Tổng thống Mỹ muốn thử cà phê sữa đá VN

 - Tổng thống Obama nói với báo chí ở Hà Nội rằng ông hy vọng có thể thử món cà phê sữa đá.

Trưa nay, sau cuộc hội đàm, Chủ tịch nước Trần Đại Quang và Tổng thống Obama đã chủ trì cuộc họp báo về những nội dung chính hai bên đạt được. 

Bình thường hóa hoàn toàn quan hệ

Mở đầu, Chủ tịch nước Trần Đại Quang thông báo kết quả cuộc hội đàm bổ ích về quan hệ song phương, các vấn đề khu vực và quốc tế hai bên cùng quan tâm:

Chúng tôi nhất trí đánh giá quan hệ hai nước thời gian qua đã đạt được nhiều bước tiến quan trọng. Hai bên cam kết thực hiện các nguyên tắc tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và thể chế chính trị của nhau.

Ảnh: Reuters

Trong chuyến thăm chính thức VN này của Tổng thống Obama, VN và Hoa Kỳ đã ra tuyên bố chung, nhất trí tăng cường quan hệ đối tác toàn diện theo hướng thực chất, sâu sắc, hiệu quả hơn.

Hai bên nhất trí lấy hợp tác, phát triển làm trọng tâm của quan hệ.

Nhân dịp chuyến thăm, hai bên đã đạt được một số kết quả, thỏa thuận quan trọng về kinh tế, thương mại, y tế, nhân đạo, giáo dục, đào tạo, thực thi pháp luật và tư pháp, giao lưu nhân dân.

Hai bên nhất trí ưu tiên cao hơn việc giải quyết hậu quả chiến tranh, cam kết tiếp tục hợp tác tích cực trong lĩnh vực này. Hoa Kỳ sẽ hợp tác với VN trong việc tẩy độc dioxin tại sân bay Biên Hòa sau khi kết thúc thành công dự án tẩy độc sân bay Đà Nẵng.

VN đánh giá cao quyết định của Hoa Kỳ quyết định dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm bán vũ khí sát thương đối với VN. Việc này cho thấy quan hệ hai nước đã được bình thường hóa hoàn toàn.

Khi thảo luận biện pháp tăng cường quan hệ song phương, hai bên nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng lòng tin và việc ưu tiên hợp tác phát triển

Hai bên khẳng định nỗ lực sớm thông qua TPP.

Mỹ sẽ hỗ trợ VN tổ chức thành công hội nghị cấp cao APEC 2017, tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình LHQ. Hai bên cũng trao đổi về những diễn biến gần đây trên Biển Đông, đối phó biến đổi khí hậu, sử dụng bền vững nguồn nước sông Mekong.

Tăng cường quan hệ VN - Hoa Kỳ không chỉ mang lại lợi ích cho nhân dân hai nước mà còn góp phần tăng cường quan hệ Mỹ - ASEAN, góp phần vào hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển ở khu vực châu Á - TBD.

Tôi trân trọng cảm ơn thiện chí của cá nhân ngài Tổng thống, các lãnh đạo Hoa Kỳ, người dân và bạn bè Mỹ trong quá trình bình thường hóa quan hệ.

Chúc Tổng thống Obama và đoàn Mỹ có chuyến thăm thành công, với nhiều kỷ niệm tốt đẹp về đất nước, con người, văn hóa và lòng mến khách của nhân dân VN".

Tạo lập trật tự ở Biển Đông

Mở đầu phát biểu của mình, Tổng thống Obama nói "Xin chào" bằng tiếng Việt.

Ông nhận định trong 21 năm qua, hai nước đã đi từ chỗ không hợp tác, xung đột đến hợp tác và hòa giải.

"Trong 2 thập kỷ qua, hai nước đã đẩy mạnh giao lưu giữa các lãnh đạo và nhân dân, đặc biệt trong lĩnh vực giáo dục và văn hóa.

Hoa Kỳ cam kết duy trì sự hợp tác lớn hơn, lâu dài hơn với khu vực châu Á - Thái Bình Dương, vì sự phát triển và thịnh vượng trong khu vực, nơi người dân được sống trong an ninh và phẩm giá, trong đó có việc duy trì quan hệ đối tác toàn diện với VN.

