Nhiều tỉnh, thành đã đưa ra phương án sắp xếp, sáp nhập huyện, xã; trong đó, Hà Nội và TP.HCM có số đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã phải sắp xếp, sáp nhập nhiều nhất cả nước.
Trong tham luận gửi đến hội nghị trực tuyến toàn quốc triển khai thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính (ĐVHC) cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023-2030, nhiều tỉnh thành đã báo cáo phương án bước đầu về số đơn vị hành chính thuộc diện sáp nhập.
Quảng Ninh tự nguyện sáp nhập 4 xã
Cụ thể, tỉnh Thanh Hóa đã hoàn thành việc rà soát thực trạng, xác định các ĐVHC thuộc diện sắp xếp và đến nay tỉnh đã cơ bản hoàn thành việc xây dựng phương án sắp xếp giai đoạn 2023-2025.
Qua rà soát, toàn tỉnh có 269 xã, phường, thị trấn chưa đảm bảo tiêu chuẩn; trong đó giai đoạn 2023-2025 có 148 đơn vị; giai đoạn 2025-2030 có 121 đơn vị.
Qua rà soát, tỉnh Quảng Ninh có 12 ĐVHC cấp xã thuộc diện sắp xếp trong giai đoạn 2023-2025 và 4 ĐVHC cấp xã thuộc diện khuyến khích.
Tỉnh Hà Tĩnh cũng chủ động triển khai thực hiện chủ trương sắp xếp ĐVHC cho giai đoạn 2023-2025. Qua rà soát, tỉnh Hà Tĩnh có 43 đơn vị thuộc diện phải sắp xếp gồm: 1 ĐVHC cấp huyện và 42 ĐVHC cấp xã.
Tương tự, Lào Cai cũng đưa ra phương án trong giai đoạn 2023-2025 trên địa bàn tỉnh có 2 ĐVHC cấp xã thuộc diện phải sắp xếp gồm: Xã Tà Chải và thị trấn Bắc Hà thuộc huyện Bắc Hà.
Tỉnh Hòa Bình cũng đã gửi danh sách ĐVHC cấp huyện, cấp xã thuộc diện phải sắp xếp giai đoạn 2023- 2025. Theo đó, trong giai đoạn này, toàn tỉnh Hòa Bình có 1 huyện có đồng thời cả 2 tiêu chuẩn diện tích tự nhiên và quy mô dân số dưới 70% quy định; có 13 xã có đồng thời cả 2 tiêu chuẩn diện tích tự nhiên và quy mô dân số dưới 70% quy định thuộc diện sắp xếp.
Tỉnh Nam Định cũng cho biết, trong thời gian tới, địa phương này này có 1 ĐVHC cấp huyện (huyện Mỹ Lộc) và 76 ĐVHC cấp xã thuộc diện phải sáp nhập, sắp xếp.
Trong đó, huyện Mỹ Lộc có 4 đơn vị, huyện Vụ Bản có 4 đơn vị, huyện Ý Yên có 5 đơn vị, huyện Nam Trực có 4 đơn vị, huyện Trực Ninh có 8 đơn vị, huyện Xuân Trường có 12 đơn vị, huyện Giao Thủy có 4 đơn vị, huyện Nghĩa Hưng có 3 đơn vị, huyện Hải Hậu có 13 đơn vị và thành phố Nam Định 19 đơn vị.
Giai đoạn 2026-2030, Nam Định tiếp tục sắp xếp 1 ĐVHC cấp huyện (huyện Xuân Trường) và 94 ĐVHC cấp xã.
Cụ thể, huyện Mỹ Lộc có 6 đơn vị; huyện Vụ Bản có 5 đơn vị, huyện Ý Yên có 21 đơn vị, huyện Nam Trực có 7 đơn vị, huyện Trực Ninh có 8 đơn vị, huyện Xuân Trường có 4 đơn vị, huyện Giao Thủy có 12 đơn vị, huyện Nghĩa Hưng có 12 đơn vị, huyện Hải Hậu có 17 đơn vị và thành phố Nam Định có 2 đơn vị.
Qua rà soát bước đầu, trong giai đoạn 2023-2025, tỉnh Khánh Hòa có 19 ĐVHC cấp xã thuộc diện phải sắp xếp.
Ngoài ra, theo quy hoạch tỉnh Khánh Hòa thời kỳ 2021-2030, định hướng đến năm 2050, tỉnh Khánh Hòa sẽ tiến hành rà soát sắp xếp một số ĐVHC cấp xã tuy không thuộc diện phải sắp xếp nhưng sẽ đề xuất thực hiện để phù hợp với quy hoạch tỉnh, quy hoạch nông thôn và quy hoạch đô thị.
