Những ngôi nhà này có từ hàng chục đến cả trăm năm tuổi. Đặc biệt, có những ngôi nhà cổ được làm bằng 100% gỗ pơ mu.
Xã Ngọc Chiến cách trung tâm thành phố Sơn La khoảng 80km về phía Đông Bắc. Những ai từng đặt chân đến mảnh đất này đều ví Ngọc Chiến như Mộc Châu, Sa Pa của Tây Bắc, Đà Lạt của Tây Nguyên, bởi khí hậu trong lành, mát mẻ quanh năm với nhiệt độ trung bình về đêm khoảng 17 độ C. Bên cạnh cánh đồng ruộng bậc thang rộng hàng trăm ha, suối khoáng nóng, đặc sản nếp tan dẻo thơm đến hạt cuối cùng, tinh thần hiếu khách thân thiện của con người Ngọc Chiến.... du khách sẽ được chiêm ngưỡng vẻ đẹp hoang sơ của những ngôi nhà sàn của người Thái được lợp bằng gỗ pơ mu xen kẽ giữa khu dân cư.
Trao đổi với phóng viên Báo điện tử DANVIET.VN, ông Lò Văn Pháng - Chủ tịch UBND xã Ngọc Chiến, thông tin: "Xã Ngọc Chiến có 2.175 hộ dân thì có khoảng 30% hộ có nhà được lợp bằng pơ mu. Những mái nhà này được lợp từ rất lâu rồi. Trong đó, tập trung nhiều nhất ở 2 bản Mường Chiến và Nà Tâu. Chính những mái nhà bằng gỗ pơ mu đã góp phần níu chân được khách du lịch ở lâu hơn với Ngọc Chiến, đặc biệt là du khách nước ngoài chỉ thích ở các homstay được lợp bằng mái pơ mu. Trong Nghị quyết số 67 của Ban Chấp hành Đảng bộ xã về công tác lãnh đạo, chỉ đạo phát triển du lịch, kinh tế, văn hóa - xã hội trên địa bàn xã, chúng tôi đã đưa việc tuyên truyền vận động nhân dân lưu giữ và bảo tồn để phát triển du lịch cộng đồng".
Theo người dân nơi đây, Ngọc Chiến vốn là xã vùng cao của huyện Mường La, trước đây, cuộc sống bản mường thiếu thốn đủ đường: Điện, đường, trường, trạm, sóng đều không có. Bởi vậy, để làm được những ngôi nhà chắc chắn, kiên cố, người dân Ngọc Chiến đã tận dụng những cây pơ mu cổ thụ 2 - 3 người ôm không xuể bị bật gốc, gãy đổ để làm nhà, lợp mái.
Là người sở hữu ngôi nhà được làm 100% bằng gỗ pơ mu, ông Lò Văn Hiệu, bản Mường Chiến, cho biết: "Những ngôi nhà sàn được lợp mái bằng gỗ pơ mu ở Ngọc Chiến có tuổi đời từ 50 - 100 năm tuổi. Bất chấp nắng, mưa, bão gió, nên những mái nhà này đã ngả sang màu thâm nâu, cũ kỹ. Nhưng đó chỉ là vẻ bè ngoài tiếp xúc trực tiếp với nắng, gió, bên trong vẫn bền, không có một con mối mọt nào xâm hại được loại gỗ này".
Đã từng có người trả đến cả nửa tỷ đồng để mua lại ngôi nhà cổ 100% gỗ pơ mu của ông Hiệu nhưng chỉ nhận được cái lắc đầu.
Theo bà con bản Mường Chiến, vào mùa nắng nóng, những ngôi nhà lợp mái bằng pơ mu rất mát, dễ chịu, không nóng như nhà lợp bằng tôn, fibro xi măng.
Trải qua quãng thời gian dài, mặt trên của những mái nhà này rêu xanh đã mọc.
Mấy năm trở lại đây, những ngôi nhà lợp bằng mái pơ mu ở Ngọc Chiến trở thành điểm đến hấp dẫn của nhiều du khách thập phương đến thăm quan, trải nghiệm. Tận dụng lợi thế này, nhiều người dân nơi đây đã mạnh dạn đầu tư dịch vụ du lịch homstay cho du khách nghỉ dưỡng. Qua đó, góp phần giúp bà con nâng cao thu nhập, tham gia xây dựng nông thôn mới.
(Theo Dân Việt)