Ma túy trà trộn vào thuốc lá điện tử đầu độc giới trẻ
Anh Nguyễn Văn A (Bắc Từ Liêm - Hà Nội) hút thuốc lá gần 20 năm sau khi phát hiện mắc bệnh về phổi, anh đã chuyển sang hút thuốc lá điện tử để cai thuốc nhưng vẫn không bỏ được thuốc lá, bệnh thì ngày một nặng thêm. “1 ngày tôi hút hơn 2 bao, sau chuyển sang hút thuốc lá điện tử thay thế, nhưng vẫn nghiện thuốc như cũ, rồi tôi bị ho ra máu, tôi phải xin nghỉ làm, đóng cửa ở nhà cai thuốc” - anh A nói.
Đại diện Quỹ Phòng chống tác hại của thuốc lá - Bộ Y tế cảnh báo chất lỏng đặc biệt sử dụng trong thuốc lá điện tử là hỗn hợp nicotine lỏng, dung môi propyleneglycol, hương liệu (mùi bạc hà hay mùi hoa quả) và các chất phụ gia khác. Một số loại thuốc lá điện tử có lượng nicotine không kém gì so với thuốc lá thông thường. Do đó, việc sử dụng thuốc lá điện tử vẫn gây ra nhiều tác hại, thậm chí vẫn gây nghiện. Cho nên nhiều người muốn cai thuốc lá bằng thuốc lá điện tử thực sự không có tác dụng. Mặc dù có nhiều loại không chứa nicotine dành cho những người thực sự muốn cai thuốc.
Khói thuốc lá chứa 7.000 chất hóa học, trong đó có tới 69 chất gây ung thư. Mặc dù thuốc lá điện tử không có số lượng chất độc nhiều như vậy, nhưng thực tế nó vẫn có nicotine và gây độc hại cho người sử dụng.
Đặc biệt, nicotine lỏng thậm chí còn độc hại hơn rất nhiều lần so với nicotine trong thuốc lá. Một lượng nhỏ nicotine nếu ăn phải có thể gây chết người, nó cũng có thể gây hại nếu hấp thụ qua da. Không chỉ có nicotine, thuốc lá điện tử còn chứa nhiều chất kim loại và các tạp chất có thể gây ung thư.
Không những độc hại, hiện nay, không có một cơ quan nào đứng ra giám sát chất lượng và sự lưu hành của các loại thuốc lá điện tử trên thị trường. Thuốc lá điện tử vẫn thuộc diện quản lý giống như thuốc lá, nhưng nó lại được quảng cáo và bán công khai trên mạng xã hội.
Trong khi đó, một chuyên gia tư vấn của Trung tâm Hỗ trợ cai thuốc lá BV Bạch Mai cho biết: “Độ an toàn mà các trang mạng quảng cáo về thuốc lá điện tử là chưa được nghiên cứu. Nicotine nguyên chất trong thuốc lá điện tử phải bị đốt cháy để cung cấp nicotine cho cơ thể. Nicotine nguyên chất chuyển thành hoạt chất trung gian gây ung thư. Hơn nữa, trong thuốc lá điện tử có liquid chất lỏng, chưa được nghiên cứu có thực sự an toàn cho cơ thể hay không. Nếu hút thuốc lá điện tử để cai thuốc lá thì cơ thể vẫn bị phụ thuộc vào nicotine, đồng thời vẫn là hành vi cầm điếu thuốc lá và hút. Đó không phải là cách để cai nghiện thuốc lá. Cách này không được khuyến khích bởi nó không an toàn. Thuốc lá điện tử không có khả năng hỗ trợ bỏ hoàn toàn thuốc lá”.
Theo các chuyên gia, thuốc lá điện tử gây tác hại khôn lường khi hiện nay được nhiều người sử dụng vì lầm tưởng về khả năng cai thuốc lá của loại sản phẩm này. Đáng lo ngại hơn, thuốc lá điện tử cũng phổ biến trong giới trẻ như một hình thức ăn chơi, thời thượng. Các đối tượng xấu rất dễ dàng trà trộn các loại chất kích thích, chất gây nghiện nhằm lôi kéo giới trẻ vào những trò ăn chơi nghiện ngập.
