Trả lời kiến nghị của cử tri tỉnh Ninh Bình liên quan đến việc sớm cung cấp thông tin, bàn giao mốc giải phóng mặt bằng (GPMB) dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam, Bộ Xây dựng cho biết các bước chuẩn bị đang được triển khai song song nhằm đẩy nhanh tiến độ dự án trọng điểm quốc gia này.
Theo Bộ Xây dựng, dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam đã được Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư vào tháng 11/2024. Trên cơ sở đó, Chính phủ đã ban hành nghị quyết để tổ chức triển khai thực hiện.
Thời gian qua, Bộ Xây dựng đã chỉ đạo Ban Quản lý dự án Đường sắt phối hợp chặt chẽ với các địa phương và Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) trong công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và di dời hạ tầng kỹ thuật.

Đến nay, 12/15 địa phương khởi công xây dựng các khu tái định cư phục vụ dự án. EVN cũng đã chỉ đạo toàn bộ 15 công ty điện lực địa phương và 4 công ty truyền tải điện khu vực rà soát, kiểm đếm các điểm giao chéo với tuyến đường sắt, đồng thời lập phương án sơ bộ di dời các công trình điện bị ảnh hưởng.
Cùng với đó, Ban Quản lý dự án Đường sắt đang triển khai lựa chọn tư vấn cho các gói thầu quan trọng như quản lý dự án, rà phá bom mìn vật nổ, đánh giá tác động môi trường và các công việc chuẩn bị khác.
Bộ Xây dựng cho biết, tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội đã thông qua bổ sung cơ chế, chính sách đặc thù cho dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam, trong đó, cho phép tách nội dung bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thành các dự án độc lập, sử dụng nguồn vốn từ ngân sách Trung ương và ngân sách địa phương.
Theo cơ chế này, các địa phương được giao thẩm quyền tổ chức lập, quyết định đầu tư và triển khai các dự án GPMB trên địa bàn mà không phải thực hiện thủ tục lập chủ trương đầu tư. Chính phủ sẽ ban hành hướng dẫn chi tiết việc thực hiện cơ chế đặc thù này; Bộ Xây dựng dự kiến tham mưu để Chính phủ ban hành văn bản hướng dẫn trong tháng 1/2026.
Hiện nay, Ban Quản lý dự án Đường sắt đang tổ chức lựa chọn tư vấn lập báo cáo nghiên cứu khả thi. Trên cơ sở kết quả nghiên cứu và quyết định của cấp có thẩm quyền về hướng tuyến, vị trí ga, depot, chủ đầu tư sẽ lập hồ sơ ranh giới GPMB, tổ chức cắm cọc và bàn giao mốc cho các địa phương theo quy định.