Ngày 26/12, tại cuộc họp báo của Bộ Công an, Thiếu tướng Phan Mạnh Trường - Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát Hình sự (C02, Bộ Công an) thông tin về vụ án sai phạm xảy ra tại Viện Pháp y tâm thần Trung ương Biên Hòa.
Theo Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát Hình sự, lợi dụng chính sách nhân đạo của Đảng và Nhà nước trong việc miễn chịu trách nhiệm hình sự đối với những người bị bệnh tâm thần, thời gian qua, nhiều đối tượng phạm tội đã câu kết với một số nhân viên, lãnh đạo của Viện Pháp y tâm thần Trung ương Biên Hòa để làm sai lệch hồ sơ, kết luận pháp y.
Cơ quan CSĐT Bộ Công an đã khởi tố 16 bị can gồm: 12 bị can về tội Nhận hối lộ (trong đó có 10 giám định viên là Viện trưởng, nguyên Viện trưởng và lãnh đạo các khoa, 2 bác sĩ, 1 điều dưỡng trưởng thuộc Viện Pháp y tâm thần Trung ương Biên Hòa...). CQĐT đang củng cố tài liệu, đề xuất khởi tố và khởi tố bổ sung đối với 25 đối tượng có hành vi: Đưa hối lộ, môi giới hối lộ và nhận hối lộ và hành vi khác.
Theo Thiếu tướng Phan Mạnh Trường, ngoài hành vi nhận hối lộ để làm hồ sơ bệnh án, kết luận giám định pháp y tâm thần cho các đối tượng, lãnh đạo Viện, lãnh đạo các khoa, phòng và bác sĩ điều trị có hành vi nhận tiền để giải quyết cho 40 đối tượng thuộc diện điều trị bắt buộc tại đây được về thăm gia đình, đi khám bệnh bên ngoài... sai quy định hơn 60 lần.
CQĐT xác định, các đối tượng đã lợi dụng chính sách miễn, giảm trách nhiệm hình sự đối với những người có bệnh tâm thần. Từ đó móc nối với một số lãnh đạo, bác sĩ, giám định viên Viện Pháp y tâm thần Trung ương Biên Hòa để làm hồ sơ, bệnh án, điều trị tâm thần và giám định pháp y tâm thần ở mức bị hạn chế hoặc mất khả năng nhận thức và điều khiển hành vi nhằm được miễn, giảm nhẹ hình phạt hoặc không phải đi chấp hành án phạt tù. Trong số những đối tượng này có cả đối tượng phạm tội về ma túy với khung hình phạt tử hình.
Vẫn theo Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát Hình sự, có một số lỗ hổng trong quá trình khám bệnh, giám định pháp y tâm thần và điều trị bệnh bắt buộc cho các đối tượng tại Viện Pháp y tâm thần Trung ương Biên Hòa như lỏng lẻo trong công tác quản lý, không kiểm tra, giám sát thường xuyên của lãnh đạo các cấp và các đơn vị thanh, kiểm tra có liên quan. Các bác sĩ, giám định viên đã có hành vi nhận tiền để ghi các chẩn đoán tình trạng bệnh tâm thần cho các đối tượng theo ý thức chủ quan (không căn cứ vào tiêu chí mà Bộ Y tế đưa ra); đưa ra nhận xét, đánh giá không khách quan, theo hướng có lợi cho các đối tượng giám định pháp y tâm thần trong quá trình tham gia hội đồng giám định pháp y tâm thần.
Lãnh đạo các cấp của Viện Pháp y tâm thần Trung ương Biên Hòa không gương mẫu, không kiểm tra, giám sát chặt chẽ hoạt động khám bệnh, giám định pháp y tâm thần của bác sĩ, giám định viên mà còn có hành vi tham gia cùng thực hiện hành vi vi phạm.
Theo đại diện C02, các giám định viên của vụ án Viện Pháp y tâm thần Trung ương Biên Hòa, Đồng Nai trong thời gian dài đã phạm tội, gây hậu quả nặng nề cho xã hội, làm méo mó nghề nghiệp.
Bộ Công an cũng chỉ đạo các lực lượng phối hợp với những đơn vị chức năng có liên quan rà soát, kiểm tra, giám sát chặt chẽ công tác giám định pháp y tâm thần để tránh bỏ lọt tội phạm cũng như chặn đứng hành vi của các y, bác sĩ trong việc lợi dụng vị trí công tác để làm sai lệch hồ sơ, kết quả giám định.
CQĐT đang khẩn trương điều tra mở rộng, làm rõ hành vi vi phạm để xử lý theo quy định của pháp luật.