- Sốt rét có thể gặp ở mọi lứa tuổi từ phụ nữ có thai, trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ và người lớn. Trẻ em là một đối tượng nhạy cảm và có nhiều nguy cơ, khi bị mắc bệnh sốt rét nếu không được cơ sở y tế phát hiện, chẩn đoán và điều trị kịp thời sẽ chuyển sang sốt rét ác tính gây hậu quả tử vong.
Đột phá mới trong điều trị sốt rét
"Tiên dược phòng the" giúp chống bệnh sốt rét
Sốt rét là gì?
- Sốt rét là bệnh truyền nhiễm lây theo đường máu, do ký sinh trùng sốt rét Plasmodium gây ra, được truyền từ người bệnh sang người lành bởi muỗi Anopheles, bệnh có thể gây thành dịch.
- Bệnh sốt rét là một trong những căn bệnh có diễn tiến nguy hiểm, khó nhận biết, đặc biệt là trong những giai đoạn đầu khi các dấu hiệu, triệu chứng của bệnh chưa xuất hiện.
Phương thức truyền nhiễm bệnh
Bệnh sốt rét qua ba cách thức: Do muỗi truyền bệnh (phổ biến) và do truyền máu, truyền qua nhau thai (hiếm gặp).
Triệu chứng sốt rét ở trẻ em
Tùy theo lứa tuổi của trẻ em, các đặc điểm khi mắc sốt rét có những diễn biến khác nhau. Cần có sự phân biệt để giúp cho việc chẩn đoán xác định.
Trẻ dưới sáu tháng tuổi
Trẻ nhỏ dưới ba tháng tuổi đến sáu tháng tuổi ít bị nhiễm bệnh sốt rét và ít tử vong do bệnh sốt rét vì còn mang huyết sắc tố F (fetal hemoglobin), còn có kháng thể được thụ hưởng từ người mẹ và do còn bú mẹ nên cơ thể trẻ thiếu chất PABA (para-amino benzoic acid) vì vậy, ký sinh trùng sốt rét không tổng hợp được acid folic để phát triển.
Trẻ trên sáu tháng tuổi
- Trẻ nhỏ từ sáu tháng tuổi trở lên sống tại vùng sốt rét lưu hành có tỷ lệ mắc sốt rét và tử vong do sốt rét thường cao hơn người lớn, cao nhất ở nhóm trẻ em từ bốn - năm tuổi.
- Đặc điểm nhóm trẻ em từ một - bốn tuổi thường hay bị cơn co giật khi có sốt cao. Triệu chứng rối loạn tiêu hóa như nôn mửa, tiêu chảy, đau bụng, bụng đầy trướng hơi xảy ra khá phổ biến.
- Trẻ có dấu hiệu thiếu máu nhanh, sớm bị lách sưng to; rối loạn dinh dưỡng phát triển nhanh. Chu kỳ cơn sốt xảy ra thường không đều đặn, đôi khi không có giai đoạn rét run.
- Đồng thời có biểu hiện đường huyết giảm, hiếm gặp biến chứng nặng ở gan với dấu hiệu bilirubin (vàng da), men gan cao và ở thận với dấu hiệu suy thận cấp thực thể.
- Bệnh nhi thường hay ho và bị viêm khí quản, phế quản. Tỷ lệ chuyển vào sốt rét ác tính thể não thấp hơn so với trẻ lớn và người lớn.
- Mất nước gây khô môi, mắt trũng, sụt cân, khát nước, đi tiểu ít, tỷ trọng nước tiểu cao, natri niệu thấp, chất cặn nước tiểu bình thường, urê huyết trên 6,5µmol/l,…
- Thiếu máu và có biểu hiên như mạch nhanh, khó thở, gan to, có tiếng thổi tâm thu, thậm chí bị suy tim có nhịp ngựa phi. Trường hợp thiếu máu nặng sẽ góp phần vào biểu hiện của hội chứng não như vật vã, co giật, hôn mê, rối loạn ý thức.
Biến chứng bệnh sốt rét với trẻ em
- Trẻ em bị mắc bệnh sốt rét cơ thể còi cọc chậm lớn, kém thông minh.
- Sốt rét gây thiếu máu do ký sinh trùng vào trong máu nên chúng phá vỡ hàng loạt hồng cầu, dẫn đến thiếu máu, da xanh, môi thâm, mệt mỏi, gầy yếu.
Nguyễn Thu Hiền