Tỉnh Vĩnh Long hiện có 373.640 người là đồng bào dân tộc thiểu số, chiếm 11,03%, trong đó đồng bào Khmer hơn 353.000 người, chiếm 10,42. Đối với họ, việc tiếp cận với hoạt động trợ giúp pháp lý còn hạn chế do: đời sống còn nhiều khó khăn…; cơ chế phổ biến, thông tin, hỗ trợ giải quyết vướng mắc pháp luật cho người dân tại cơ sở chưa được triển khai đồng bộ, hiệu quả chưa cao; một số nơi người dân chưa thông thạo chữ và tiếng phổ thông, nhận thức của người dân, nhất là nhận thức pháp luật còn hạn chế, tình trạng vi phạm pháp luật do thiếu hiểu biết pháp luật còn xảy ra nhiều hoặc còn có tâm lý e ngại khi tiếp cận với trợ giúp pháp lý...
Sau 8 năm triển khai thi hành Luật Trợ giúp pháp lý năm 2017, dù đạt được nhiều kết quả, công tác trợ giúp pháp lý tại tỉnh Vĩnh Long vẫn còn một số hạn chế: một bộ phận đồng bào dân tộc Khmer nghe và nói tiếng phổ thông còn nhiều hạn chế; người dân ở vùng sâu, vùng xa ít quan tâm đến việc tìm hiểu các chính sách pháp luật, do đó khi có vướng mắc về pháp luật họ không thể tự bảo vệ được và không thực hiện quyền yêu cầu trợ giúp pháp lý.
Một số cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng chưa quan tâm đúng mức đến việc phổ biến, quán triệt Thông tư liên tịch số 10 về phối hợp thực hiện trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng cho đội ngũ cán bộ, công chức đơn vị mình; giải thích chưa rõ về các quyền và nghĩa vụ của người được trợ giúp pháp lý dẫn đến đa số người được trợ giúp pháp lý chưa hiểu rõ về quyền được trợ giúp pháp lý.
Vì vậy, số lượng vụ việc được trợ giúp pháp lý thông qua hình thức tham gia tố tụng trên địa bàn trong tỉnh còn ít so với tổng số vụ việc các cơ quan tiến hành tố tụng thụ lý, giải quyết nên chưa đảm bảo hết quyền được trợ giúp pháp lý miễn phí của nhân dân. Dẫn tới tình trạng còn bỏ sót đối tượng thuộc diện trợ giúp pháp lý.
Ngoài ra, trong bối cảnh thực hiện chủ trương đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy và vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp, một số quy định về tổ chức hệ thống trợ giúp pháp lý còn có sự chưa thống nhất giữa các văn bản chỉ đạo, đặt ra yêu cầu cần tiếp tục rà soát, hoàn thiện thể chế trong thời gian tới.
Từ tổng kết 8 năm triển khai Luật trợ giúp pháp lý, tỉnh Vĩnh Long đã kiến nghị nhiều giải pháp nhằm tiếp tục phát huy hiệu quả hoạt động trợ giúp pháp lý trong giai đoạn tới. Trọng tâm là tiếp tục lấy người được trợ giúp pháp lý làm trung tâm; nâng cao chất lượng đội ngũ người thực hiện trợ giúp pháp lý; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, hiện đại hóa hoạt động trợ giúp pháp lý.
Đồng thời, cần sửa đổi, bổ sung một số quy định của Luật trợ giúp pháp lý theo hướng tăng cường vị thế pháp lý của trợ giúp viên pháp lý khi tham gia tố tụng; bảo đảm sự thống nhất, đồng bộ với các luật mới được ban hành như Luật Tư pháp người chưa thành niên năm 2024, Luật Phòng, chống mua bán người năm 2024; cũng như hoàn thiện cơ chế phối hợp giữa các cơ quan, tổ chức trong thực hiện trợ giúp pháp lý.
Đặc biệt, tổng kết 8 năm triển khai Luật trợ giúp pháp lý tại tỉnh Vĩnh Long cũng ghi nhận hiệu quả tích cực mang lại từ những buổi truyền thông ở từng phum sóc đến từng vụ án được bào chữa tận tâm, các trợ giúp viên pháp lý của Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh luôn kiên nhẫn giảng giải từng điều luật, viết từng tờ đơn, lắng nghe từng câu chuyện của bà con,... Trong hành trình ấy, họ đã thực sự trở thành người bạn đồng hành của công lý, mang pháp luật đến gần hơn với đời sống đồng bào dân tộc Khmer, với những người yếu thế.
Nhung Tuyết
.svg){kind=icon}
