
Nâng tầm sản phẩm đặc trưng
Nghề làm nem Lai Vung ra đời khoảng năm 1960, gắn bó với đời sống của người dân vùng đất này suốt nhiều thập kỷ. Nem Lai Vung từ lâu được xem là món ăn dân dã, nổi tiếng khắp nơi.
Hàng chục năm qua, nem Lai Vung có mặt trên thị trường trong và ngoài tỉnh. Tuy nhiên, giá trị thương hiệu thực sự được nâng lên kể từ khi sản phẩm được công nhận đạt chuẩn OCOP. Năm 2019, cơ sở nem Hoàng Khánh lần đầu có sản phẩm OCOP 3 sao với 9 dòng sản phẩm như: nem chua, nem đòn, nem chua Huế, bì, chả lụa, pa-tê…
Đến năm 2024, cơ sở này có 3 sản phẩm được nâng hạng lên OCOP 4 sao, gồm: nem chua truyền thống Hoàng Khánh, nem chua Huế và nem đòn - trở thành cơ sở đầu tiên của huyện Lai Vung (thời điểm đó) có sản phẩm OCOP 4 sao.
Bà Đặng Thị Ngọc Thùy, chủ cơ sở nem Hoàng Khánh, chia sẻ: “Chúng tôi rất vui khi các sản phẩm được nâng hạng. Từ ngày đạt OCOP 4 sao, toàn bộ công nhân, nghệ nhân đều ý thức giữ gìn chất lượng, từ nguyên liệu đến quy trình sản xuất, mẫu mã. Cơ sở luôn lắng nghe phản hồi khách hàng để nem ngày càng ngon hơn”.
Đầu năm 2024, nghề làm nem Lai Vung chính thức được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, càng tạo thêm động lực để các cơ sở giữ gìn, phát huy giá trị truyền thống gắn với tiêu chuẩn OCOP.
OCOP - điểm tựa kinh tế nông thôn

Khi thực hiện mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp, xã Lai Vung được hình thành từ bốn xã cũ: Định An, Định Yên, Tân Phước và Tân Thành. Hiện nay, toàn xã có 38 sản phẩm OCOP, trong đó nhiều sản phẩm đạt 4 sao.
Theo lãnh đạo xã Lai Vung, chương trình OCOP được triển khai sâu rộng, trở thành điểm nhấn trong phát triển kinh tế nông thôn gắn với xây dựng nông thôn mới. Các sản phẩm từ nem, trà dược liệu, sản phẩm chế biến từ quýt… sau khi đạt OCOP đã góp phần nâng giá trị thương hiệu, thúc đẩy phát triển làng nghề.
Không chỉ riêng Lai Vung, OCOP đã lan tỏa mạnh mẽ trên toàn tỉnh Đồng Tháp. Đến nay, Đồng Tháp có 1.002 sản phẩm OCOP được công nhận đạt từ 3 sao trở lên, gồm 799 sản phẩm 3 sao, 199 sản phẩm 4 sao và 4 sản phẩm 5 sao, của 448 chủ thể tham gia (53 hợp tác xã, 120 doanh nghiệp, 273 hộ sản xuất kinh doanh và 2 tổ hợp tác).
Kết quả này cho thấy các địa phương đã khai thác hiệu quả tài nguyên bản địa, từng bước chuyển từ tư duy sản xuất nông nghiệp sang kinh tế nông nghiệp, phù hợp với định hướng tái cơ cấu ngành nông nghiệp của tỉnh.
Ưu tiên sản phẩm tiềm năng, gắn với thị trường

Chương trình "Mỗi xã một sản phẩm" (OCOP) tại Đồng Tháp không chỉ dừng lại ở việc phát triển kinh tế nông thôn mà đã trở thành động lực mạnh mẽ giúp các doanh nghiệp khẳng định thương hiệu. Bằng việc đầu tư nghiêm túc vào chất lượng và hình ảnh, nhiều sản phẩm địa phương hiện đã đạt chuẩn 4 sao và đang tràn đầy cơ hội chạm tay vào chứng nhận 5 sao cấp quốc gia.
