Giới quan sát chỉ ra một thực tế là, trong khi dịch Covid-19 bùng phát dữ dội ở nhiều nơi trên thế giới, khiến không ít quốc gia phát triển rơi vào tình cảnh "vỡ trận", Việt Nam vẫn vững vàng với tỉ lệ lây nhiễm thấp và chưa có trường hợp nào tử vong vì dịch.

Điều gì giúp một nước có mật độ dân số cao, giáp Trung Quốc, với nguồn ngân sách eo hẹp và hệ thống y tế chưa hiện đại bằng các nước giàu hơn trong khu vực, lại đạt được những thành công bước đầu như vậy? Các nhà phân tích thống nhất rằng, tất cả là nhờ Việt Nam có quyết tâm cao cùng một chiến lược phòng chống dịch chi phí thấp nhưng hiệu quả.

{keywords}
Bên ngoài một khu phố bị cách ly vì có ca nhiễm Covid-19 ở Hà Nội. Ảnh: Reuters

Hành động quyết liệt, nhanh chóng

Theo đài truyền hình Đức Deutsche Welle (DW), ngay từ cuối tháng Một, khi bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virus corona còn chủ yếu hoành hành ở Trung Quốc, đặc biệt là tại thành phố Vũ Hán thuộc tỉnh Hồ Bắc, Chính phủ Việt Nam đã "tuyên chiến" với dịch bệnh.

Phóng viên thường trú của tạp chí Anh Financial Times tại Hà Nội viết, "khi hầu hết người dân Việt Nam còn đang ăn Tết Nguyên đán thì Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã có mặt tại một cuộc họp về virus corona của Chính phủ". Nhận định dịch sẽ sớm lan đến Việt Nam, ông Phúc đã chỉ đạo cho chính phủ và toàn dân nêu cao tinh thần "chống dịch như chống giặc".

Ngay từ ngày 1/2, Việt Nam đã xúc tiến hàng loạt biện pháp nhằm ngăn chặn virus lây lan, bao gồm cả đình chỉ tất cả các chuyến bay đến và đi từ Trung Quốc, đóng cửa các trường học sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán. Hai tuần sau đó, giới chức y tế cũng nhanh chóng áp dụng các biện pháp cách ly kiểm dịch 21 ngày tại một vùng thuộc tỉnh Vĩnh Phúc, nơi có nhiều người lao động trở về từ tâm dịch Vũ Hán (Trung Quốc).

Tiếp đó, Chính phủ Việt Nam đã nhanh chóng cho triển khai các biện pháp phòng chống dịch quyết liệt hơn như cách ly bắt buộc 14 ngày đối với mọi người nhập cảnh; hủy bỏ tất cả các chuyến bay nước ngoài; cách ly những người nhiễm virus và truy vết, theo dõi y tế với bất kỳ người nào từng tiếp xúc với bệnh nhân Covid-19.

Theo ghi nhận của tờ báo Mỹ New York Times, từ giữa tháng Ba, nhiều địa phương ở Việt Nam, bao gồm cả thủ đô Hà Nội và TP. HCM đã tạm thời cho đóng cửa các địa điểm vui chơi giải trí đông người như rạp chiếu phim, rạp hát, quán bar, vũ trường, karaoke, massage, quán net, các điểm tham quan du lịch, ...

Hãng tin Sputnik của Nga trích dẫn ý kiến của các chuyên gia đánh giá cao việc Việt Nam đã chủ động trong công tác phòng chống dịch Covid-19. Việc Chính phủ Việt Nam công bố dịch toàn quốc khi số ca nhiễm virus mới vượt mốc 200 người và tiến hành cách ly xã hội từ 0h ngày 1/4 là "hành động đúng thời điểm, cần thiết" để sớm khống chế dịch.

Xét nghiệm có chọn lọc, điều trị, cách ly triệt để. Việt Nam phòng chống Covid-19 tốt hơn một số nước châu Âu.

Tuần báo L’Obs của Pháp mới đây đã cho đăng tải bài viết phân tích cách Việt Nam thực hiện việc phòng chống dịch Covid-19 tốt hơn Pháp và nhiều quốc gia châu Âu khác.

Theo bài viết, Việt Nam chú trọng xét nghiệm có chọn lọc; cách ly và điều trị những người dương tính với virus corona chủng mới tại các bệnh viện được chỉ định; nhận diện và xét nghiệm các trường hợp có nguy cơ lây nhiễm mầm bệnh trước khi phân loại các ca nghi nhiễm phải cách ly tập trung 2 tuần trong các doanh trại quân đội, cơ sở của Nhà nước hoặc tự cách ly tại nhà.

Nhà chức trách cũng điều tra diện rộng và kỹ càng bất kỳ ai có nguy cơ phơi nhiễm virus. Trong khi các nước phương Tây chỉ tập trung vào các bệnh nhân Covid-19 và những người tiếp xúc trực tiếp với họ, thì Việt Nam đã giám sát y tế và yêu cầu cách ly cả những trường hợp có mức độ tiếp xúc thứ hai (F2), thứ ba (F3) và thứ tư (F4) với bệnh nhân.

Thông tin đầy đủ, dân đồng lòng chống dịch

Tạp chí Financial Times cho rằng, một trong những yếu tố quan trọng giúp Việt Nam kiểm soát dịch Covid-19 hiệu quả là nhờ mạng lưới thông tin tuyên truyền. Các phương tiện truyền thông không ngừng đưa tin về dịch viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virus corona gây ra. Các quan chức minh bạch về diễn biến dịch trong nước.

Bộ Y tế Việt Nam cũng gửi tin nhắn qua điện thoại thường xuyên đến người dân, bao gồm cả tin tức và các khuyến nghị về cách phòng chống dịch Covid-19. Một cuộc khảo sát gần đây của công ty nghiên cứu thị trường Nielsen cho thấy, hầu hết mọi người đều biết rõ triệu chứng của việc nhiễm virus corona chủng mới.

Các nỗ lực đối phó với dịch của Chính phủ cũng thu hút được sự ủng hộ của mọi người dân, thể hiện rõ qua các bài đăng cổ vũ nhân viên y tế trên mạng xã hội hay các tranh vẽ tuyên truyền bằng khẩu hiệu: "Ở nhà là yêu nước!".

Bên cạnh đó, Việt Nam còn mạnh tay xử lý vấn nạn tin giả. Công an đã triệu tập và xử phạt hơn 800 người chia sẻ các thông tin bịa đặt hoặc sai sự thật về dịch Covid-19.

Theo trang tin điện tử của Diễn đàn Kinh tế thế giới (WEF) tại Geneva, mạng lưới giám sát và cung cấp thông tin trong cộng đồng của Việt Nam cũng rất hiệu quả. Người dân sẽ ngay lập tức báo cáo cho cơ quan chức năng biết khi họ phát hiện hàng xóm hoặc những người đến khu dân cư có bất kỳ hành động sai trái hoặc gây rủi ro phát tán mầm bệnh.

Hãng thông tấn EFE của Tây Ban Nha dẫn lời ông Park Kidong, một quan chức thuộc Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Hà Nội nhấn mạnh, việc kích hoạt sớm hệ thống ứng phó, tiếp cận toàn xã hội dưới sự lãnh đạo mạnh mẽ của Chính phủ cùng việc thực hiện giãn cách xã hội đã mang lại thành công cho Việt Nam trong công tác phòng chống dịch Covid-19 tính đến thời điểm hiện tại.

Tuấn Anh