PGS-TS Nguyễn Xuân Trường - Giám đốc Trung tâm Giám định ma túy, Viện Khoa học hình sự, Bộ Công an - cho biết gần đây, tại một số trường trên địa bàn Hà Nội xuất hiện tình trạng học sinh, sinh viên sau khi sử dụng các loại thuốc lá điện tử đã có những biểu hiện bất thường như hoa mắt, chóng mặt, nhức đầu, thậm chí có em đã bị ngất. Quá lo lắng, một số nhà trường đã phải tiến hành thu các mẫu thuốc lá điện tử, gửi về Trung tâm Giám định ma túy, Viện Khoa học hình sự, Bộ Công an đề nghị phân tích các mẫu tinh dầu này, để tìm ra sự thật.
Kết quả giám định cho thấy lọ tinh dầu dùng cho thuốc lá điện tử chứa chất 5F-MDMB-PICA - một chất ma túy mới chưa có trong danh mục chất ma túy ở Việt Nam. Các đối tượng đã hòa tan chất hướng thần này vào các chai lọ đựng dung dịch thuốc lá điện tử, vỏ chai, lọ mà vẫn giữ nguyên, màu sắc, mùi vị. Một thủ đoạn tinh vi mà đến lực lượng chức năng ở các địa phương cũng khó phát hiện được. “Các đối tượng đã hòa tan chất hướng thần này vào các chai lọ đựng dung dịch thuốc lá điện tử với mục đích mang lại tác dụng của cần sa tổng hợp cho người sử dụng”- PGS Trường cho hay.
Hút thuốc lá điện tử, đối mặt với ung thư
Theo một nghiên cứu, khói thuốc lá điện tử có chứa nicotine, mặc dù liều lượng ở mức thấp (bằng khoảng 1/10 so với thuốc lá). Tuy nhiên nó vẫn có khả năng gây hại đối với những người hít phải hơi thuốc đó. Không chỉ có nicotine, khói thuốc lá điện tử còn phát hiện có chứa các độc tố khác như carbon monoxid hay các chất độc hữu cơ bay hơi khác.
Hút thuốc lá làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư cao gấp 15 đến 30 lần so với những người không hút thuốc. Đối với thuốc lá điện tử, các nhà sản xuất quảng cáo rằng nó không hề gây hại đến sức khỏe người sử dụng. Tuy nhiên các nghiên cứu trong phòng thí nghiệm cho thấy các tế bào khỏe mạnh thay đổi theo chiều hướng xấu khi tiếp xúc với khói thuốc lá điện tử. Một khảo sát khác cũng cho thấy tác hại của thuốc lá điện tử có thể gây ra, như những vấn đề liên quan đến hô hấp hay ung thư phổi.
TS-Thầy thuốc ưu tú Hoàng Đình Chân - nguyên Trưởng khoa Phẫu thuật lồng ngực, Bệnh viện K, Giám đốc chuyên môn BV Ung bướu Hưng Việt - cho biết: “Bệnh nhân của chúng tôi, đặc biệt là bệnh nhân ung thư phổi hầu hết đều có liên quan đến thuốc lá. Thuốc lá điện tử cũng độc như thuốc lá thường, thậm chí còn độc hơn. Vì chúng ta biết rằng 2 nguyên nhân chủ yếu mà thuốc lá gây độc hại đối với con người đó là khói thuốc, ta hít vào cơ thể 10-20% thôi, còn cái khói ở cái tàn thuốc lá là 80%. Khói thuốc là một trong những nguyên nhân gây ung thư.
Kết quả cuộc điều tra mới nhất công bố năm 2018 cho thấy Việt Nam có tới 100.000 người dùng thuốc lá điện tử. Ông Nguyễn Tuấn Lâm, chuyên gia của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Việt Nam, chia sẻ mối lo ngại khi ngoài nicotin, trong thuốc lá điện tử còn chứa một hóa chất có tác dụng làm giả khói thuốc khi hút, đây là loại hóa chất có liên quan đến những chứng bệnh nguy hiểm như ung thư, tim mạch... Điều nguy hiểm là những người bán và quảng cáo thuốc lá điện tử không bao giờ nói về những tác hại này, mà chỉ nói về việc nhiều người bỏ được thuốc lá truyền thống sau khi dùng thuốc lá điện tử.