1 năm có 16 người bị oan liên quan đến trách nhiệm của VKSND

Chiều nay (23/10), trình bày báo cáo công tác năm 2021 của Viện trưởng VKSND tối cao, Viện trưởng VKSND tối cao Lê Minh Trí cho biết, năm 2021, dịch Covid-19 diễn biến phức tạp đã tác động tiêu cực và gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến mọi mặt đời sống xã hội. 

Viện trưởng VKSND tối cao Lê Minh Trí. Ảnh: Quốc hội

Mặc dù, tình hình an ninh, chính trị được bảo đảm, nhưng tình hình tội phạm gia tăng, ngành Kiểm sát đã thực hành quyền công tố, kiểm sát khởi tố mới 86.032 vụ án, tăng 2,1% so với năm 2020, trong đó, có nhiều vụ án xâm phạm trật tự quản lý kinh tế, gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng đã được phát hiện khởi tố. 

Tội phạm về tham nhũng, chức vụ tăng nhiều nhất (15,2%) chủ yếu xảy ra trong lĩnh vực đầu tư công, quản lý đất đai. Một số loại tội phạm phát sinh có liên quan đến công tác phòng, chống dịch bệnh Covid-19, số vụ án xâm phạm trật tự xã hội tăng 6%; tội phạm sử dụng công nghệ cao để lừa đảo, tổ chức đánh bạc và tội phạm về ma túy xảy ra nhiều vụ với quy mô rất lớn.  

Trong năm, toàn ngành Kiểm sát đã kiểm sát việc tiếp nhận, giải quyết 144.437 nguồn tin về tội phạm, tăng 2,2%; đã ban hành 105.717 văn bản yêu cầu Cơ quan điều tra kiểm tra, xác minh nguồn tin về tội phạm, tăng 2,5%.

Ngành Kiểm sát chủ động hạn chế các trường hợp khởi tố oan và bỏ lọt tội phạm; bảo đảm việc bắt, tạm giữ, tạm giam có đủ căn cứ, đúng pháp luật, hạn chế việc lạm dụng bắt, giam; chất lượng điều tra, truy tố được nâng lên, vi phạm tố tụng và các trường hợp khởi tố, điều tra, truy tố oan, sai giảm dần và vượt các chỉ tiêu trong Nghị quyết số 96 của Quốc hội. 

Ngoài ra, tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các cơ quan tố tụng tăng cường các biện pháp nhằm thu hồi tài sản bị chiếm đoạt trong các vụ án tham nhũng, kinh tế. Theo đó, đã thu hồi hơn 4.500 tỷ đồng, phong tỏa tài khoản và kê biên nhiều tài sản có giá trị lớn như: cổ phiếu, bất động sản.

Trong bối cảnh dịch Covid-19 nhưng VKSND tối cao đã tham dự phiên điều trần trực tuyến của Tòa án Singapore thực hiện yêu cầu tương trợ tư pháp về thu hồi tài sản trong vụ án Phan Sào Nam, kết quả, đã thu hồi được hơn 2,7 triệu USD. 

Một số tồn tại, hạn chế cũng được Viện trưởng VKSND tối cao Lê Minh Trí nhắc tới như: Còn một số trường hợp các cơ quan điều tra, Viện kiểm sát phải đình chỉ bị can do hành vi không cấu thành tội phạm; tỷ lệ kháng nghị phúc thẩm án hành chính và kháng nghị giám đốc thẩm, tái thẩm án dân sự, hành chính chưa đạt chỉ tiêu Quốc hội.

VKSND tối cao cho hay, thời gian qua, các cơ quan tư pháp đã phát hiện, xử lý rất nhiều vụ án tham nhũng, kinh tế xảy ra trong lĩnh vực đầu tư công, việc đấu thầu mua sắm tài sản, trang thiết bị, thực hiện các dự án về công nghệ thông tin trong các cơ quan nhà nước. 

Để khắc phục triệt để nguyên nhân phát sinh các vụ án trên, VKSND kiến nghị Quốc hội, Chính phủ tiếp tục chỉ đạo xây dựng, hoàn thiện thể chế pháp luật, chính sách, cơ chế quản lý kinh tế nhằm phòng ngừa, ngăn chặn và xử lý nghiêm những vi phạm trong các lĩnh vực này. Xem xét, bổ sung xây dựng Luật Đăng ký tài sản vào chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội trong nhiệm kỳ XV. 

Đồng thời, đề nghị Chính phủ có lộ trình áp dụng nhiều biện pháp hạn chế sử dụng tiền mặt trong đời sống xã hội theo hướng các hoạt động giao dịch kinh tế đều qua ngân hàng để phòng ngừa tham nhũng, tiêu cực.

Tỷ lệ thu hồi tài sản trong các vụ án tham nhũng giảm so với năm 2020

Thẩm tra báo cáo công tác của Viện trưởng VKSND tối cao, Chủ nhiệm UB Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga cho biết, tỷ lệ truy tố đúng thời hạn, truy tố đúng tội danh tiếp tục vượt cao so với chỉ tiêu của Quốc hội. 

Chủ nhiệm UB Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga. Ảnh: Quốc hội

Tuy nhiên, vẫn còn 16 trường hợp bị oan liên quan đến trách nhiệm của VKSND; 85 vụ án TAND trả hồ sơ yêu cầu khởi tố tội phạm mới và người phạm tội mới (VKSND đã khởi tố 23 vụ theo yêu cầu). 

Trong giai đoạn xét xử, vẫn còn 32 trường hợp VKSND phải rút một phần hoặc toàn bộ quyết định truy tố; 38 trường hợp truy tố thiếu căn cứ, sai tội danh, sai khung hình phạt. Chất lượng kháng nghị phúc thẩm trong một số vụ án còn hạn chế, không có căn cứ, dẫn đến VKSND cấp trên phải rút 45 kháng nghị của VKSND cấp dưới.

Về công tác điều tra của Cơ quan điều tra VKSND tối cao, số lượng tố giác, tin báo về tội phạm phải tạm đình chỉ giải quyết còn chiếm tới 49,6%. Tỷ lệ điều tra, khám phá các loại tội phạm giảm 4,3% và tỷ lệ thu hồi tài sản trong các vụ án về tham nhũng giảm 5,03% so với năm 2020.

Đồng thời, dư luận cử tri còn nhiều băn khoăn, cho rằng số vụ án được khởi tố, điều tra vẫn chưa phản ánh đúng tình hình vi phạm, tiêu cực trong hoạt động tư pháp.

Hương Quỳnh

Ông Lê Minh Trí: Áp lực quá lớn, ngành Kiểm sát xin không giảm biên chế

Viện trưởng VKSND Tối cao Lê Minh Trí bày tỏ: "Nếu không được tăng biên chế thì ngành Kiểm sát đề nghị giữ nguyên biên chế. Điều này mới giảm áp lực quá lớn về trách nhiệm chống oan, sai, chống bỏ lọt tội phạm".