
Những năm gần đây, người dân tại phường Phượng Sơn và phường Chũ, tỉnh Bắc Ninh (trước đây thuộc huyện Lục Ngạn, tỉnh Bắc Giang) đã mạnh dạn chuyển đổi mô hình sản xuất nông nghiệp, từ trồng vải thiều truyền thống sang phát triển các loại cây có múi như cam đường canh, cam lồng vàng và bưởi hữu cơ. Sự chuyển đổi này giúp ổn định đời sống, nâng cao thu nhập và tạo diện mạo mới cho vùng đất trung du.
Theo thống kê, toàn tỉnh Bắc Ninh hiện có gần 54.000 ha cây ăn quả, trong đó hơn 8.600ha là cây có múi, sản lượng đạt trên 80.000 tấn, tổng giá trị ước đạt 1.800 tỷ đồng. Diện tích cây có múi đạt tiêu chuẩn VietGAP ngày càng được mở rộng (hơn 1.700ha cam và 3.700ha bưởi).

Trên các vườn đồi ở phường Chũ, phường Phượng Sơn và xã Lục Ngạn những ngày này đâu đâu cũng rực vàng sắc cam, bưởi vào vụ. Người dân phấn khởi vì năm nay cây trái được mùa, sản lượng và chất lượng vượt trội.
Ông Trần Đình Én, ở tổ dân phố Tân Trường, phường Chũ, cho biết gia đình ông từng gắn bó nhiều năm với cây vải thiều - loại cây chủ lực của vùng Lục Ngạn. Tuy nhiên, nhận thấy thị trường cây có múi ổn định và đem lại lợi nhuận cao hơn, năm 2010 gia đình ông đã chuyển sang trồng hơn 700 gốc bưởi Diễn và bưởi da xanh trên diện tích 1,5ha.

“Nhờ áp dụng tiêu chuẩn VietGAP, vườn bưởi của gia đình luôn cho năng suất cao. Năm nay, chúng tôi dự kiến thu khoảng 50.000 quả, giá từ 18.000-20.000 đồng/quả; riêng loại đẹp có thể lên tới 25.000-30.000 đồng/quả, mang lại lợi nhuận hàng trăm triệu đồng, có năm đạt gần 1 tỷ đồng”, ông Én chia sẻ.
Không chỉ sản xuất, ông còn kết hợp làm du lịch miệt vườn. Nhờ cảnh quan đẹp và sự hỗ trợ từ chính quyền địa phương, mỗi mùa hoa quả chín, gia đình ông đón 50-70 lượt khách mỗi ngày cuối tuần với giá vé 30.000 đồng/người. Mô hình này đang góp phần quảng bá nông sản địa phương đến nhiều vùng trong và ngoài nước.

Ông Nguyễn Văn Cường (phường Phượng Sơn), cho hay, trước đây gia đình ông có 2ha trồng vải thiều, nhưng thị trường bấp bênh khiến người dân khó chủ động. Sau thời gian tìm hiểu, ông quyết định chuyển sang trồng cam đường canh và cam lồng vàng.
“Với 1ha cam đường canh, sản lượng đạt khoảng 40 tấn, giá bán từ 45.000-60.000 đồng/kg. Nếu người nông dân biết cách chăm sóc và sản xuất theo quy trình chuẩn, mỗi năm có thể thu về từ 500 triệu đến 1 tỷ đồng. Trong khi đó, 1ha vải chỉ cho sản lượng 15-20 tấn và giá cả rất thất thường”, ông Cường nói.
Ông cũng đánh giá cao định hướng của tỉnh trong phát triển nông nghiệp theo chuẩn VietGAP, OCOP và việc cấp giấy chứng nhận chỉ dẫn địa lý, giúp sản phẩm dễ dàng vào siêu thị và hướng tới xuất khẩu.

Là tiểu thương tham gia thu mua cam, bưởi tại Phượng Sơn đã 20 năm, anh Nguyễn Văn Hải nhận xét thị trường hiện rất chuộng sản phẩm sạch.
“Nhờ quy trình VietGAP và sử dụng phân hữu cơ, chất lượng sản phẩm rất tốt. Tôi đã ký hợp đồng thu mua với các hộ dân tại phường Chũ, Phượng Sơn với giá 28.000 đồng/quả đối với bưởi đẹp, cung cấp cho thị trường Hải Phòng, Quảng Ninh...”, anh Hải cho biết.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh Phạm Văn Thịnh nhấn mạnh, việc có hơn 780 sản phẩm OCOP là minh chứng rõ nét cho nỗ lực của các địa phương, doanh nghiệp và người dân trong hành trình nâng tầm nông sản Bắc Ninh. Mỗi trái ngọt không chỉ mang lại giá trị kinh tế mà còn là niềm tự hào, thể hiện khát vọng đổi đời của nông dân Kinh Bắc.
