Kế hoạch cải tổ táo bạo của ông Tập Cận Bình tác động trực tiếp đến các vị trí quản lý hàng đầu trong hàng loạt tập đoàn nhà nước.


{keywords}
Một doanh nghiệp nhà nước ở Đường Sơn. Ảnh: Reuters

Theo một kế hoạch cải tổ được ông Tập phê chuẩn, lãnh đạo các doanh nghiệp nhà nước TQ phải đối mặt với việc cắt giảm lương lên tới 50% đồng thời phải có các bản mô tả công việc mới.

Chủ tịch TQ tại một cuộc họp hồi đầu tuần đã nhấn mạnh, TQ cần tăng tốc cải tổ chế độ lương cho các nhà quản lý hàng đầu DNNN. Ông Tập cũng đã thông qua kế hoạch 7 năm nhằm cải tổ cơ cấu quản lý của các DNNN.

Kế hoạch gồm 2 bước chính. Đầu tiên là cắt giảm lương phụ trách những DNNN lớn, nhất là trong lĩnh vực tài chính và ngân hàng. Một số trường hợp có thể phải đối mặt với mức cắt giảm 50%.

Bước thứ hai là dần dần thay đổi trách nhiệm công việc của họ. Theo đó, các quan chức được chính phủ bổ nhiệm có thể tham gia một ban giám đốc. Các hoạt động thường ngày sẽ được chuyển giao cho quản lý cấp cao tuyển dụng từ bên ngoài, với mức lương theo chuẩn quốc tế.

Mô hình mới sẽ tương tự như tập đoàn MTR ở Hong Kong. Với vai trò là cổ đông chính, chính quyền Hong Kong bổ nhiệm ba đại diện vào ban giám đốc để đảm bảo hãng này đi theo đúng định hướng chính sách. Các hoạt động hàng ngày do những nhà quản lý hàng đầu đảm nhận. Quản lý được thuê thông qua một quá trình tuyển dụng mở.

Kế hoạch cải tổ nhằm giải quyết sự bất mãn của người dân về các vị trí, chức danh không rõ ràng của các nhà quản lý hàng đầu DNNN. Hầu hết những người này đều có vị trí tương đương cấp thứ trưởng, bộ trưởng với các đặc quyền, đặc lợi. Cùng với đó, họ được trả lương tương đương với các giám đốc điều hành phương Tây và có nguồn thu nhập gấp nhiều lần so với các quan chức cùng cấp.

Có nhiều chỉ trích rằng, mức lương cao như vậy là không hợp lý vì rất nhiều DNNN hoạt động độc quyền hoặc gần như độc quyền.

Giám đốc điều hành của một DNNN dầu khí cho biết, người đứng đầu DNNN trong lĩnh vực của ông có thể kiếm được 1 triệu nhân dân tệ/năm (hơn 162.000 USD). Người làm việc trong lĩnh vực ngân hàng và tài chính thậm chí còn nhiều hơn.

Jiang Jianqing, Chủ tịch ngân hàng Công thương TQ được trả gần 2 triệu nhân dân tệ trong năm 2013. Trong khi đó, mức lương hàng năm của một số quan chức cấp bộ vào khoảng 200.000 nhân dân tệ. Tuy vậy, một số nhà điều hành vẫn so sánh với phương Tây và phàn nàn thu nhập của họ quá thấp.

Cựu Thủ tướng TQ Ôn Gia Bảo năm 2002 khi lên nhậm chức đã cam kết sẽ thúc đẩy cải cách, khiến mức lương của lãnh đạo DNNN "không quá 12 lần so với nhân viên trung bình" cùng công ty. Năm 2009, ông Ôn lại cam kết lần nữa, nhưng thay đổi là "không quá 30 lần". Tuy nhiên, vào thời điểm ông không còn làm Thủ tướng vào năm 2012, không có cải cách nào được thực hiện.

Thái An (theo scmp)