'Về tình, phạt báo nào cũng phân vân'

 - "Nếu nói về tình, trường hợp nào chúng tôi cũng phải phân vân vì liên quan đến nhiều con người, nhiều cơ quan báo chí, xuất bản" - Thứ trưởng Trương Minh Tuấn nói với VietNamNet trong cuộc trò chuyện cuối năm.

Thứ trưởng Bộ TT&TT Trương Minh Tuấn đã có cuộc trao đổi với VietNamNet về những vấn đề nóng của ngành TT&TT trong năm qua. Ông đặc biệt nhấn mạnh việc tổ chức thực hiện Quy hoạch Phát triển và quản lý báo chí đến năm 2025 như hội nghị TƯ 10 đã đề cập. 

Thứ trưởng Bộ TT&TT Trương Minh Tuấn: Việc quy hoạch lại là để các cơ quan báo chí đi đúng tôn chỉ, mục đích vì mỗi cơ quan có tiếng nói riêng, đại diện cho một tầng lớp riêng

"Nhiều người cứ tưởng đây là đề án sắp xếp lại báo chí, nhưng cần hiểu rằng sắp xếp là để báo chí phát triển tốt hơn, lành mạnh hơn, chuyên nghiệp, hiện đại hơn" - Thứ trưởng nhấn mạnh. 

Ông cho biết, Nhà nước cần phải có cơ chế tài chính, đào tạo đội ngũ phóng viên, biên tập viên, tạo điều kiện cần thiết cho báo chí phục vụ nhiệm vụ chính trị, tuyên truyền, đồng thời khuyến khích các cơ quan báo chí tăng cường huy động nguồn lực phát triển nhưng phải bảo đảm đúng tôn chỉ mục đích, không chạy theo lợi nhuận thuần túy, không để tư nhân sở hữu báo chí, không để nhóm lợi ích chi phối báo chí.

Thứ trưởng Trương Minh Tuấn nhấn mạnh số lượng cơ quan báo chí và ấn phẩm tăng nhanh trong những năm qua nhưng cơ cấu chưa thật hợp lý. 

Một số bộ, ngành, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội nghề nghiệp, địa phương có nhiều cơ quan, ấn phẩm.

Một số báo có nhiều ấn phẩm phụ với nội dung không phù hợp với tôn chỉ mục đích nhưng lượng phát hành lại cao hơn cả ấn phẩm chính. 

Hệ thống đài PTTH các tỉnh, thành được đầu tư về khả năng phát sóng vượt xa so với khả năng sản xuất chương trình. Nhiều cơ quan báo chí xào xáo tin bài, lấy của đồng nghiệp, vi phạm bản quyền một cách thái quá...

Phân định rõ nhiệm vụ chính trị, giải trí

Thứ trưởng cho biết, theo định hướng, Quy hoạch báo chí là để nhằm xây dựng những cơ quan báo chí theo hướng đa phương tiện, tập trung trước hết cho các cơ quan chủ lực như Nhân Dân, VTV, VOV, TTXVN, báo chí của Quân đội, CAND... . 

Những cơ quan hoạt động không hiệu quả sẽ được xem xét sắp xếp và tổ chức lại cho phù hợp với quy hoạch và tình hình thực tế. Bên cạnh đó, Quy hoạch cũng là để phân định rõ chức năng phục vụ nhiệm vụ chính trị thiết yếu với nhiệm vụ giải trí ở các cơ quan báo chí...

"Nói ngắn gọn, để khắc phục những hạn chế yếu kém của báo chí trong thời gian qua, Quy hoạch báo chí nhấn mạnh việc sắp xếp lại hệ thống báo chí cho phù hợp với giai đoạn bùng nổ thông tin như hiện nay. 

Internet, mạng xã hội phát triển rất mạnh, báo chí phải đi kịp để định hướng thông tin. Việc quy hoạch lại là để các cơ quan báo chí đi đúng tôn chỉ, mục đích của mình vì mỗi cơ quan có tiếng nói riêng, cách nhìn nhận riêng, đại diện cho một tầng lớp riêng" - Thứ trưởng nhấn mạnh.

Xã hội hóa báo chí, trừ thông tin chính luận

Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng tại hội nghị TƯ 10 đã nhấn mạnh lại chủ trương không để tư nhân sở hữu báo chí, không để nhóm lợi ích chi phối báo chí. Theo ông, làm thế nào để báo chí đảm bảo được nguồn lực phát triển nhưng vẫn hoạt động đúng tôn chỉ, chức năng của tờ báo?

Số lượng cơ quan báo chí nhiều và đa dạng về loại hình, đáp ứng được nhu cầu thông tin, tuy nhiên còn nhiều hạn chế, bất cập và chưa khoa học dẫn đến lãng phí nguồn lực và tài chính. Hầu hết các cơ quan báo chí địa phương phụ thuộc ngân sách nhà nước.

Quy hoạch báo chí xác định hoạt động liên kết là xu hướng chung. Ở nước ta, xu hướng này phát triển nhanh trong một vài năm trở lại đây, góp phần huy động các nguồn lực xã hội, tạo thêm nguồn thu, làm phong phú các ấn phẩm và chương trình phát thanh, truyền hình mang tính giải trí. 

Điều quan trọng là người cung cấp chịu trách nhiệm về thông tin và cơ quan báo chí thẩm định nguồn tin và thông tin trước khi đăng phát.

Hoạt động liên kết thời gian gần đây cũng diễn biến sôi động trên nhiều loại hình báo chí, nhất là báo điện tử, song hiện nay vẫn chưa có cơ sở để ban hành các văn bản quy phạm pháp luật để quản lý tốt. 

Nhiều trường hợp vi phạm về nội dung nằm trong những chương trình, chuyên mục, cơ quan báo chí có hoạt động liên kết.

Tuy vậy, việc liên kết, xã hội hoá trong hoạt động báo chí (trừ tin tức thời sự chính luận), nhất là đầu tư cho việc in ấn, phát hành, truyền dẫn là một chính sách tốt nhằm tận dụng được nguồn lực của xã hội, đa dạng phong phú hình thức thông tin. 

Chúng ta cần phải xem xét dưới góc độ tích cực, trên cơ sở tuân thủ và tôn trọng luật pháp về báo chí.

Xử phạt là thích đáng

Trong các trường hợp báo chí xuất bản bị xử phạt năm qua, có trường hợp nào thích đáng, có trường hợp nào khiến ông phân vân? Đằng sau những án phạt về tài chính hay các hình thức xử lý khác, theo ông những lỗi nào nghiêm trọng nhất, lỗi nào có thể hiểu được và những lỗi nào không chấp nhận được?

Có thể khẳng định rằng, không có một lỗi sai phạm nào bị phát hiện, xử phạt thời gian qua là không thích đáng cả, vì việc xử phạt được căn cứ trên cơ sở pháp luật, mà pháp luật thì đã quy định rõ ràng hành vi và mức phạt tương ứng, mọi hành vi vi phạm phải được xử lý nghiêm minh. 

Còn nếu nói về tình, trường hợp nào chúng tôi cũng phải phân vân vì nó liên quan đến nhiều con người, nhiều cơ quan báo chí, xuất bản.

Tôi mong muốn các cơ quan báo chí, xuất bản luôn thực hiện tốt tất cả quy định để cơ quan quản lý nhà nước chỉ còn thực hiện vai trò hỗ trợ để cơ quan báo chí, xuất bản ngày càng phát triển.

Bài và ảnh: Trọng Cầm