Quá trình thi công Vương cung thánh đường Sagrada Familia tại Tây Ban Nha đã kéo dài 140 năm. Đây không phải chuyện hiếm, bởi thực tế, các công trình mang phong cách kiến trúc Gothic phải mất nhiều thế kỷ xây dựng. 

Sự kiện thắp sao toà tháp Đức Mẹ Đồng Trinh tại Sagrada Familia vào ngày 8/12/2021 là cột mốc quan trọng, đánh dấu 1 trong 18 toà tháp của thánh đường được hoàn thiện. 

Vương cung thánh đường Sagrada Familia. 

Khởi công vào năm 1882, công trình nổi tiếng này dự kiến hoàn tất xây dựng vào năm 2026. Tuy vậy, mục tiêu này khó đạt được vì thiếu kinh phí. 

Sagrada Familia từng bị tạm dừng thi công vào những năm 1930 bởi cuộc nội chiến Tây Ban Nha. Bên cạnh vấn đề tài chính và lịch sử xã hội, sự phức tạp về thiết kế khiến cho việc thi công thánh đường này mất nhiều thời gian. 

Ngoài Sagrada Familia, ba thánh đường có phong cách kiến trúc Gothic cũng mất nhiều thế kỷ để xây dựng. 

Thánh đường Cologne

Thánh đường Cologne hiện là điểm tham quan nổi tiếng ở Đức. Công trình kiến trúc Gothic đồ sộ này mất hơn 600 năm để hoàn thành. Thời điểm bắt đầu xây dựng thánh đường này, kiến trúc Gothic rất phổ biến ở châu Âu. Cologne được kỳ vọng là công trình mang dấu ấn của cộng đồng Cơ đốc giáo. 

Thánh đường Cologne mất 632 năm xây dựng (1248 - 1880).

Cologne được xây trên nền thánh đường theo phong cách La Mã. Trong khoảng 200 năm đầu tiên, quá trình thi công được đẩy nhanh. Tuy nhiên, công trình bị tạm ngưng vào thế kỷ 16 do thiếu kinh phí và nhiều ý kiến cho rằng kiến trúc Gothic không còn hợp thời. 

Đến thế kỷ 19, Thánh đường Cologne xây dựng trở lại và hoàn thành vào năm 1880. Khi đó, đây là công trình cao nhất thế giới với 2 toà tháp cao hơn 157m. 

Thánh đường St. Vitus

Một công trình kiến trúc Gothic phức tạp khác mang tính biểu tượng là Thánh đường St. Vitus ở Praha, Cộng hoà Séc. Công trình này mất gần 6 thế kỷ để xây dựng. 

Tương tự như Cologne, địa điểm xây Thánh đường St. Vitus trước đây là một thánh đường kiến trúc La Mã cổ đại. Kiến trúc Gothic thịnh hành lúc bấy giờ đã được chọn để thay thế cho thánh đường cổ kính và đơn sơ này. 

Thánh đường St. Vitus mất 585 năm xây dựng (1344 - 1929).

Quá trình xây dựng Thánh đường St. Vitus diễn ra suôn sẻ trong khoảng 70 năm đầu. Đến thế kỷ 15, công trình bị tạm ngưng vì cuộc chiến Hussite. 

Dù có quy mô nhỏ hơn Cologne nhưng vì sự phức tạp về kiến trúc và thiếu kinh phí nên mới chỉ có một nửa Thánh đường St. Vitus hoàn thiện trước khi chiến tranh xảy ra. 

Bên cạnh đó, một vụ hoả hoạn xảy ra vào năm 1541 tại công trình đã làm hư hỏng nghiêm trọng nhiều hạng mục thi công dở dang. Khi thánh đường được thi công trở lại vào thế kỷ 17, công trình có sự bổ sung của kiến trúc thời kỳ Phục hưng và kiến trúc Baroque. 

Thánh đường Milan

Nói đến kiến trúc Gothic không thể không nhắc đến Thánh đường Milan nổi tiếng của nước Ý. Với 135 toà tháp và hơn 3.300 bức tượng, công trình này có mặt tiền vô cùng phức tạp và ấn tượng. 

Thánh đường Milan mất 579 năm xây dựng (1386 - 1965).

Thời gian xây Thánh đường Milan kéo dài từ thế kỷ 14 đến thế kỷ 20 và quá trình thi công diễn ra liên tục. Thiết kế kiến trúc Gothic ban đầu đã được thay đổi vào thế kỷ 16 và đầu thế kỷ 17, cả bên trong và bên ngoài thánh đường được điều chỉnh theo kiến trúc thời kỳ Phục hưng. 

Bằng chứng cho sự thay đổi này là các cửa sổ có sự pha trộn giữa hai phong cách kiến trúc. Ngoài thay đổi kiến trúc, việc lựa chọn vật liệu cũng làm kéo dài thời gian thi công thánh đường này. 

Quang Đăng (dịch)