Các tác giả báo cáo nhấn mạnh, trật tự quốc tế "đang ở giữa những thay đổi to lớn" khi nước Mỹ phải đối mặt với các thách thức mới. "Kể từ khi thành lập hệ thống liên minh phương Tây vào năm 1949, chưa bao giờ sự định hình và bản chất của việc tái sắp xếp thế giới trong tình trạng biến chuyển như vậy".

{keywords}
 

Theo Sputnik, mặc dù không ít tiên đoán trong bản ghi nhớ "Lập bản đồ tương lai toàn cầu" rốt cuộc thiếu chính xác, ví dụ việc ra đời của nhà nước Palestine, các vấn đề nội bộ hạn chế Nga trở thành cường quốc toàn cầu... nhưng nhiều dự báo khác lại đúng đến mức bạn sẽ kinh ngạc khi đọc chúng trong hiện tại như dưới đây:

Các liên minh thay đổi

Từ cách đây 15 năm, các chuyên gia thuộc Hội đồng tình báo quốc gia Mỹ đã nhận định về mối quan hệ ngày càng xấu đi giữa Mỹ và châu Âu. Theo họ, các quốc gia châu Âu sẽ thích Liên minh châu Âu (EU) hơn là tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO). Trong vài năm trở lại đây, các đồng minh truyền thống thực tế đã tìm cách né xa Washington do những bất đồng về thương mại và các lĩnh vực hợp tác then chốt khác.

Các tác giả báo cáo tin, Mỹ sẽ phải đối mặt với thách thức ngày càng lớn khi xử lý mối quan hệ liên minh giữa châu Âu và châu Á, chẳng hạn như mối ràng buộc EU - Trung Quốc.

Quan điểm về nước Mỹ trước tiên

Bản ghi nhớ "Lập bản đồ tương lai toàn cầu" mô tả chi tiết viễn cảnh một vị Tổng thư ký Liên Hợp Quốc (LHQ) viết trong nhật ký của mình rằng, người Mỹ đã chán đóng vai trò cảnh sát của thế giới và phải san sẻ gánh nặng của các đồng minh. Quan chức này tiết lộ bản thân đã phải chật vật duy trì trụ sở LHQ ở New York vì nhiều nhóm ủng hộ "Nước Mỹ trước tiên" đang kêu gọi tổ chức lớn nhất hành tinh phải di dời nơi làm việc ra khỏi nước Mỹ.

Sự cạnh tranh giữa Mỹ và Trung Quốc

Mặc dù các tác giả không mường tượng ra cuộc chiến tranh thương mại Mỹ - Trung như hiện thời nhưng họ đã đúng khi đánh giá mối quan hệ hay đúng hơn là sự căng thẳng giữa hai nước. "Chủ nghĩa dân tộc quốc gia đang trỗi dậy ở Trung Quốc và việc Mỹ e sợ Trung Quốc là đối thủ chiến lược có thể nuôi dưỡng mối quan hệ kình địch ngày càng tăng".

Khiến nước Mỹ vĩ đại một lần nữa

Báo cáo của các chuyên gia Mỹ tiên lượng, ảnh hưởng toàn cầu của Mỹ sẽ giảm sút khi các cường quốc khác trỗi dậy, dù Mỹ vẫn là "quốc gia quan trọng nhất xét trên mọi khía cạnh sức mạnh". Theo tài liệu này, Washington mất dần ảnh hưởng do Trung Quốc và Nga cạnh tranh gay gắt trong nhiều lĩnh vực. Đáng nói, vào năm 2004, viễn cảnh dự báo trên bị coi là quá tiêu cực.

Cuộc khủng hoảng hạt nhân Triều Tiên

Bản ghi nhớ có đoạn, một cuộc khủng hoảng đối với Triều Tiên "nhiều khả năng sẽ xảy ra vào khoảng thời gian nào đó trong 15 năm tới".Tài liệu này cũng dự đoán, Triều Tiên và Iran sẽ phát triển tên lửa đạn đạo xuyên lục địa trước năm 2020 và tin kịch bản này "sẽ làm tăng phí tổn tiềm ẩn đối với bất kỳ hành động quân sự nào của Mỹ cũng như các đồng minh nhằm chống lại những nước này".

Nguy cơ thảm họa khủng bố

Mặc dù các tác giả báo cáo không lường trước được sự trỗi dậy của tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng, nhưng họ đề cập tới sự lan truyền của chủ nghĩa Hồi giáo cực đoan cũng như viễn cảnh về việc thành lập một Nhà nước Hồi giáo. "Những cảm giác xa lánh và ghẻ lạnh mà Hồi giáo cực đoan tạo ra khó có thể tan biến cho đến khi thế giới Hồi giáo lại một lần hòa nhập nhiều hơn vào nền kinh tế thế giới ".

Tuấn Anh