Tổng thống Mỹ Donald Trump, hôm 12/4, đã khen ngợi NATO một cách nồng nhiệt, trái ngược hoàn toàn với những ngôn từ gay gắt mà ông dành cho liên minh quân sự này khi còn tranh cử.

"Tôi từng nói nó (NATO) lỗi thời. Nhưng giờ nó không còn lỗi thời nữa", ông Trump quả quyết khi phát biểu trước các phóng viên ở Nhà Trắng cùng với Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg. Nhà lãnh đạo Mỹ dành cho ông Stoltenberg một sự chào đón nồng ấm, ca ngợi NATO là "lực lượng bảo vệ hòa bình và an ninh quốc tế".

{keywords}

Tổng thống Mỹ Donald Trump. (Ảnh: Sky News)

Cách nhìn mới của Tổng thống Trump về NATO đã đưa ông vào hàng ngũ đồng thuận lưỡng đảng lâu nay ở Washington về NATO. Sớm qua , Chủ tịch Hạ viện Paul Ryan thông báo sẽ dẫn đầu một đoàn đại biểu của cả phe Dân chủ và Cộng hòa tới thăm các thành viên chủ chốt của NATO.

Trong những ngày qua, Tổng thống Mỹ đã gây nhiều bất ngờ khi ông thay đổi 180 độ về NATO, Trung Quốc, Nga và Syria.

CNN nêu ra một số yếu tố dẫn tới thái độ quay ngoắt của Donald Trump với NATO:

Chống khủng bố

Ngày 12/4, ông Trump viện dẫn các sáng kiến của NATO trong chiến đấu chống khủng bố là lý do để ông tôn trọng tổ chức này.

"Họ đã thay đổi, và giờ họ còn chiến đấu chống khủng bố", ông Trump nói.

Giới chức NATO từ lâu nhấn mạnh rằng liên minh này đã chiến đấu chống khủng bố suốt hơn một thập niên – gồm trực tiếp chiến đấu, đào tạo binh sĩ địa phương ở Afghanistan. Trong những tháng gần đây, họ tiếp tục đóng góp một vai trò lớn hơn trong chống khủng bố, chẳng hạn như đào tạo binh lính Iraq để nâng cao năng lực chống tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS).

Chi tiêu quốc phòng

Trong chiến dịch tranh cử Tổng thống, ông Trump liên tục công kích các thành viên NATO không đóng góp đủ mức chi tiêu quốc phòng 2% GDP như được yêu cầu.

Nhưng thực tế này đã được cải thiện. NATO thông báo nhiều thành viên của nhóm đã tăng cường ngân sách trong năm 2016 và sẽ đáp ứng được mục tiêu trong năm 2017.

Một số chuyên gia nhận định, động cơ chính thực ra là bởi các hoạt động quân sự của Nga, chứ không hẳn vì sức ép của tân Tổng thống Mỹ.

Nga

Một yếu tố nữa là sự xuống dốc trong quan hệ giữa chính quyền Trump và Nga.

"Chúng tôi có lẽ đang ở mức thấp nhất mọi thời đại", ông Trump nói về quan hệ Mỹ - Nga.

Căng thẳng song phương cũng lóe lên mới đây liên quan đến sự hậu thuẫn của Moscow đối với Tổng thống Syria Bashar al-Assad. Washington tố quân đội Assad sử dụng vũ khí hóa học nhằm vào dân thường hồi tuần trước, còn Nga chỉ trích Mỹ gay gắt về hành động phóng 59 tên lửa Tomahawk vào căn cứ Syria sau đó.

"Ông (Trump) rất quyết đoán rằng ông tận tâm 100% với NATO. Tôi nghĩ quan điểm đó tiếp tục không đổi, và có thể còn được tăng thêm sức mạnh bởi những gì Nga đang làm", CNN dẫn lời một quan chức cấp cao của Nhà Trắng.

Người Nga dường như chế nhạo lập trường mới của Tổng thống Mỹ. Phái bộ ngoại giao của Moscow ở NATO đặt ra câu hỏi liên minh quân sự này trở nên hết lỗi thời từ khi nào.

Thanh Hảo