Sự việc bắt đầu vào hôm 18/1, khi Kristoffer Rytterager, một sinh viên 27 tuổi ở Oslo, viết trên mạng xã hội rằng trong luận văn thạc sĩ năm 2014 của bà Sandra Borch có một số đoạn giống với hai luận văn thạc sĩ khác trước đó, song không được ghi xuất xứ.

Chỉ 1 ngày sau khi cáo buộc trên được đưa ra, hôm 19/1, bà Sandra Borch đã tuyên bố từ chức tại một cuộc họp báo. Bà thẳng thắn thừa nhận: “Khi viết luận văn thạc sĩ 10 năm trước, tôi đã phạm một sai lầm lớn. Tôi đã lấy một số nội dung từ các luận văn khác mà không trích dẫn nguồn. Lỗi là của tôi và tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm”.

Bà nói thêm: “Với tư cách là Bộ trưởng Bộ Nghiên cứu và Giáo dục Đại học, điều quan trọng đối với tôi là đảm bảo rằng những quy định về liêm chính học thuật của chúng ta được tuân thủ một cách nghiêm ngặt. Nhận thức được sai sót của mình là không phù hợp với việc giám sát các quy định này, tôi vô cùng hối hận và sẽ từ chức bộ trưởng”.

Bà Sandra Borch nhận bằng Thạc sĩ Luật của Đại học Tromsø (Na Uy) vào năm 2014. Tiêu đề luận án của bà là ‘Quy định an toàn trong luật dầu khí của Na Uy: Thực hiện nghĩa vụ HSE trong nhóm được cấp phép trên thềm lục địa Na Uy’.

Tháng 8/2023, Sandra Borch đảm nhận chức Bộ trưởng Bộ Nghiên cứu và Giáo dục Đại học Na Uy. Trước đó, từ năm 2021 đến năm 2023, bà là Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Thực phẩm.

Với tư cách là người đứng đầu Bộ Nghiên cứu và Giáo dục Đại học, bà Sandra Borch đã duy trì biện pháp xử lý nghiêm ngặt đối với các trường hợp đạo văn. Đáng chú ý là trước đó Luận án thạc sĩ của bà Borch đã được hệ thống phát hiện đạo văn tại Đại học Tromsø phân tích. Tuy nhiên, nó không được xác định là có sự gian lận.

Việc dẫn lại của người khác mà không trích dẫn nguồn được coi là gian lận. Nó bị cấm trong trường học và có thể dẫn đến việc luận án không được công nhận và bị loại khỏi môi trường giáo dục đại học trong một thời gian. Chính phủ Na Uy đã đề xuất tăng gấp đôi hình phạt đối với hành vi gian lận và đạo văn, từ đình chỉ học hai học kỳ lên bốn học kỳ, trong một dự luật dự kiến sẽ được trình Quốc hội vào cuối năm nay.

Vì vậy, dư luận Na Uy đã bị sốc khi chính bà Sandra Borch bị phát hiện vị phạm liêm chính học thuật và buộc phải từ chức sau chưa đầy nửa năm được bổ nhiệm.

Thủ tướng Jonas Gahr Støre đã chấp thuận quyết định từ chức của bà Sandra Borch và nói rằng việc làm của bà cựu bộ trưởng "không phù hợp với sự tin tưởng cần thiết để trở thành bộ trưởng nghiên cứu và giáo dục đại học". Ngày 23/1 chính phủ Na Uy đã xác nhận Oddmund Løkensgard Hoel sẽ đảm nhận chức Bộ trưởng Bộ Nghiên cứu và Giáo dục Đại học của nước này thay bà Sandra Borch.

Như vậy mở đầu năm 2024, giới học thuật thế giới đã chứng kiến hai vụ từ chức đình đám vì bị phát hiện đạo văn khi trước đó, Claudine Gay - hiệu trưởng Đại học Harvard, cũng từ chức hôm 2/1, sau các cáo buộc đạo văn.

Lê Lam