Loạt doanh nghiệp nguy cơ phá sản

Lá đơn do ông Tạ Đức Đôn, đại diện các doanh nghiệp ký, cho biết: Tháng 3/2019, UBND huyện Quốc Oai ban hành văn bản số 570/UBND-KT yêu cầu các cơ sở lò gạch ký cam kết thu dọn nguyên vật liệu sản xuất gạch và trả lại mặt bằng trước ngày 1/6/2019.

"Để sản xuất gạch nung, chúng tôi phải đầu tư cơ sở vật chất bao gồm máy móc, trang thiết bị, thuê nhân công, sân bãi, mua công nghệ xây dựng lò và công nghệ sản xuất, mua nguyên vật liệu. Trung bình mỗi lò gạch chúng tôi phải đầu tư lên đến hơn 10 tỷ đồng, trong đó chủ yếu nguồn vốn chủ yếu huy động từ vay ngân hàng".

“Theo tính toán của chúng tôi, mỗi lò gạch nung bằng lò vòng sản xuất với công suất 4 triệu viên/năm và có thị trường ổn định thì tối thiểu phải mất 10 năm mới có thể thu hồi được vốn đầu tư. Hiện chúng tôi mới hoạt động được 8 năm, như vậy nếu phải chấm dứt hoạt động trước ngày 1/6/2019 thì chúng tôi sẽ bị thiệt hại rất lớn”, ông Tạ Đức Đôn chia sẻ.

{keywords}
Nhiều DN lo phá sản vì bị dừng hoạt động khi bỏ lượng vốn lớn đầu tư.

Kể về quá trình làm lò gạch công nghệ, ông Tạ Đức Đôn cho hay: "Sau khi thành phố có chủ trương loại bỏ lò gạch thủ công vào năm 2011, các doanh nghiệp bắt đầu chuyển hướng sang lò gạch công nghệ. Thời điểm đó, lò công nghệ có 2 loại lò: lò úp vung và lò đứng. Sau đó tôi dẫn cán bộ tham mưu của huyện đi Chương Mỹ tham khảo loại lò vòng. Đi tham khảo về, tôi không làm lò đứng, mà làm lò vòng luôn. Tôi là người đầu tiên làm. Nhưng đang làm dở dang huyện cấm không cho làm. Sau đó tôi lên huyện nói chuyện rằng lò vòng đạt hiệu quả, không ô nhiễm thì được làm từ 2012".

Sau ông Đôn, nhiều doanh nghiệp bắt đầu làm lò vòng. Những chủ DN làm loại lò đứng hay lò úp vung đều không trụ được vì không hiệu quả.

Ông Vũ Danh Hải, Công ty TNHH sản xuất vật liệu xây dựng Phong Hải, cho hay cuối 2014, doanh nghiệp này có đơn lên UBND xã xin chuyển đổi làm lò vòng. 

Chưa kịp vui mừng vì loại lò này có hiệu quả, thì những đơn vị này liên tục nhận được yêu cầu dừng hoạt động từ 2016 đến nay.

Mới đây, vào tháng 3/2019 huyện Quốc Oai tiếp tục có văn bản yêu cầu chấm dứt hoạt động trước 1/6/2019 vì “phải thực hiện theo văn bản của thành phố Hà Nội”.

Xin hoãn đến 2020

Trong đơn tập thể, các DN này cho hay: Lò vòng sản xuất gạch nung sử dụng 100% nguyên liệu từ tro xỉ thu mua từ các nhà máy nhiệt điện phía Bắc. Điều này có nghĩa là việc sử dụng nguyên liệu này để sản xuất gạch ngoài việc giúp các nhà máy nhiệt điện giải được bài toán về rác thải gây ô nhiễm môi trường do phải chôn cất, xây hồ chứa còn tạo nguồn thu không hề nhỏ cho các nhà máy nhiệt điện có thêm nguồn vốn để tái đầu tư.

