Thứ trưởng thường trực Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn chia sẻ về việc Nghị viện châu Âu (EP) vừa phê chuẩn hiệp định Thương mại tự do (EVFTA) và hiệp định Bảo hộ đầu tư (EVIPA) giữa Liên minh châu Âu và Việt Nam.

Ông cho biết, quyết định phê chuẩn 2 hiệp định thể hiện sự coi trọng, đánh giá cao của của các nghị sỹ và các quốc gia thành viên EU về vai trò, vị thế của Việt Nam và quan hệ đối tác hợp tác toàn diện Việt Nam - EU.

Hai hiệp định sẽ tạo dựng các khuôn khổ hợp tác song phương lâu dài theo hướng đối tác bình đẳng, cùng có lợi, đóng góp vào với xu thế chung về thúc đẩy liên kết kinh tế quốc tế và phát triển bền vững.

{keywords}
Thứ trưởng thường trực Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn gặp Chủ tịch EP David Sassoli. Ảnh: Báo Quốc tế

Việc phê chuẩn cũng khẳng định chính sách của EU tiếp tục tăng cường gắn kết với châu Á - Thái Bình Dương nói chung và ASEAN nói riêng. 

EP bỏ phiếu thuận phê chuẩn 2 hiệp định ngay đầu nhiệm kỳ mới cũng cho thấy lợi ích kinh tế to lớn mà EVFTA và EVIPA mang lại cho cả 2 bên. EVFTA sẽ tạo cơ hội cho các doanh nghiệp EU tiếp cận thị trường gần 100 triệu dân của Việt Nam, qua đó tiếp cận sâu hơn thị trường ASEAN và khu vực; GDP của EU dự kiến sẽ tăng thêm 30 tỷ USD và xuất khẩu tăng thêm 29% vào năm 2035.

Đối với Việt Nam, EU là thị trường lớn thứ hai cho hàng xuất khẩu Việt Nam; việc thực hiện EVFTA dự kiến sẽ giúp GDP của ta tăng 4,6% và xuất khẩu sang EU tăng gần 42,7% vào năm 2025.

Việc ủng hộ thông qua FTA chất lượng cao đầu tiên của EU với một quốc gia đang phát triển cho thấy quyết tâm của EU tiếp tục thúc đẩy tự do hóa thương mại, đầu tư dựa trên luật lệ. Quyết định của EP sẽ tạo thêm niềm tin và củng cố xu thế liên kết kinh tế quốc tế và thương mại mở và tự do. Điều này rất quan trọng trong bối cảnh chủ nghĩa bảo hộ gia tăng đang đe dọa tăng trưởng của kinh tế thế giới, của nhiều khu vực và quốc gia.

Các hiệp định EVFTA và EVIPA sau khi hoàn tất quá trình phê chuẩn và đi vào triển khai trong năm 2020 sẽ tạo động lực mạnh mẽ cho quan hệ Việt Nam - EU, tạo những dấu mốc mới trong phát triển kinh tế - xã hội và tiến trình hội nhập quốc tế của Việt Nam.

Thách thức và nỗ lực

Theo Thứ trưởng Bùi Thanh Sơn,  EVFTA và EVIPA có mức độ cam kết sâu rộng nhất của EU với một thành viên đang phát triển, do đó quá trình phê chuẩn cần tuân thủ các
quy định chặt chẽ của EP và của Nghị viện các quốc gia thành viên. Việc xem xét phê chuẩn phải đi đôi với bảo đảm hiệu quả thực thi.

Bên cạnh đó, xu hướng bảo hộ gia tăng, những biến động trong chính trị nội bộ của EU, đặc biệt tiến trình Brexit, quan điểm và lợi ích khác biệt trong nội bộ EP, sự khác nhau về trình độ phát triển, thể chế chính trị - xã hội giữa hai bên... cũng đặt ra nhiều thách thức trong quá trình xem xét, phê chuẩn 2 hiệp định.

Kết quả bỏ phiếu tại EP cho thấy phần lớn các nghị sỹ ủng hộ EVFTA và EVIPA song cũng có một bộ phận chưa thể hiện quan điểm tích cực. Có những đảng trong EP kiên quyết theo đuổi chính sách bảo hộ thị trường nội địa, không ủng hộ các thỏa thuận thương mại tự do (FTA).

Nhiều nhóm nghị sỹ lại đặc biệt quan tâm những vấn đề về phát triển bền vững, chống đánh bắt cá trái phép, việc thực thi các tiêu chuẩn cao về lao động,vấn đề quyền con người, lao động trẻ em, các cơ chế bảo đảm hiệu quả thực thi...

