Cũng như nhiều quốc gia khác, tại Việt Nam, các vùng dân tộc thiểu số thường gặp nhiều khó khăn hơn so với các vùng dân số khác bởi các định kiến ​​và rào cản văn hóa. Mặc dù đã có những tiến bộ trong phổ cập giáo dục cơ bản, trẻ em dân tộc thiểu số - đặc biệt là trẻ em gái, vẫn có nguy cơ bỏ học cao hơn các nhóm trẻ em khác.

Những rào cản này bao gồm: điều kiện kinh tế gia đình khó khăn khiến trẻ em gái thường phải lao động từ sớm; nạn tảo hôn vẫn tồn tại dù đã có rất nhiều nỗ lực xóa bỏ; những hành vi vi phạm pháp luật do thiếu hiểu biết, hoặc tệ nạn xã hội như buôn bán người, buôn bán chất cấm...

Trong 3 năm qua, Dự án “Chúng tôi có thể” (We are ABLE) được khởi xướng nhằm góp phần hỗ trợ giải quyết vấn đề này thông qua thúc đẩy bình đẳng giới và giáo dục cho trẻ em gái ở các vùng dân tộc thiểu số Việt Nam.

Ảnh minh họa

Với khẩu hiệu “Achieving Better Living and Education”(Hướng đến Mức sống và Giáo dục tốt hơn), viết tắt là “ABLE” (Có thể), giai đoạn 1 của dự án đã được thực hiện từ năm 2019 - 2022 do UNESCO phối hợp Bộ Giáo dục và Đào tạo và Ủy ban Dân tộc, được tài trợ bởi Quỹ Malala UNESCO về Quyền giáo dục cho trẻ em gái cùng sự hỗ trợ tài chính và kỹ thuật từ Tập đoàn CJ. Dự án tập trung triển khai tại 12 huyện ở ba tỉnh: Hà Giang (miền núi phía bắc), Ninh Thuận (duyên hải nam trung bộ) và Sóc Trăng (đồng bằng sông Cửu Long).

Sau 3 năm triển khai, Dự án đã góp phần nâng cao khả năng tiếp cận giáo dục và hoàn thành việc học tập của trẻ em vùng dân tộc thiểu số, đặc biệt là trẻ em gái, tại các trường THCS.

Kết quả, giai đoạn 1 của dự án đã tiếp cận được 16.296 học sinh (trong đó có 8.021 nữ sinh). Tại 24 trường triển khai dự án, trong số học sinh dân tộc thiểu số, tỷ lệ nhập học tăng từ 62% lên 67%, tỷ lệ bỏ học giảm từ 3,8% xuống 2,9% và tỷ lệ chuyển tiếp lên trung học cơ sở tăng từ 69,7% lên 76,7%. 2.136 giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục đã được đào tạo về tư vấn trường học có nhạy cảm giới và hàng nghìn người khác được tiếp cận thông qua việc triển khai khóa học trực tuyến trên toàn quốc.

120 phụ nữ và thanh niên dân tộc thiểu số đã được đào tạo nâng cao năng lực khởi nghiệp và tiếp tục được hỗ trợ thông qua Hội Phụ nữ xã.

Năm nay, giai đoạn 2 của dự án “Chúng tôi có thể” sẽ được triển khai tại các tỉnh Cao Bằng, Kon Tum và Ninh Thuận. Bộ Giáo dục và Đào tạo tiếp tục là đối tác chính.

Theo UNESCO Việt nam, Dự án sẽ tập trung vào 4 lĩnh vực chính sau:

Nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của giáo dục cho trẻ em gái bằng cách tạo điều kiện cho trẻ em, đặc biệt là trẻ em gái, thể hiện tác động tích cực của giáo dục đối với cuộc sống của các em cũng như của gia đình và cộng đồng;

Xây dựng một môi trường giáo dục an toàn và lành mạnh thông qua nâng cao nhận thức về bạo lực học đường trên cơ sở giới và củng cố năng lực giáo viên về tư vấn học đường có đáp ứng giới;

Tăng cường cơ hội có việc làm của trẻ em gái và phụ nữ thông qua các chương trình định hướng nghề nghiệp có mục tiêu, các chương trình tập huấn về hoạt động tạo ra thu nhập và nâng cao khả năng tiếp cận thị trường lao động; và

Hỗ trợ trẻ em dân tộc thiểu số vượt qua định kiến và nâng cao nhận thức của các em với bạn bè đồng lứa – những trẻ em Việt Nam khác – trên khắp đất nước.

Bên cạnh đó, Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, một đối tác mới của dự án, sẽ hỗ trợ các hoạt động truyền thông và vận động do học sinh khởi xướng và thúc đẩy giáo dục cho trẻ em gái thông qua tiếp cận cộng đồng, các diễn đàn địa phương và trung ương. Tập đoàn CJ tiếp tục là nhà tài trợ chính về tài chính và kỹ thuật.

Bà Hee Kyung Jo Min, Phó Chủ tịch CJ CheilJedang - Giám đốc các Chương trình Cống hiến xã hội của CJ CheilJedang tại Hàn Quốc chia sẻ: “Dự án đầu tiên thành công bất chấp tình hình đại dịch Covid-19 là nhờ sự tham gia nhiệt tình của không chỉ học sinh mà còn có thầy cô, phụ huynh, cộng đồng và Bộ Giáo dục và Đào tạo Việt Nam. Chúng tôi cũng sẽ nỗ lực hết mình để giúp đỡ nhiều trẻ em hơn trong việc tiếp cận giáo dục, chống phân biệt đối xử và phát triển tài năng”.

Dự án được kỳ vọng sẽ đóng góp vào Kế hoạch Chiến lược phát triển Giáo dục giai đoạn 2021 - 2030 của Chính phủ Việt Nam, Chiến lược công tác dân tộc và cam kết quốc gia trong việc đạt được các Mục tiêu Phát triển Bền vững, đặc biệt là Mục tiêu 4 về Giáo dục và Mục tiêu 5 về Bình đẳng giới.

Hồng Vũ