Theo TS Nguyễn Chỉ Sáng, PCT kiêm TTK Hiệp hội Cơ khí Việt Nam, các mục tiêu được đặt ra cho ngành cơ khí Việt Nam là rất lớn.
Các nhà máy công nghiệp: thủy điện, nhiệt điện, hóa chất, bô xít, khai thác chế biến than và khoáng sản, ô tô, tàu biển đến năm 2025 phải đạt nội địa hóa trên 40%, năm 2030 nội địa hóa trên 60 %.
Máy nông nghiệp và chế biến nông sản thực phẩm phải đạt tỷ lệ nội địa hóa đến 50% vào năm 2025, đến 70% vào năm 2030.
Cơ khí giao thông như tàu hỏa cao tốc và thông dụng, tàu điện ngầm cần đạt tỷ lệ nội địa hóa đến 60% vào năm 2025, đến 70% vào năm 2030.
Các công trình lớn của đất nước như các công trình chống ngập mặn, cơ khí phục vụ cầu đường cần đấu thầu trong nước với thầu phụ đặc biệt nước ngoài, nội địa hóa trên 70%.
Đặc biệt doanh nghiệp cơ khí cần tham gia được vào chuỗi cung toàn cầu, giai đoạn đến năm 2025 sản lượng xuất khẩu đạt 35% tổng sản lượng ngành cơ khí, đến năm 2035 sản lượng xuất khẩu đạt 45% tổng sản lượng ngành cơ khí.
Về giải pháp, TS Nguyễn Chỉ Sáng kiến nghị, cần yêu cầu các ngành công nghiệp trên cơ sở quy hoạch phát triển làm rõ dung lượng thị trường, mục tiêu nội địa hóa, có chế, chính sách để nội địa hóa, định hướng một số doanh nghiệp tham gia vào các lĩnh vực này để các doanh nghiệp chủ động lộ trình đầu tư năng cao năng lực. Cho phép sử dụng kinh phí từ ngân sách cho hoạt động nghiên cứu làm chủ công nghệ, mua công nghệ.
Các công trình dự án sử dụng vốn đầu tư công ví dụ: thủy điện, nhiệt điện, hóa chất, bô xít, khai thác chế biến than và khoáng sản, đóng tàu, chống ngập mặn, cơ khí phục vụ giao thông cầu đường, vũ khí cần tách phần công việc trong nước có thể thực hiện để đấu thầu trong nước. Trước mắt thực hiện nghiêm túc Quyết định 1791/QĐ-TTg về nội đại hóa các thiết bị nhà máy nhiệt điện.
Máy nông nghiệp và chế biến nông sản thực phẩm cần có thuế giá trị gia tăng bằng 0 cho phần thiết bị sản xuất trong nước, giảm 50% thuế thu nhập doanh nghiệp cho sản phẩm cơ hí phục vụ nông nghiệp. Có rào cản kỹ thuật với máy cũ, Làm tốt công tác hỗ trợ người nông dân trong mô hình canh tác.
Cơ khí giao thông: tàu hỏa cao tốc và thông dụng, tàu điện ngầm cần xây dựng chương trình nội địa hóa, làm chủ công nghệ một cách cụ thể trong chương trình phát triển đường sắt cao tốc, đường tàu điện ngầm.
Ô tô, xe máy cần có cơ chế, chính sách để các doanh nghiệp nội có thể cạnh tranh bình đẳng với doanh nghiệp FDI.
Ngành công nghiệp hỗ trợ cần được tạo đơn hàng lớn như xây dựng các doanh nghiệp mạnh đảm nhận những dự án lớn như nhiệt điện, hóa chất, bô xít… các doanh nghiệp này sẽ tạo đơn hàng cho các doanh nghiệp CNHT.
Ngoài ra là các giải pháp kết nối, hỗ trợ doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ trở thành nhà cung ứng sản phẩm cho khách hàng ở trong và ngoài nước, hỗ trợ doanh nghiệp áp dụng hệ thống quản lý đáp ứng yêu cầu của các chuỗi sản xuất toàn cầu trong quản trị doanh nghiệp, quản trị sản xuất, Hỗ trợ nghiên cứu phát triển, ứng dụng chuyển giao và đổi mới công nghệ trong sản xuất thử nghiệm linh kiện, phụ tùng, nguyên liệu và vật liệu.
Thu Ngân