Đề xuất quy định chỉ xét đặc xá dịp 2/9

- Một số ý kiến trong UB Tư pháp đề nghị quy định chỉ xét đặc xá nhân dịp Quốc khánh 2/9 và không dưới 3 hoặc 5 năm/đợt.

Trình bày tờ trình dự thảo luật Đặc xá (sửa đổi) chiều nay, Thượng tướng Tô Lâm – Bộ trưởng Bộ Công an cho biết, dự thảo luật gồm 6 chương, 39 điều. So với luật Đặc xá năm 2007 thì dự thảo luật này giữ nguyên số chương, tăng 3 điều.

Theo Bộ trưởng Công an, trong quá trình xây dựng dự thảo luật, có ý kiến khác nhau về thời điểm đặc xá (giữ nguyên như luật hiện hành hay chỉ đặc xá vào 2 thời điểm: nhân sự kiện trọng đại của đất nước hoặc trong trường hợp đặc biệt).

Bộ trưởng Công an Tô Lâm

"Sau khi nghiên cứu, cân nhắc, Chính phủ đề nghị giữ nguyên quy định về thời điểm đặc xá như quy định tại điều 5 luật Đặc xá năm 2007. Theo đó, việc đặc xá được tiến hành vào 3 thời điểm là nhân sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của đất nước hoặc trong trường hợp đặc biệt”, Thượng tướng Tô Lâm nói.

Ngoài ra, cũng có ý kiến đề nghị quy định rõ vào luật theo hướng việc đặc xá được tiến hành định kỳ hàng năm, 3 năm hay 5 năm; nếu quy định hàng năm thì trùng với tha tù trước thời hạn có điều kiện (không còn đối tượng để đặc xá).

Về việc này, Bộ trưởng Tô Lâm cho hay, sau khi cân nhắc, Chính phủ thấy rằng nên để Chủ tịch nước quyết định vào thời điểm thích hợp.

Liên quan điều kiện được đề nghị đặc xá, theo Bộ trưởng, điều 10 của dự thảo luật đã được sửa đổi, bổ sung theo hướng mở rộng hơn diện đối tượng người có thể được đề nghị đặc xá so với quy định của luật Đặc xá năm 2007 và diện người được tha tù trước thời hạn có điều kiện.

Cụ thể như trong dự thảo luật không quy định một trong những điều kiện để tha tù trước thời hạn là ”phạm tội lần đầu”; Bổ sung quy định Chủ tịch nước xem xét, quyết định đặc xá đối với một số trường hợp tuy chưa thực hiện xong hình phạt bổ sung là hình phạt tiền, án phí; chưa thực hiện xong nghĩa vụ bồi thường thiệt hại hoặc nghĩa vụ dân sự khác nhưng có thỏa thuận không yêu cầu bồi thường thiệt hại hoặc đồng ý bồi thường thiệt hại sau khi được đặc xá.

Cần thận trọng

Thẩm tra dự thảo luật, Chủ nhiệm UB Tư pháp Lê Thị Nga cho biết, đa số ý kiến của UB tán thành việc dự thảo luật giữ nguyên quy định của luật hiện hành về 3 thời điểm đặc xá gồm: nhân sự kiện trọng đại của đất nước; nhân ngày lễ lớn của đất nước và trong trường hợp đặc biệt.

Chủ nhiệm UB Tư pháp Lê Thị Nga

Điều này phù hợp với tổng kết thực tiễn thực hiện đặc xá thời gian qua, căn cứ các quy định của luật, Chủ tịch nước sẽ quyết định thời điểm đặc xá cụ thể đáp ứng yêu cầu thực tế đặt ra.

“Tuy nhiên, có ý kiến cho rằng để khắc phục việc đặc xá nhiều như thời gian qua (trung bình 1,5 năm/đợt), bảo đảm tính cụ thể của luật và tạo sự chủ động cho các cơ quan trong triển khai thực hiện, đề nghị quy định chỉ xét đặc xá nhân dịp Quốc khánh 2/9 và không dưới 3 năm/đợt hoặc 5 năm/đợt”, Chủ nhiệm UB Tư pháp nói.

Về điều kiện đã chấp hành xong hình phạt bổ sung là hình phạt tiền, án phí, bồi thường thiệt hại hoặc nghĩa vụ dân sự khác, theo Chủ nhiệm UB Tư pháp, nhiều ý kiến trong UB cho rằng, luật Đặc xá hiện hành quy định chỉ áp dụng điều kiện này với đối tượng phạm tội tham nhũng và một số tội phạm khác do Chủ tịch nước quyết định. Dự thảo luật sửa đổi theo hướng đây là điều kiện bắt buộc đối với mọi tội phạm.

“Quy định như vậy dẫn đến có những người mặc dù quá trình cải tạo rất tốt, lập công lớn… nhưng do hoàn cảnh kinh tế khó khăn không có khả năng thi hành nghĩa vụ dân sự trong bản án hình sự thì sẽ không bao giờ được đặc xá, ảnh hưởng đến công bằng xã hội”, bà Nga nhấn mạnh.

Cũng theo bà Nga, việc ràng buộc trách nhiệm thi hành án dân sự đối với người bị kết án, coi đó là một điều kiện xét đặc xá sẽ làm giảm ý nghĩa của chính sách đặc xá, đồng thời làm mất đi động lực của những người bị kết án là người nghèo phấn đấu cải tạo tốt.

"Do vậy, đề nghị cân nhắc hết sức thận trọng quy định này”, Chủ nhiệm UB Tư pháp lưu ý.

Nỗi niềm ngày về của phạm nhân được đặc xá

Với không ít phạm nhân được hưởng ân xá, đặc xá ra tù là niềm vui vô bờ bến, nhưng đâu đó trong tâm tư, ngày về với họ còn đó nỗi niềm, những lo toan phía trước... 

Những bóng hồng trong ngày đặc xá

Họ là những người bà, người mẹ, người vợ và những cô gái trót phạm tội, đã trải qua quá trình thụ án, cải tạo tốt và có tên trong danh sách đặc xá đợt này.

“Không có việc lãnh đạo gọi điện gửi gắm dịp đặc xá”

 Trả lời câu hỏi của Phó thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, lãnh đạo Công an tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu khẳng định không có chuyện “gửi gắm” dịp đặc xá. 

Bộ CA lên tiếng vụ "vừa đặc xá đã giết, hiếp nữ giáo viên"

Bộ Công an khẳng định, nghi phạm giết, hiếp dâm cô giáo mầm non tại huyện Mai Sơn (Sơn La) ngày 14/9 không phải là đối tượng được đặc xá mà thuộc diện vừa mãn hạn tù.

Những phạm nhân đặc biệt trong ngày đặc xá

Đó là trường hợp cặp vợ chồng được ra trại trong cùng một ngày, cậu thiếu niên mới 17 tuổi trong số 730 phạm nhân được cầm trên tay quyết định đặc xá…Họ đều là những người “trở về” với quyết tâm làm lại cuộc đời. 

Hương Quỳnh