Mỗi năm hơn 3 triệu xe bán ra

Theo báo cáo của Hiệp hội các nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM), doanh số bán xe máy quý I/2019 sụt giảm nhẹ. Cụ thể, 5 thành viên VAMM gồm: Honda, Yamaha, SYM, Piaggio và Suzuki bán ra 753.934 xe, giảm 6,13% so với cùng kỳ năm 2018.

Các DN cho hay, thông thường nhu cầu xe máy giảm sau Tết Nguyên đán, nhưng năm nay còn nhận thêm thông tin về việc TP. Hà Nội và TP.HCM đưa ra chủ trương hạn chế phương tiện cá nhân, khiến cho nhu cầu càng giảm thêm.

{keywords}
Mỗi năm vẫn có hơn 3 triệu xe máy được bán ra tại Việt Nam

Tuy nhiên, Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Nguyễn Đức Chung mới đây đính chính, việc cấm xe máy chỉ là ý kiến cá nhân của Giám đốc Sở GTVT, còn TP chưa chính thức đưa ra quyết định. Với thông tin này, hy vọng thị trường xe máy sẽ lấy lại đà tăng trưởng từ quý 2/2019. Trước đó, các DN dự báo, thị trường xe máy Việt Nam năm nay tiếp tục tăng trưởng.

Thực tế thì tăng trưởng xe máy những năm qua đang trên đà giảm dần. Năm 2015, thị trường xe máy hồi phục và tăng trưởng khoảng 4% so với năm 2014, sang năm 2016 tăng trưởng đạt đỉnh cao 9,5% so với năm 2015. Nhưng đến 2017 tăng trưởng so với 2016 chỉ còn ở mức 5% và năm 2018 tăng trưởng so với 2017 giảm còn 3,5%.

Công ty CP Chứng khoán Bản Việt đưa ra dự báo, số lượng xe máy bán ra trong 5 năm tới sẽ đạt mức tăng trưởng 1-2%/năm, thậm chí có thể đi ngang. Mặc dù vậy, nhìn vào sự phát triển xe máy tại Đài Loan và Thái Lan có thể thấy, quy mô thị trường xe máy tại Việt Nam sẽ không suy giảm trong ngắn hạn.

Đài Loan và Thái Lan có kinh tế phát triển và tỷ lệ sở hữu ô tô cao hơn Việt Nam, nhưng doanh số bán xe máy tại hai thị trường này vẫn ổn định. Lý do là tính linh hoạt của xe máy, đặc biệt nếu sống tại các đô thị có mật độ dân cư cao và thói quen người tiêu dùng. Việt Nam cũng có những đặc điểm tương đồng với Đài Loan và Thái Lan.

{keywords}
Nhiều ý kiến cho rằng xe máy là thủ phạm gây tắc đường, tai nạn giao thông và ô nhiễm môi trường nên đề xuất cấm xe máy 

Với quy mô khoảng 3,5 triệu xe/năm như hiện nay, thị trường xe máy Việt Nam vẫn rất lớn và người dân vẫn sử dụng xe máy rất nhiều. Tiêu thụ xe máy chỉ có thể giảm khi các thành phố lớn ban hành chính sách cấm hay xuất hiện những phương tiện mới thay thế tiện lợi hơn.

Tiêu thụ xe số khó khăn

Xu hướng chuyển từ xe số sang sử dụng xe tay ga vẫn diễn ra mạnh mẽ. Hiện xe tay ga chiếm gần 60% lượng xe máy bán ra. Xe tay ga dễ sử dụng hơn và có thiết kế thời trang, với nhiều tính năng hiện đại an toàn. Nhờ vậy mà được ưa chuộng, dù giá cao hơn và tiêu thụ nhiều xăng hơn so với xe số.

Theo chuyên gia Nguyễn Minh Đồng, lượng xe số sẽ giảm dần về mức 35%, thậm chí thấp hơn  nữa trong thời gian tới. Tại Indonesia, xe tay ga chiếm 80% trong tổng xe máy bán ra hàng năm. Nếu lấy Indonesia làm “thước đo” thì tương lai, xe tay ga cũng có thể chiếm đến 80% lượng xe máy bán ra tại Việt Nam.

Như vậy, những DN nào đang thống lĩnh phân khúc xe tay ga sẽ được lợi, còn kinh doanh dựa chủ yếu vào xe số ngày càng bị thu hẹp thị phần và gặp khó khăn. Trên thực tế, năm 2018 một số thành viên của VAMM đã có mức tăng trưởng âm, đó chính là những DN mà dòng xe số là sản phẩm chủ lực. Sang quý I/2019, tăng trưởng âm vẫn tiếp tục đeo bám các DN này.

{keywords}
Doanh số bán xe tay ga vẫn tăng đều

Còn tăng trưởng phân khúc xe tay ga vẫn cao hơn mức tăng bình quân trên thị trường xe máy. Năm 2018, tăng trưởng xe tay ga ở mức 9%, với xe tay ga cao cấp, xe giá từ 50 triệu đồng trở lên tăng trưởng còn cao hơn. Giá xe máy tay ga dự báo sẽ còn tăng trong vòng 5 năm tới. Khi đó, phân khúc này sẽ có sự góp mặt của đa số những chiếc xe giá khoảng 90 triệu đồng. 

Tại Hà Nội, nhiều người dân khi được hỏi còn băn khoăn về tính khả thi của đề án cấm xe máy. Khi nào giao thông công cộng đáp ứng được nhu cầu đi lại của mọi người, vừa an toàn, vừa tiện lợi, thì người dân sẽ tự từ bỏ xe máy.

Tuy nhiên, xe máy sử dụng xăng sẽ gặp đối thủ ngày càng lớn mạnh là xe máy điện. Thị trường xe máy điện hiện có quy mô khoảng 500.000 xe/năm, chủ yếu nhập khẩu nguyên chiếc và linh kiện từ Trung Quốc, có giá rẻ, chất lượng không cao và thiếu hệ sinh thái. Nhưng gần đây với sự tham gia sản xuất quy mô lớn của một số DN trong nước, cùng với việc phát triển hệ sinh thái, đang giúp cho xe máy điện ngày càng hoàn thiện với chất lượng được nâng cao.

Đây đang là thời kỳ khách hàng làm quen dần với xe máy điện. Dự báo cho thấy, khoảng 3 năm nữa, tỷ lệ người dùng xe điện sẽ tăng dần lên. Khi xe máy điện thỏa mãn các yếu tố như thời trang, giá cả hợp lý và tiện ích,... khách hàng đi xe tay ga ở thành phố trong cự ly ngắn và có ý thức bảo vệ môi trường sẽ dần chuyển sang xe máy điện.

Trần Thủy