'Tướng Giáp: Bậc thầy tạo ra những bất ngờ'

Tướng Giáp là một nhân vật quan trọng trong việc đảm bảo nền độc lập cho đất nước ông và sau đó là thắng lợi của các cuộc kháng chiến. Derek Frisby - nhà nghiên cứu lịch sử quân sự, giáo sư sử học Đại học Quốc gia Middle Tennessee, Mỹ đã giải thích di sản của vị tướng kiệt xuất.

Hãng truyền thông Đức Deutsche Welle đã phỏng vấn giáo sư Frisby:

Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã khiến một tập đoàn cứ điểm hùng mạnh chết lặng. Ảnh: DPA

Tướng Giáp là kiến trúc sư của quân đội Việt Nam. Ông là bậc thầy về hậu cần và "chiến tranh cách mạng" với sự linh hoạt và khả năng thích nghi mà rất ít người trước và sau ông có thể sánh kịp.

Ông có thể sắp xếp không chỉ tài nguyên vật lực của một xã hội hầu như không có nền công nghiệp thành một cỗ máy quân sự có khả năng thách thức các siêu cường, mà còn vận động được ý chí chính trị của người dân để tiếp năng lượng cho đội quân ấy. Ông trở nên nổi bật so với các tướng lĩnh khác trong lịch sử.

- Đâu là sự tài tình khéo léo trong chiến lược quân sự của Đại tướng?

Tướng Giáp là bậc thầy tạo ra những bất ngờ. Ông đánh vào niềm tin của các siêu cường phương Tây rằng, hỏa lực là yếu tố duy nhất xác định thắng lợi. Sự tự tin và ngạo mạn của họ khiến họ thất bại. Không một ví dụ nào về tài năng quân sự thiên tài của Tướng Giáp có thể thấy rõ hơn Điện Biên Phủ. Ông đã thể hiện sự linh hoạt và quyết tâm cao độ bằng cách huy động binh lính vận chuyển thô sơ pháo và vũ khí phòng không vào khu vực tưởng như bất khả xâm phạm.

Bằng cách làm những gì mà đối phương coi là điều không thể nếu thiếu phương tiện hiện đại, ông đã khiến một tập đoàn cứ điểm hùng mạnh chết lặng.

- Tướng Giáp đã làm thế nào để đánh bại các siêu cường phương Tây như Pháp và Mỹ?

Tướng William Westmoreland, người chỉ huy các chiến dịch quân sự Mỹ trong Chiến tranh Việt Nam, cho rằng, ông Giáp đã hy sinh tính mạng của binh lính trong những cuộc chiến không thể thắng. Tuy nhiên, nhận thức ấy tự nó đã là chìa khóa để hiểu vì sao phương Tây thất bại trước ông.

Tướng Giáp hiểu rằng, cuộc chiến kéo dài sẽ mất đi nhiều sinh mạng nhưng điều đó không phải lúc nào cũng chuyển thành thành công hay thất bại. Trong phân tích cuối cùng, ông đã chiến thắng chừng nào quân đội còn chiến đấu thì lý tưởng Việt Nam vẫn sống trong trái tim những người ủng hộ. Đó là bản chất của "chiến tranh cách mạng".

- Tướng Giáp có ảnh hưởng gì với lịch sử Việt Nam và Đông Nam Á?

Sự thành công của Tướng Giáp khiến các cường quốc phương Tây e ngại khi can thiệp vào những cuộc xung đột tương tự ở châu Á. Điều này khiến khu vực phát triển với khá ít sự can thiệp từ bên ngoài trong vài thập niên qua. Việt Nam giờ đây đang phát triển nền kinh tế công nghiệp và ngày càng thu hút nhiều khách du lịch quốc tế tới khám phá vẻ đẹp đất nước. Tuy nhiên, vào những năm cuối đời, ông lại là người công khai cảnh báo những tác động của công nghiệp hóa với môi trường.

- Tướng Giáp sẽ được nhớ tới thế nào?

Với phương Tây, di sản của ông vẫn tiếp tục là một trong những điều đáng khâm phục. Mặc dù Mỹ đã trải nghiệm thành công "chiến tranh cách mạng" vào cuối thế kỷ 18, nhưng chúng tôi vẫn tiếp tục phải vật lộn với thất bại trong Chiến tranh Việt Nam. Mỹ phải học lại những bài học rút ra từ cuộc chiến ấy.

Điều đáng ngạc nhiên là với Việt Nam, như tôi thấy vẫn chưa có nghiên cứu toàn diện về cuộc đời Tướng Giáp. Tôi tin rằng, khi ông ra đi, người Việt Nam sẽ bắt đầu coi ông như một phần không thể thiếu của câu chuyện lịch sử thời hiện đại và ghi danh ông vào hàng ngũ những nhà lãnh đạo Việt Nam vĩ đại nhất mọi thời đại.

Derek W. Frisby là giáo sư nghiên cứu về Mỹ và lịch sử quân sự. Ông cũng là một thành viên tại Viện quân sự Mỹ và có 6 năm làm biên tập trang Lịch sử Xã hội West Tennessee.

Thái An (theo DW)