Bên cạnh đó, theo Nghị quyết số 09/2022 của Bộ Chính trị về xây dựng, phát triển tỉnh Khánh Hòa đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 đưa ra mục tiêu xây dựng Khánh Hòa trở thành thành phố trực thuộc Trung ương đến năm 2030.
Do vậy, trong thời gian tới, ngoài việc thực hiện sắp xếp theo quy định, tỉnh sẽ triển khai đồng thời việc nâng cấp đô thị, thành lập các ĐVHC đô thị trên cơ sở nâng cấp các đơn vị hành chính nông thôn, xây dựng lộ trình thực hiện cụ thể để từng bước đáp ứng các tiêu chí đối với thành phố trực thuộc Trung ương.
Tỉnh Quảng Bình có 23 ĐVHC cấp xã không đảm bảo tiêu chuẩn ĐVHC theo quy định nhưng có 17 ĐVHC có yếu tố đặc thù nên sẽ gặp nhiều khó khăn khi tiến hành sắp xếp. Quảng Bình không có ĐVHC cấp huyện thuộc diện phải sắp xếp.
Giai đoạn 2025-2030 dự kiến sẽ sắp xếp 169 huyện, 2.884 xã
Phát biểu tại hội nghị, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết, việc sắp xếp ĐVHC cấp huyện, xã giai đoạn 2023-2030 được tiến hành khẩn trương hơn, kỹ hơn, nhanh hơn.
Giai đoạn này có một số khó khăn, như số lượng phải sắp xếp nhiều hơn giai đoạn trước. Cụ thể, giai đoạn này có 58 tỉnh sắp xếp 33 huyện và 1.327 xã.
Phó Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý, lần này còn tiến hành sắp xếp đô thị, nhập một phần hoặc toàn bộ ĐVHC nông thôn vào ĐVHC đô thị. Việc sắp xếp đô thị phải bảo đảm chất lượng đô thị, giai đoạn trước chỉ yêu cầu đáp ứng 50%, giai đoạn này yêu cầu cao hơn, phải đáp ứng 100%.
Ngoài ra, lần sắp xếp này đặt ra yêu cầu phải phù hợp với quy hoạch tỉnh, quy hoạch nông thôn, quy hoạch đô thị. Vì vậy, việc sắp xếp phải làm đồng thời với công tác quy hoạch.
Ông Định cũng cho biết, ngày mai (1/8), các địa phương bắt đầu triển khai cụ thể, kế hoạch phải xong trước 30/9/2024, tức là có 13 tháng để thực hiện. Điều này đòi hỏi từng địa phương phải ban hành kế hoạch cụ thể, có lộ trình, phân chia thời hạn và từng việc cụ thể thì mới triển khai có kết quả.
Phó Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý, việc sắp xếp giai đoạn 2023-2025 cần chuẩn bị tốt cho giai đoạn sau, tránh tình trạng làm thiếu đồng bộ, cầm chừng, dồn việc cho giai đoạn sau. Bởi dự kiến giai đoạn sau sẽ sắp xếp rất nhiều (giai đoạn 2025-2030 dự kiến sẽ sắp xếp 169 đơn vị cấp huyện, 2.884 đơn vị cấp xã).
Theo thống kê từ Bộ Nội vụ, Hà Nội và TP.HCM là 2 địa phương có số lượng ĐVHC cấp huyện, cấp xã thuộc diện phải sáp nhập nhiều nhất.
Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trần Sỹ Thanh cho biết, qua rà soát và đối chiếu với các tiêu chí theo quy định, Hà Nội có quận Hoàn Kiếm và 176 đơn vị hành chính cấp xã thuộc diện phải sắp xếp trong giai đoạn 2023-2025.
Chủ tịch UBND TP.HCM Phan Văn Mãi cũng cho biết, TP.HCM có 6 ĐVHC cấp huyện và 149 ĐVHC cấp xã thuộc diện sắp xếp giai đoạn 2023-2025. TP đang tập trung chỉ đạo lập phương án, xây dựng và hoàn thành đề án theo đúng tiến độ quy định; trình Thủ tướng phê duyệt chậm nhất vào ngày 31/10.
Thủ tướng lưu ý phải bảo đảm phù hợp với quy hoạch; đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững, phát huy hiệu quả nguồn lực của Nhà nước và xã hội; tạo không gian phát triển mới với tư duy mới, tạo giá trị mới khi sáp nhập huyện, xã.
Theo Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trần Sỹ Thanh, qua rà soát và đối chiếu với các tiêu chí theo quy định, thành phố có quận Hoàn Kiếm và 176 đơn vị hành chính cấp xã thuộc diện phải sắp xếp trong giai đoạn 2023-2025.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua dự thảo Nghị quyết về sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023 – 2030; dự kiến sáp nhập 33 huyện, hơn 1.300 xã, dôi dư hơn 46.000 cán bộ.