Hiện duy nhất các nhà máy nhiệt điện ở phía Bắc tận dụng được nguồn phế thải này nhờ tái sử dụng nguồn tro xỉ làm nguyên liệu đầu vào sản xuất gạch nung, các nhà máy nhiệt điện ở miền Trung và miền Nam đều chưa làm được.

Mặt khác, quy trình sản xuất gạch nung bằng lò vòng tạo ra các sản phẩm gạch có chất lượng cao mà không gây tình trạng ô nhiễm môi trường.

“Chúng tôi khẳng định các lò sản xuất của chúng tôi không hề sử dụng 1kg nhiên liệu hóa thạch nào. Ủy ban hay cơ quan nhà nước có thẩm quyền nào hoàn toàn có thể kiểm tra nguyên liệu tại cơ sở của chúng tôi tại bất cứ thời điểm nào trong quá trình sản xuất”, các DN khẳng định.

Theo các DN, các cơ sở này được cấp phép sản xuất từ năm 2011, tức là trước giai đoạn 2016-2020. Cụ thể, theo kế hoạch của UBND thành phố Hà Nội thì không đầu tư mới sản xuất gạch nung vào giai đoạn 2016-2020, trong khi các cơ sở của họ đều được cấp phép trước thời điểm này.

Theo văn bản số 3328/UBND-ĐT của UBND TP. Hà Nội tháng 7/2018, các địa phương được phép lập kế hoạch và lộ trình chấm dứt các loại lò gạch đến năm 2020. Do đó, các DN khẳng định hoạt động sản xuất của họ hoàn toàn phù hợp quy hoạch của thành phố.

Do đó, các DN đề nghị gia hạn thời gian chấm dứt hoạt động lò gạch đến 31/12/2020. “Chúng tôi cam kết sau thời gian này sẽ thu hồi toàn bộ cơ sở vật chất cũng như trả lại mặt bằng cho UBND xã”, ông Tạ Văn Đôn nhấn mạnh.

Ông Lê Ngọc Đài, Công ty TNHH sản xuất vật liệu xây dựng Đại Lộc, cho hay: Hiện còn 11 cơ sở sản xuất cùng loại giấy phép, cùng ngày cùng giờ, nhưng lại có 2 DN được tồn tại đến 2020. Còn 9 cơ sở của chúng tôi thì bị yêu cầu giải tán. Việc đó là không công bằng.

“Chúng tôi là các doanh nghiệp nhỏ với vốn đầu tư nhỏ tuy nhiên với mong muốn hoạt động và kinh doanh có lợi nhuận thì rất cần sự hỗ trợ của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Chúng tôi cũng nhận thấy chủ trương của Đảng và Nhà nước là khuyến khích sự phát triển của các DN khối tư nhân nhỏ như chúng tôi. Điều này thể hiện ở việc Nhà nước đã ban hành Luật hỗ trợ DN nhỏ và vừa. Theo các quy định trong luật này, các DN nhỏ như chúng tôi cần được cơ quan có thẩm quyền địa phương hỗ trợ mở rộng thị trường, hỗ trợ về mặt bằng, công nghệ,... ”, các DN bức xúc.

Một nguyên cán bộ của UBND huyện Quốc Oai cho hay: Đây là lò cải tiến, không phải lò thủ công. Các lò gạch này sử dụng công nghệ thân thiện môi trường, một số đặt hệ thống quan trắc môi trường.Chủ trương xóa lò gạch ngay hệ thống văn bản cũng không dứt điểm, không thống nhất. Lúc thì nói loại lò thế này được tồn tại đến 2018, rồi 2020, lò nào phù hợp quy hoạch thì cho tồn tại, không phù hợp thì không cho tồn tại.

“Nhưng rà lại quy hoạch thì thấy có vấn đề, không có văn bản nào nói về quy hoạch sản xuất gạch cả”, vị này cho hay.

Tư Giang - Hà Duy