Vàng tăng giá 60%: Những cú sốc đau thương

Cảnh báo giá vàng có thể tăng tới 60% là đáng sợ nhưng hoàn toàn có thể xảy ra nếu nhìn vào biến động trong lịch sử. Vàng đã có thời điểm tăng phi mã và cũng có những khoảng thời gian đổ dốc không phanh, nằm ngoài dự báo của hầu hết các chuyên gia. Và trong những đợt biến động đó, dân đầu cơ Việt Nam đã không ít lần ôm hận đau thương.

Vay 7 cây vàng của người thân từ 2008 để làm ăn, anh Nguyễn Tuấn Hùng rất vui vì phải trả lãi và vay vô thời hạn. Bên cạnh đó, giá vàng biến động rất ít trong nhiều năm trước đó khiến anh Hùng cảm thấy yên tâm. Mỗi cây vàng khi đó giá trên 16 triệu/lượng.

Nhưng rồi, nỗi lo về khoản nợ nhanh chóng đến với anh Hùng khi giá vàng không ngừng tăng trong các năm sau đó, từ 16 triệu đồng/lượng, lên 20 rồi 24 triệu đồng/lượng. Anh Hùng trả được 3 cây, rồi gom góp trả dứt nợ khi vàng lên ngưỡng 30 triệu đồng/lượng hồi đầu 2010.

Giá vàng biến động dữ dội trong năm 2011.

Trong một thời gian không phải dài, giá vàng trong nước đã tăng gấp đôi tước sự ngỡ ngàng của không ít người trẻ tuổi. Tuy nhiên, với nhiều người lớn tuổi và NĐT có kinh nghiệm, vàng tăng giá dữ dội thời kỳ 2009-2011 là điều bình thường bởi vàng trong nước tăng theo thế giới, mà thế giới có những đợt biến động còn dữ dội hơn.

Trong lịch sử, hồi cuối thấp kỷ 70, một số chuyên gia đã dự báo giá vàng có thể tăng gấp 6-7 lần (tương đương tăng thêm 700-800%) lên 900 USD/ounce. Sự thật đã chứng minh đúng như vậy. Trong vòng chưa tới 3 năm, vào đầu 1980, vàng đã lên gần 890 USD/ounce trong sự ngỡ ngàng của toàn bộ thị trường tài chính thế giới.

Vàng cũng biến động thất thường. Khoảng 15 năm sau đó, giá vàng đã tụt xuống chỉ còn 380 USD/ounce.

Trong nước, trong hàng chục năm qua, không ít nhà giàu thắng đậm nhờ mua vàng cất két. Tích vàng vẫn được xem là chân lý của nhà giàu trong bối cảnh thế giới biến động khôn lường và các kênh đầu tư khác không thực sự hấp dẫn.

Tới đầu 2011, vàng lên trên ngưỡng 36 triệu đồng/lượng, rồi lên tới 38,5 triệu đồng/lượng giữa tháng 2/2011, trước khi đỉnh 49 triệu đồng/lượng hồi cuối tháng 8/2011, khi mà giá vàng thế giới lên trên ngưỡng 1.900 USD/ounce, cao gấp hơn 3 lần so với 5 năm trước đó.

Vàng vẫn là một lựa chọn đầu tư của nhiều người.

Chỉ riêng trong tháng 8/2011, vàng gần như biến động một chiều lên. Phiên giảm điểm duy nhất là khi thị trường nhận được tin NHNN cho phép nhập khẩu vàng. Tính chung trong tháng lịch sử đó, vàng đã tăng tới gần 9 triệu đồng/lượng, tức tăng khoảng 22%.

Bất thường là bản tính của giá vàng

Lật giở lại lịch sử giá vàng có thể thấy, mặt hàng này biến động rất bất thường. Chỉ hồi đầu tháng 6/2011, có lẽ rất ít người nghĩ tới cái ngưỡng 2.000 USD/ounce của giá vàng. Trong nước không ai nghĩ vàng sẽ hướng tới 50 triệu đồng/lượng. Các dự báo như vậy là xa vời.

Nhưng trên thực tế, diễn biến trong tháng 8/2011 đã khiến nhiều người ngã ngửa. Vàng đã dễ dàng vượt qua ngưỡng ngưỡng 1.900 USD/ounce trong bối cảnh nền kinh tế Mỹ u ám, món nợ quốc gia ngày càng tăng và đồng USD tụt giảm so với các đồng tiền khác. Trong nước, vàng tăng giá vọt theo lên trên ngưỡng 49 triệu đồng/lượng cùng với nỗi lo về khủng hoảng tài chính, lạm phát tăng cao và nỗi lo sợ về sự đổ vỡ của hệ thống ngân hàng.

Khi đó, không ít người đã nghĩ tới kịch bản vàng vượt ngưỡng 50 triệu đồng/lượng, thậm chí 60 triệu đồng/lượng. Tuy nhiên, cú đổ dốc 3 năm sau đó khiến cho tới thời điểm này, vàng lại đã trở về ngưỡng 33 triệu đồng/lượng.

Có những thời điểm quý III/2015, giới đầu tư đã nghĩ tới khả năng vàng thế giới tuột khỏi mốc 1.000 USD/ounce. Trong 3 năm trước đó, đợt điều chỉnh có thời gian kéo dài hàng đầu trong lịch sử đã khiến vàng mất hơn 40%.

Chỉ trong 2 tuần cuối tháng 5/2016, giá vàng SJC trong nước đã bốc hơi mất hơn 1 triệu đồng/lượng. Giá vàng thế giới rớt ngược từ mức trên 1.300 USD/ounce về sát 1.200 USD/ounce.

Vàng biến động lên xuống thất thường khiến không ít người chùn tay. Mặc dù vậy, giá vàng 33 triệu đồng/lượng hiện tại thấp hơn nhiều so với đỉnh 49 triệu đồng hồi cuối 2011 nhưng vẫn cao gấp khoảng 3,5 lần so với một thập kỷ trước đây. Tính trung bình, mỗi năm vàng vẫn tăng khoảng 20-25%.

Trong một dự báo gần đây trên CNBC, một số chuyên gia cho rằng, giá vàng có thể tăng trở lại lên mức đỉnh 1.900 USD/ounce. Đây là một cảnh báo đáng sợ nhưng hoàn toàn có thể xảy ra cho dù xu hướng USD tăng giá (và kéo theo đó vàng giảm giá) vẫn là chủ đạo trên thế giới.

Dù vàng giờ đây không được coi là mặt hàng thời thượng nhưng đây vẫn là tài sản đầu tư mà không một quốc gia hay định chế tài chính nào xem nhẹ.

Ông Lê Đức Thúy, nguyên thống đốc NHNN gần đây cho biết, ông từng dự báo vàng có thể xuống 1000 USD/ounce nhưng vàng sau đó đã tăng mạnh lên 1.300.

Theo ông Thúy, để đánh giá một vấn đề gì cần nhìn vào một bức tranh tổng thể, và cần phải điều chỉnh dự báo nếu cần. Trước đó, Fed dự báo sẽ tăng lãi suất 3-4 lần trong năm 2016 nhưng gần đây cho biết có thể chưa tăng lãi suất, thậm chí không loại trừ lãi suất âm.

Trong khi đó, định hướng điều hành chính sách tiền tệ của NHNN vẫn khẳng định tiếp tục giảm trình trạng đô la hóa, vàng hóa trong nền kinh tế. Tuy nhiên, biến động giá vàng phụ thuộc nhiều vào thế giới và nhiều yếu tố khó lường khác trong một thế giới ngày càng bất định.

M. Hà