Tại Công ty TNHH Thương mại Dịch vụ Trí Sơn, có các dòng sản phẩm chủ lực gồm: Tổ yến tinh chế, Yến chưng sấy thăng hoa vị gừng và vị đông trùng hạ thảo đã được gửi đi đánh giá cấp quốc gia. Để đạt được tiêu chuẩn khắt khe này, doanh nghiệp đã chú trọng kiểm soát nghiêm ngặt từ khâu truy xuất nguồn gốc nhà yến đến quy trình chế biến bằng công nghệ tối ưu nhất.
Tương tự, Công ty TNHH Vĩnh Hiển (huyện Tam Nông) cũng đặt kỳ vọng lớn vào ba sản phẩm gạo: Khổng Tước Nguyên, gạo lứt Vĩnh Hiển và gạo Đỗ Quyên. Đây là những sản phẩm nằm trong chuỗi giá trị hàng hóa chất lượng cao, sản xuất theo quy trình của Bộ Nông nghiệp nhằm giảm phát thải khí nhà kính và đảm bảo không dư lượng thuốc bảo vệ thực vật.
Song song với nâng chất sản phẩm, Đồng Tháp đẩy mạnh xúc tiến thương mại. Hiện 67% chủ thể OCOP của tỉnh đã tham gia kinh doanh qua các kênh bán hàng hiện đại như siêu thị, cửa hàng tiện lợi; 100% sản phẩm OCOP được đưa lên các sàn thương mại điện tử lớn.
Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường Đồng Tháp, thời gian qua, tỉnh tập trung hỗ trợ các chủ thể OCOP sau đánh giá, phân hạng, với ba nhóm giải pháp trọng tâm: đào tạo, tập huấn nâng cao năng lực; hỗ trợ chính sách thực hiện chương trình OCOP; thúc đẩy quảng bá, xúc tiến thương mại, thương mại hóa sản phẩm.
Lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Đồng Tháp cho biết, thời gian tới việc hỗ trợ OCOP sẽ có trọng tâm, trọng điểm, ưu tiên các sản phẩm có tiềm năng thị trường, có câu chuyện gắn với văn hóa bản địa để phát triển thành sản phẩm chủ lực. Đồng thời, phát huy vai trò cộng đồng trong gìn giữ bản sắc, bảo vệ môi trường, kết nối tiêu thụ liên vùng, hướng đến thị trường quốc tế.
Từ hạt sen, hạt gạo quen thuộc, chị Nguyễn Thúy Kiều, ở xã Phú Cường (huyện Tam Nông cũ) đã chế biến thành sữa, trà, bánh, giúp tăng giá trị sản phẩm gấp nhiều lần. Từ khó khăn, trắng tay, chị kiên trì khởi nghiệp, tạo ra hơn 15 sản phẩm, trong đó 6 sản phẩm đạt OCOP, doanh thu mỗi cả trăm triệu đồng, tạo việc làm cho lao động địa phương.
Tương tự, anh Hà Văn Thương (phường Thường Lạc) khởi nghiệp với khô cá lóc, mở rộng sang nhiều sản phẩm khô cá khác. Sản phẩm OCOP 3 sao của anh hiện tiêu thụ khoảng 7 tấn mỗi tháng, có mặt trên nhiều sàn thương mại điện tử.
Theo Sở Công Thương tỉnh Đồng Tháp, thương mại điện tử được xác định là nền tảng quan trọng trong phát triển kinh tế số. Nhờ chính sách đồng hành của tỉnh, khoảng cách thương mại điện tử giữa thành thị và nông thôn ngày càng được rút ngắn; đến nay, 100% sản phẩm OCOP của Đồng Tháp đã lên sàn.
Chương trình OCOP tại Đồng Tháp đã thực sự trở thành "bệ phóng" cho phong trào khởi nghiệp, hình thành các vùng sản xuất nông nghiệp sạch, ứng dụng công nghệ cao gắn với chuỗi giá trị. Những sản vật từ Đất Sen hồng hôm nay không chỉ đẹp về mẫu mã, tinh xảo về bao bì mà còn khẳng định được uy tín và chất lượng, sẵn sàng vươn xa trên hành trình chinh phục người tiêu dùng trong và ngoài nước.
Hoài Thanh