Tổng thống Obama: VN sẽ tiếp cận được các vũ khí mà VN cần để bảo vệ quốc gia. Ảnh: AP

Ghi nhận những thành tựu kinh tế, giáo dục, du lịch trong hai thập kỷ qua, Tổng thống Mỹ cùng cho rằng hai bên đã hợp tác tốt tại các diễn đàn khu vực về an ninh, quốc phòng. VN đã đón nhiều tàu hải quân Mỹ vào các cảng của mình và đang trông đợi thêm nhiều các hoạt động trao đổi về hàng hải giữa hai nước. 

Các tập đoàn lớn của Mỹ như Intel, Oracle, GE... vào VN sẽ giúp người dân VN tiếp cận công nghệ hiện đại và sáng tạo. Tổng thống cũng hoan nghênh việc ĐH Fulbright chính thức được thành lập".

Tổng thống Mỹ nhấn mạnh việc sớm thông qua TPP. Về an ninh, Hoa Kỳ tiếp tục làm việc với VN để khắc phục hậu quả chiến tranh. Tôi muốn cám ơn Chính phủ và nhân dân VN đã hợp tác chặt chẽ trong lĩnh vực này.

"Tôi cũng công bố rằng Mỹ dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm vận vũ khí đã áp đặt với VN suốt 50 năm qua. Việc này sẽ được thực hiện cùng với các xem xét liên quan đến nhân quyền, nhưng sự thay đổi này đảm bảo rằng 

VN sẽ tiếp cận được các vũ khí mà VN cần để bảo vệ quốc gia. Hoa Kỳ cũng sẽ tiếp tục duy trì quan hệ hợp tác quốc phòng với VN và với các nước trong khu vực một cách lâu dài.

VN và Mỹ cũng ủng hộ quan điểm của nhau trong việc tạo lập một trật tự khu vực ở Biển Đông, nơi các nước đều tôn trọng và tuân thủ luật pháp và thông lệ quốc tế, giải quyết các tranh chấp bằng các biện pháp hòa bình và pháp lý theo đúng luật pháp quốc tế.

Tôi nhắc lại: Mỹ sẽ tiếp tục đưa tàu, máy bay và thực hiện các nhiệm vụ tại bất cứ đâu mà luật pháp quốc tế cho phép.

Mỹ không đứng về phía nào trong các tuyên bố chủ quyền, nhưng ủng hộ một khu vực châu Á - Thái Bình Dương thịnh vượng và tôn trọng quyền con người, trong đó có VN.

Mong đợi được gặp gỡ nhân dân VN, Tổng thống hy vọng có thể thử món "cà phê sữa đá", ông nói bằng tiếng Việt và kết thúc bằng lời "Xin cám ơn!".

Sau phần phát biểu, hai nhà lãnh đạo đã trả lời các câu hỏi của báo chí.

Bỏ cấm vận cho VN không dựa vào yếu tố TQ

TTXVN: Chủ tịch nước Trần Đại Quang nhận định về những tiến triển quan trọng trong quan hệ VN - HK trong 2 thập kỷ qua?

Chủ tịch nước Trần Đại Quang: Điểm quan trọng là kể từ khi bình thường hóa quan hệ tháng 7/1995, hai nước đã từ kẻ thù thành bạn bè và rồi trở thành đối tác toàn diện. Lãnh đạo cấp cao hai nước thường xuyên thăm nhau, quan hệ phát triển cả song phương và đa phương. 

Các mối quan tâm chung của hai bên ngày một lớn mạnh, đặc biệt liên quan đến việc duy trì hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển trong khu vực.

Hoa Kỳ hiện là nhà đầu tư lớn thứ 7 vào VN, và tôi mong Hoa Kỳ sớm trở thành nhà đầu tư số một. Điều này hoàn toàn có tiềm năng nhờ vào TPP sắp có hiệu lực. Về giáo dục, sự ra đời của ĐH Fulbright là một điểm nhấn. Hợp tác trong khắc phục hậu quả chiến tranh cũng đi vào chiều sâu. 

Tại các diễn đàn quốc tế, hai nước bày tỏ sự tôn trọng đối với chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, thể chế chính trị và các lợi ích chính đáng của nhau.

Reuters: Liệu những hành động gia tăng căng thẳng trên Biển Đông của TQ có phải là lý do cho quyết định dỡ bỏ lệnh cấm vận vũ khí? Liệu Mỹ có gia tăng khả năng hiện diện quân sự ở VN, ví dụ tàu Mỹ tiếp cận vịnh Cam Ranh? Đối với Tổng thống Mỹ, việc bán các loại vũ khí cụ thể sẽ được xem xét như thế nào? Đối với Chủ tịch nước Trần Đại Quang, ông phản hồi thế nào trước các yêu cầu của Mỹ về nhân quyền?

