Bộ đội Biên phòng Lạng Sơn chuyển đổi số trong bảo vệ biên giới

Những năm gần đây, trước áp lực ngày càng lớn từ hoạt động xuất nhập cảnh và giao thương hàng hóa qua các cửa khẩu quốc tế, Bộ đội Biên phòng tỉnh Lạng Sơn đã xác định chuyển đổi số là khâu đột phá nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý, bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia.

Thực hiện chủ trương của Bộ Quốc phòng và Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng về cải cách thủ tục hành chính, Bộ đội Biên phòng Lạng Sơn đã chủ động xây dựng kế hoạch tổng thể chuyển đổi số trong quản lý, kiểm soát xuất nhập cảnh và giám sát biên giới.

Theo đó, Ban Chỉ đạo cải cách hành chính, chuyển đổi số được thành lập, do lãnh đạo Bộ Chỉ huy trực tiếp chỉ đạo, giám sát tiến độ và điều chỉnh lộ trình phù hợp với tình hình thực tế từng cửa khẩu. Ban Chỉ đạo đã tổ chức hàng chục cuộc họp định kỳ và chuyên đề, tập trung tháo gỡ khó khăn, chuẩn hóa quy trình nghiệp vụ và đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong từng khâu công tác.

Một trong những kết quả nổi bật là việc rút ngắn thời gian kiểm tra xuất nhập cảnh từ 40 giây xuống chỉ còn 10 - 15 giây/khách nhờ áp dụng hệ thống quét mã vạch và cổng kiểm soát tự động. Đặc biệt, đối với cư dân biên giới, quy định đóng dấu kiểm chứng đã được cải tiến, giảm từ mỗi lần xuất nhập cảnh xuống chỉ còn một lần trong 10 ngày, giúp tiết kiệm thời gian, chi phí và tạo thuận lợi cho giao thương.

Bên cạnh cải tiến thủ tục hành chính, Bộ đội Biên phòng Lạng Sơn đã đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong giám sát, bảo vệ biên giới, như hệ thống camera quang học tầm xa, trạm kiểm soát tự động, hệ thống cảnh báo sớm tích hợp dữ liệu hình ảnh và định vị GPS. Các trung tâm chỉ huy được kết nối mạng thông tin bảo mật, cho phép chỉ huy đơn vị nắm chắc tình hình trên toàn tuyến, xử lý nhanh các tình huống đột xuất.

Đặc biệt, tại Cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị, Chi Ma và Tân Thanh, mô hình “Cửa khẩu số - quản lý thông minh” đã được triển khai thí điểm, kết nối liên thông với các lực lượng hải quan, công an, kiểm dịch... Qua đó, việc xử lý hồ sơ, kiểm tra phương tiện, xác thực giấy tờ đều được thực hiện trên nền tảng điện tử, giảm thiểu thao tác thủ công, loại bỏ tình trạng chồng chéo và trùng lặp thông tin giữa các cơ quan.

Công tác phối hợp giữa Bộ đội Biên phòng với các lực lượng chức năng được siết chặt thông qua các quy chế phối hợp mới. Hệ thống dữ liệu nghiệp vụ cũng được đồng bộ hóa và tích hợp, giúp chia sẻ thông tin kịp thời, phục vụ hiệu quả công tác phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại, xuất nhập cảnh trái phép và bảo đảm an ninh trật tự khu vực biên giới.

Khơi dậy tinh thần sáng tạo, lan tỏa phong trào thi đua 

Không chỉ chú trọng vào công nghệ, Bộ đội Biên phòng tỉnh xác định con người là yếu tố trung tâm của quá trình chuyển đổi số. Các phong trào thi đua sáng kiến, cải tiến kỹ thuật được phát động sâu rộng trong toàn lực lượng, tạo nên bầu không khí thi đua sôi nổi, khơi dậy tinh thần sáng tạo của cán bộ, chiến sĩ.

Nhiều sáng kiến có tính ứng dụng cao đã được triển khai, như phần mềm “Quản lý hồ sơ xuất nhập cảnh thông minh”, “Bản đồ số đường biên”, hay “Cơ sở dữ liệu cư dân biên giới tích hợp định danh điện tử”.

Cùng với đó, công tác tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức về chuyển đổi số cũng được chú trọng. Các đồn, trạm biên phòng thường xuyên tổ chức sinh hoạt chuyên đề, tọa đàm, tập huấn kỹ năng sử dụng nền tảng số cho cán bộ, chiến sĩ. Mỗi cán bộ biên phòng vừa là người lính gác biên cương, vừa là tuyên truyền viên tích cực trong lan tỏa tinh thần chuyển đổi số đến cộng đồng dân cư vùng biên.

Lạng Sơn là tỉnh có đường biên giới dài, nhiều cửa khẩu quốc tế và quốc gia, nơi người dân sinh sống chủ yếu bằng giao thương biên giới. Nhận thức rõ đặc thù đó, Bộ đội Biên phòng tỉnh đã gắn nhiệm vụ chuyển đổi số với công tác dân vận, giúp người dân tiếp cận, sử dụng hiệu quả các nền tảng công nghệ.

Tại các buổi tuyên truyền pháp luật, sinh hoạt thôn, bản, lực lượng biên phòng đã lồng ghép nội dung hướng dẫn người dân sử dụng mã QR, kê khai trực tuyến, truy cập cổng dịch vụ công, qua đó góp phần nâng cao ý thức chấp hành pháp luật và thuận lợi trong giao thương.

Các mô hình “Ngày thứ Bảy tình nguyện”, “Tiết học biên cương” được triển khai thường xuyên, giúp học sinh, thanh niên vùng biên làm quen với công nghệ số, tạo nền tảng lan tỏa tri thức và tinh thần đổi mới sáng tạo.

Thực tiễn triển khai chuyển đổi số tại Lạng Sơn đã khẳng định hiệu quả rõ rệt: thủ tục thông quan nhanh hơn, giám sát biên giới chặt chẽ hơn, an ninh được bảo đảm hơn. Quan trọng hơn, chuyển đổi số đã thay đổi tư duy và phương thức làm việc của cán bộ, chiến sĩ biên phòng – từ thủ công sang hiện đại, từ quản lý cục bộ sang điều hành số hóa toàn diện.

Trong thời gian tới, Bộ đội Biên phòng tỉnh Lạng Sơn tiếp tục hoàn thiện hệ sinh thái cửa khẩu thông minh, xây dựng trung tâm dữ liệu biên giới dùng chung, mở rộng kết nối với các cơ quan, doanh nghiệp, đồng thời tăng cường hợp tác quốc tế trong quản lý cửa khẩu, bảo vệ biên giới.