Hơn hết, dân chúng chờ đợi vai trò của ông Tân Bí thư trong việc vận động và phát triển chính sách nhằm tạo dựng những hành lang pháp lý cho sự phát triển bền vững và dài hơi hơn là các hành động và giải pháp sự vụ hiện thời. Mong rằng với vị trí và trọng trách mới của mình, ông Đinh La Thăng sẽ tiếp tục thăng hoa!

Sự hào hứng của dân chúng và truyền thông vài ngày qua liên quan đến sự năng nổ và nhiệt huyết của Tân Bí Thư Thành Ủy TP. HCM – Ông Đinh La Thăng có gì khiến chúng ta suy nghĩ? Có rất nhiều ý kiến và nhận định khác nhau trên các diễn đàn xã hội xung quanh câu chuyện này, trong đó nhiều người hy vọng ông Thăng có thể phát huy được thế mạnh cùng những thành công trong cương vị mới như ông từng làm được ở ngành giao thông.

Với nền tảng văn hóa ngại va chạm, cầu toàn và giữ mình vì sợ sai như nước ta hiện nay thì sự xuất hiện và lắng nghe của một vị lãnh đạo thuộc hàng nhất phẩm như ông Thăng chắc làm nhiều người dân vui mừng và phấn khởi.

{keywords}
Ông Đinh La Thăng. Ảnh: Pháp luật TPHCM

Không vui sao được khi mà đã lâu lắm rồi người ta chỉ thường được nhìn thấy các lãnh đạo từ xa, nghe những lợi dặn dò và an ủi của họ thông qua hệ thống truyền hình, phát thanh hay tiếng vỗ tay chào đón họ trong các sự kiện hiếm hoi tại địa phương.

Không phấn khởi sao được khi tiếng nói của những người thấp cổ bé họng như họ không bị chuyển tải khác với nguyên bản hay không biến thành tiếng ồn trước khi đến tai lãnh đạo. Không háo hức sao được khi mà những đề xuất và nguyện vọng của họ lần đầu tiên được lãnh đạo trực tiếp xử lý và yêu cầu các ban ngành liên quan giải quyết thay vì những lời hứa như trước đây – “sẽ báo cáo, sẽ xem xét, sẽ đề xuất xử lý…”.

Rõ ràng rằng những gì vị Tân Bí thư đang làm là đáng hoan nghênh và cần thiết. Nó đang giúp mở cho chúng ta hy vọng về những thay đổi mang tính căn bản không chỉ đối với riêng TP.HCM mà còn cho nhiều địa phương khác. Tuy nhiên, xét trên nguyên tắc quản trị hiện đại thì câu chuyện đang xảy ra có thể khiến chúng ta lo lắng ít nhiều về tiến trình hướng tới một nhà nước pháp quyền của Việt Nam.

Liệu trong nhiệm kỳ mới của mình với trăm công nghìn việc của một lãnh đạo địa phương với quy mô hàng chục triệu dân như TP. HCM, ông Đinh La Thăng có thể gặp, lắng nghe hay giải đáp được thắc mắc của bao nhiêu người dân? Liệu ông có đủ thời gian và sức lực để có thể nắm bắt được mọi vấn đề đang hàng ngày xảy ra nơi đây như ngập úng do triều cường, ách tắc giao thông, tệ nạn xã hội, an sinh cho người nghèo, tranh chấp đất đai, phá vỡ quy hoạch,và liệu đường giây nóng mà ông vừa chỉ đạo thiết lập sẽ nóng được bao lâu?...

Quả thật trong bối cảnh nước ta hiện nay thì sự năng nổ, nhạy bén cộng với năng lực, bản lĩnh của người lãnh đạo đang đóng một vai trò quan trọng để có thể tạo ra những đổi thay hay bứt phá của một ngành hay của một địa phương và thực tế không ai có thể phủ nhận chuyện này. Tuy nhiên nếu chúng ta nhìn ra thế giới và đặc biệt là các nước dân chủ, giàu mạnh thì có thể dễ dàng nhận ra được thực trạng và trình độ quản trị địa phương của Việt Nam hiện tại đang bị bỏ lại khá xa.

Để đảm bảo một xã hội phát triển ổn định và bền vững, cái cần thiết trước tiên là nhà nước cần được tổ chức và vận hành dựa trên nền tảng pháp quyền – thượng tôn pháp luật. Trong đó hệ thống pháp luật cần được xây dựng và ban hành một cách minh bạch, công khai, dễ tiếp cận cho mọi công dân, ổn định, công bằng, và áp dụng bình đẳng cho mọi đối tượng.

Trong hệ thống đó, quá trình thực thi luật pháp cần có các cơ chế giám sát phù hợp và đủ mạnh để đảm bảo luật pháp được áp dụng hiệu quả trong việc bảo vệ các quyền cơ bản của công dân, đặc biệt là an toàn của con người và tài sản của họ.

Dựa trên những nguyên tắc căn bản này, hệ thống hành pháp của nhà nước sẽ có thể vận hành trơn tru và hiệu quả khi hệ thống chính quyền, đội ngũ cán bộ, cũng như mỗi cá nhân và tổ chức đều chịu trách nhiệm giải trình theo luật định. Khi đó quyền lực của chính quyền vốn được hiến định sẽ được giám sát bởi các cơ chế nhà nước và phi nhà nước khác. Trong đó bất cứ sự chuyển giao quyền lực nào đó đều được thực hiện theo luật định.

Có thể tên tuổi của các lãnh đạo của nhiều ngành hoặc địa phương sẽ ít được nhắc đến hay được ít người ngợi ca khi cả hệ thống được vận hành trên các nguyên tắc đã nêu. Chuyện sa thải người này, chuyển công tác người kia sẽ được giải quyết phù hợp dựa trên nguyên tắc “trách nhiệm giải trình” và thẩm quyền của từng vị trị công tác chứ không còn phải đợi chỉ đạo từ lãnh đạo cấp caonhư một vài trường hợp hiện nay.

Các khó khăn của người nuôi bò sữa tại Củ Chi có thể sẽ được giải quyết một cách bền vững, lâu dài và hợp lý hơn khi vai trò của các hội nghề nghiệp thực sự được công nhận và phát huy. Khi đó những nông dân sẽ có thể liên kết lại với nhau đề cùng tìm ra giải pháp và hướng đi cho sản phẩm của họ. Họ sẽ tự biết cần phải làm gì để nâng cao chất lượng và ai là đố ggi tượng khách hàng của những sản phẩm này.

Khi khắp nơi người dân vẫn đang say sưa trong hỗn loạn với các lễ hội đầu xuân, khi nhiều quan chức vẫn còn bận bịu cầu xin ấn tín qua con đường tâm linh để giữ vững chiếc ghế và bổng lộc cho cá nhân mình, có lẽ đất nước ta cần phải có nhiều, nhiều ông Đinh La Thăng hơn nữa. Ngoài việc thúc giục bộ máy công quyền không khởi động ì ạch và vận hành chậm chạp sau mội dịp Tết, những gì ông làm có lẽ  đang góp phần cổ xúy  tinh thần trách nhiệm, lương tâm và lòng yêu nước của rất nhiều người Việt chúng ta

Hơn hết, dân chúng chờ đợi vai trò của ông Tân Bí thư trong việc vận động và phát triển chính sách nhằm tạo dựng những hành lang pháp lý cho sự phát triển bền vững và dài hơi hơn là các hành động và giải pháp sự vụ hiện thời . Mong rằng với vị trí và trọng trách mới của mình, ông Đinh La Thăng sẽ tiếp tục thăng hoa!

Trần Văn Tuấn