụ thể

Liên quan đến vấn đề này, tại báo cáo tóm tắt của Ủy ban Quốc phòng và An ninh (UBQPAN) gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội ngày 14/3 nêu rõ: Quy định điểm, trừ điểm giấy phép lái xe là một biện pháp quản lý nhà nước văn minh, hiện đại để quản lý quá trình chấp hành luật của lái xe, phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế số, xã hội số, khoa học công nghệ ngày càng phát triển. 

“Thường trực UBQPAN đã phối hợp với cơ quan soạn thảo xây dựng dự thảo Điều 57 về điểm của giấy phép lái xe như trong dự thảo Luật đã tiếp thu, chỉnh lý theo hướng quy định các nguyên tắc về trừ điểm, khôi phục điểm. 

Đồng thời, giao Chính phủ ban hành quy định cụ thể thẩm quyền, căn cứ, trình tự, thủ tục thực hiện trừ điểm, phục hồi giấy phép lái xe; quy định cụ thể mức trừ điểm với các hành vi. Ngoài ra, có ý kiến đề nghị sửa quy định về hình thức xử phạt bổ sung trong Luật Xử lý vi phạm hành chính để đảm bảo tính thống nhất của hệ thống pháp luật”, UBQPAN nêu. 

Hệ thống cơ sở dữ liệu tự động trừ điểm

Bộ Công an cho biết để triển khai quy định trừ điểm bằng lái xe, luật sẽ giao Chính phủ ban hành quy định cụ thể thẩm quyền, căn cứ, trình tự, thủ tục thực hiện trừ điểm, phục hồi bằng lái xe. 

Khi có quyết định xử phạt đối với hành vi vi phạm có quy định trừ điểm, người lái xe sẽ nhận được thông báo của cơ quan xử phạt về việc bằng lái xe bị trừ điểm; hệ thống cơ sở dữ liệu sẽ tự động trừ điểm, không có sự tiếp xúc giữa người có thẩm quyền xử phạt và người vi phạm nên sẽ không phát sinh tiêu cực, không trùng chéo với các hình thức xử phạt vi phạm hành chính. Sau một năm kể từ lần trừ điểm gần nhất, nếu còn điểm, hệ thống sẽ tự động phục hồi điểm cho người lái xe.