Do vậy, quá trình Việt Nam trực tiếp trao đổi, cung cấp thông tin, giúp các nước thành viên EU và hơn 700 nghị sỹ EP hiểu về thực tế khách quan ở Việt Nam, nỗ lực cải cách và hội nhập của Việt Nam, phối hợp giải quyết những vấn đề cùng quan tâm là hết sức kịp thời và hiệu quả.

Hai ngày trước khi diễn ra bỏ phiếu về EVFTA và EVIPA như đã được thống nhất, EP còn buộc phải bỏ phiếu về việc có hoãn cuộc bỏ phiếu thông qua 2 Hiệp định hay không do sức ép và yêu cầu quyết liệt của một vài đảng và ủy ban của EP.

Việc Việt Nam đạt sự ủng hộ đa số tại EP là kết quả của những nỗ lực rất lớn của Chính phủ, Quốc hội và nhiều bộ, ban, ngành liên quan.

“Điều quan trọng là lãnh đạo cấp cao và lãnh đạo các cấp của cả Việt Nam và EU đều ủng hộ, coi trọng việc ký kết và phê chuẩn 2 hiệp định. Hai bên đều quyết tâm thúc đẩy phê chuẩn EVFTA và EVIPA trong thời gian sớm nhất”, ông Bùi Thanh Sơn nói.

Các cơ quan liên quan của Việt Nam phối hợp thường xuyên và hiệu quả với các cơ quan của EP để tiến hành các thủ tục phê chuẩn, xây dựng các kế hoạch và lộ trình cụ thể để thông tin cho EP, nhất là lộ trình thực thi các cam kết EVFTA về lao động, phát triển bền vững, hình thành nhóm tư vấn trong nước... trên cơ sở bảo đảm các lợi ích của ta.

{keywords}
Phiên họp EVFTA và EVIPA

Lợi ích cho kinh tế và doanh nghiệp Việt Nam 

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao khẳng định, là những hiệp định thương mại và đầu tư toàn diện, chất lượng cao Việt Nam ký kết với một đối tác kinh tế, thương mại hàng đầu, EVFTA và EVIPA sẽ tạo động lực mới thúc đẩy mạnh mẽ và làm sâu sắc hơn nữa quan hệ kinh tế - thương mại - đầu tư giữa Việt Nam và EU.

Ngay khi EVFTA có hiệu lực, EU sẽ xóa bỏ thuế nhập khẩu đối với gần 86% số dòng thuế từ Việt Nam và nâng lên 99% dòng thuế sau 7 năm, trong khi Việt Nam xóa bỏ ngay 48,5% số dòng thuế cho hàng hóa EU trong năm đầu tiên và nâng lên 91,8% số dòng thuế sau 7 năm.

Nếu tận dụng tốt cơ hội, các DN Việt Nam sẽ có thêm nhiều lợi thế cạnh tranh tại thị trường EU để gia tăng đáng kể kim ngạch xuất khẩu, nhất là trong các lĩnh vực ta có thế mạnh và được ưu đãi thuế quan như dệt may, da giày, nông thủy sản…

Hiệp định EVFTA sẽ giúp các DN Việt Nam đẩy mạnh đa dạng hóa thị trường và đối tác, tạo chỗ đứng vững chắc hơn tại thị trường rất lớn EU. Người dân Việt Nam cũng tiếp cận với hàng hóa, thiết bị mà Việt Nam không có.

Hiệp định EVFTA và EVIPA cũng sẽ góp phần thúc đẩy hơn nữa dòng vốn đầu tư chất lượng cao từ EU, đi kèm với công nghệ, tri thức quản lý tiên tiến hàng đầu và những lĩnh vực mới của kinh tế số.

Bên cạnh các cam kết về kinh tế, EVFTA cũng bao quát nhiều cam kết mới về phát triển bền vững, ứng phó với biển đổi khí hậu, quản trị rừng bền vững, các tiêu chuẩn cao về lao động, môi trường...

Ông Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh, để EVFTA sớm được triển khai, các cơ quan liên quan cần hoàn thành các thủ tục cần thiết để trình Quốc hội sớm xem xét phê chuẩn 2 hiệp định. Các bộ, ban, ngành, các địa phương và doanh nghiệp cần khẩn trương xây dựng kế hoạch triển khai hiệp định, tuyên truyền, phổ biến các cam kết, nắm chắc các quy định mới để có thể tận dụng tốt các cơ hội, đồng thời ứng phó với những thách thức có thể phát sinh.

Tín hiệu tích cực về EVFTA từ chuyến thăm của Thủ tướng

Tín hiệu tích cực về EVFTA từ chuyến thăm của Thủ tướng

Ủy ban châu Âu đã thống nhất thông qua việc trình lên Hội đồng châu Âu chấp thuận để ký chính thức EVFTA và trình Nghị viện châu Âu phê chuẩn.

Thái An