Tổng thống Obama: Việc dỡ bỏ lệnh cấm cận không dựa trên yếu tố TQ mà dựa trên mong muốn của hai nước hoàn thành một quá trình tiến lên sau khi bình thường hóa quan hệ. Một quá trình đã được khởi động bởi những người dũng cảm, qua những cuộc đối thoại khó khăn qua nhiều thập kỷ.

Khi quan hệ trở nên ngày càng sâu rộng, đến thời điểm này tôi và chính quyền của mình thấy rõ rằng, với những gì hai bên đã cùng làm trong rất nhiều lĩnh vực, không nên có một lệnh cấm như thế tồn tại. 

Mỗi nội dung mua bán vũ khí đều sẽ được xém xét thận trọng, nhưng chúng ta sẽ không còn một lệnh cấm dựa trên sự khác nhau về hệ tư tưởng giữa hai nước nữa, nhất là với mức độ hợp tác và tin tưởng hiện nay, đặc biệt là giữa hai quân đội.

Tôi cũng không giữ bí mật rằng giữa VN và Mỹ có mối quan tâm chung sâu sắc đối với an ninh hàng hải, trong việc duy trì tự do hàng hải, tuân thủ luật pháp và thông lệ quốc tế, thúc đẩy thương mại và thịnh vượng, hòa bình và an ninh trong khu vực.

Đối với Biển Đông, Mỹ không đứng về phía nào trong tranh chấp chủ quyền, Mỹ ủng hộ giải quyết các tranh chấp một cách hòa bình, ngoại giao, tuân thủ luật pháp quốc tế chứ không căn cứ nước nào lớn hơn hay kiểm soát nhiều hơn.

Việc dỡ bỏ lệnh cấm vận này chính là thể hiện sự tôn trọng lẫn nhau giữa hai nước. Về nhân quyền, đây là vấn đề hai bên còn nhiều khác biệt, nhưng vấn đề này không liên quan trực tiếp đến các quyết định về quân sự.

Chủ tịch nước Trần Đại Quang: Tôi nhấn mạnh lại quan điểm và lập trường của VN là bảo vệ và phát huy quyền con người, đã được quy định rõ trong Hiến pháp và đang được luật hóa. 

Sau hơn 30 năm Đổi mới, VN đã đạt được nhiều thành tựu về bảo đảm quyền con người, được quốc tế công nhận. Bằng chứng là VN đã được bầu vào HĐ Nhân quyền LHQ nhiệm kỳ 2014-2016. 

Tổng thống Obama cũng đã nói, giữa VN và Mỹ có những khác biệt về nhân quyền trong một số lĩnh vực, điều này là dễ hiểu. Chúng tôi tin rằng với sự tôn trọng và hiểu biết lẫn nhau, chúng ta cần tăng cường đối thoại để thu hẹp khoảng cách trong vấn đề này.

VTV: Trong nhiệm kỳ ông đã có 47 chuyến công du, nhưng đến VN vào gần cuối nhiệm kỳ. Vậy VN có vai trò như thế nào trong chính sách đối ngoại của Mỹ?

Tổng thống Obama: Tôi đã muốn đến đây sớm hơn, nhưng ở Mỹ chúng tôi vẫn nói điều tốt nhất được giữ đến cuối cùng. Đây là một đất nước tươi đẹp. Tôi có nói với Chủ tịch nước là không may, làm Tổng thống đi đến đâu cũng chỉ toàn họp hành. 

Hy vọng khi không còn là Tổng thống, tôi có thể quay lại đây với gia đình và dành nhiều thời gian đi thăm đất nước này nhiều hơn, gặp gỡ mọi người, ăn uống và thư giãn nhiều hơn. Nhưng lý do tôi đến đây là vì VN không chỉ quan trọng với khu vực mà còn với thế giới.

Sự thay đổi trong quan hệ hai nước cho chúng ta thấy khi đối thoại dựa trên những lợi ích chung, chúng ta có thể biển đổi quan hệ theo hướng tích cực. VN cũng là một quốc gia năng động trong một khu vực châu Á - Thái Bình Dương năng động và trẻ trung, tràn đầy tinh thần khởi nghiệp.

Mỹ muốn tham gia một phần vào đó, nhất là trong sự trao đổi giữa thế hệ trẻ hai nước. Qua VN, Mỹ cũng tăng cường vai trò trong các thể chế đa phương khu vực như ASEAN, EAS, để cùng nhau đối phó các thách thức mà Mỹ không thể làm một mình.

Chung Hoàng