Ngày 25/4, trao đổi với báo chí, ông Nguyễn Văn Hưởng, Trưởng phòng Dự báo Thời tiết (Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia) lý giải nguyên nhân dẫn đến hiện tượng giông lốc kèm theo mưa đá xuất hiện nhiều nơi ở miền Bắc thời gian gần đây.

Theo ông Nguyễn Văn Hưởng, hiện đang trong giai đoạn chuyển mùa, thường xuyên có sự tranh chấp của các khối khí có đặc điểm khác nhau, khí quyển trở nên bất ổn định hơn nên mưa giông cũng xảy ra nhiều hơn so với các thời điểm khác trong năm.

mua da khoc liet.jpeg
Nhiều tỉnh miền Bắc hứng mưa đá khốc liệt những ngày qua. Ảnh Giàng Pủa

“Trong một số trường hợp ‘ổ giông’ có đối lưu phát triển mạnh, nên ngoài việc gây ra mưa to còn có thể kèm theo hiện tượng mưa đá và gió giật mạnh”, ông Nguyễn Văn Hưởng nói.

Điển hình cho hiện tượng trên là trường hợp mưa giông ngày 24/4 ở khu vực giữa Hòa Bình và Sơn La. Nguyên nhân là do ảnh hưởng rìa phía Nam của một khối không khí lạnh yếu, kết hợp với hoạt động một vùng hội tụ gió trên độ cao 1.500m được tạo ra bởi rìa phía Tây của lưỡi áp cao cận nhiệt đới, cộng thêm gió Tây Nam di chuyển từ vùng thượng Lào sang.

Do vậy, từ chiều tối và đêm 23/4, ở khu vực Sơn La, Hòa Bình, Thanh Hóa, Nghệ An có mưa rào và giông mạnh. Theo số liệu vệ tinh ước tính nhiệt độ đỉnh mây đối lưu thời điểm giông ở mức -81,2 độ C. Đây là dấu hiệu cho thấy tháp mây đối lưu phát triển rất dữ dội. Độ cao khối mây có thể trên 10km.

“Sự bột phát của những tháp mây như vậy thường xuất hiện vào giai đoạn giao mùa và gây ra giông lốc mạnh hoặc mưa đá. Vùng mây phát triển mạnh dịch chuyển chậm nên gây ra mưa đá tập trung ở vùng giáp Sơn La, Hoà Bình”, ông Nguyễn Văn Hưởng nói.

mau da hang kia.jpg
 Mưa đá ở huyện Mai Châu, tỉnh Hòa Bình vào ngày 24/4. Ảnh: T.Nhàn

Nắng nóng gay gắt dịp 30/4

Theo Trưởng phòng Dự báo Thời tiết, trong dịp nghỉ lễ 30/4, đáng lưu ý vẫn là tình trạng nắng nóng. Cụ thể, từ ngày 26/4 đến khoảng ngày 30/4 ở khu vực Bắc Bộ, sẽ xảy ra nắng nóng và nắng nóng gay gắt.

Trong khoảng thời gian trên, mức nhiệt cao nhất trong ngày ở khu vực phía Tây Bắc Bộ từ 36-39 độ, có nơi trên 40 độ. Ở khu vực phía Đông Bắc Bộ và Thủ đô Hà Nội nhiệt độ cao 36-38 độ, có nơi trên 38 độ. Riêng khu vực các tỉnh miền Trung từ Thanh Hóa - Phú Yên sẽ xảy ra nắng nóng gay gắt và nắng nóng đặc biệt gay gắt với nhiệt độ cao 37-40 độ, có nơi trên 40 độ.

Còn ở khu vực Tây Nguyên và Nam Bộ trong giai đoạn từ 26-30/4, cũng xảy ra nắng nóng trên diện rộng với mức nhiệt cao 35-37 độ, có nơi trên 38 độ.

Dự báo khoảng sau ngày 30/4, trong 1-2 ngày đầu tháng 5/2024 có một khối không khí lạnh yếu từ lục địa Trung Quốc di chuyển xuống. Ở Bắc Bộ giai đoạn từ ngày 1-2/5 có khả năng xuất hiện mưa rào và giông trở lại. Còn ở miền Nam gió Tây Nam cũng có xu hướng xuất hiện, gây mưa giông.

Theo ông Nguyễn Văn Hưởng, giai đoạn những ngày đầu tháng 5/2024 ở miền Bắc, miền Nam cần đề phòng với hiện tượng giông, lốc, sét, mưa đá và gió giật mạnh.