Đảm bảo nhân sự đủ năng lực đảm trách công việc ở cả 3 bậc học
Thực tiễn cho thấy, chiến dịch xóa nạn mù chữ và 3 cuộc cải cách giáo dục là những dấu mốc mang tính bước ngoặt, góp phần định hình diện mạo nền giáo dục Việt Nam. Bởi vậy việc chuyển sang mô hình chính quyền địa phương 2 cấp được xem là cơ hội tái thiết hệ thống giáo dục vận hành hiệu quả hơn.
Phân cấp quản lý nhà nước về GD-ĐT theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp được quy định tại 2 nghị định và nhiều thông tư. Theo hướng dẫn hiện nay, mỗi phòng Văn hoá - Xã hội cấp xã bố trí tối đa 2 biên chế cho vị trí việc làm công chức phụ trách lĩnh vực Giáo dục và Đào tạo. Với tổng số 3.321 xã phường, đặc khu sau sắp xếp thì dự kiến số lượng công chức cấp xã toàn quốc phụ trách lĩnh vực giáo dục cần hơn 6.000 người.
Theo Vụ Giáo dục phổ thông (Bộ GD-ĐT), báo cáo của nhiều địa phương cho thấy có tới 50% đơn vị hành chính cấp xã không có lãnh đạo, cán bộ từng công tác trong ngành giáo dục để theo dõi, quản lý nhà nước trong lĩnh vực này. Ở nhiều địa phương, chỉ có 1 người phụ trách lĩnh vực giáo dục, thậm chí có nơi không bố trí được cán bộ chuyên môn. Điều này dẫn đến tình trạng công chức giáo dục cấp xã phải kiêm nhiệm quá nhiều nhiệm vụ, không đảm bảo thời gian và chuyên môn để thực hiện đầy đủ các yêu cầu của ngành Giáo dục.
Khảo sát nhanh trên số liệu khoảng 1.000 công chức đã được bố trí về làm việc tại Phòng Văn hóa - Xã hội tại cấp xã, được giao phụ trách lĩnh vực giáo dục thì có 303 người đã từng công tác tại Phòng Giáo dục và Đào tạo (cũ); 395 người có trình độ chuyên môn được đào tạo ở các ngành Sư phạm, Giáo dục, còn lại là trình độ đào tạo ở các ngành, lĩnh vực khác, nhiều người không có chuyên môn về giáo dục, cũng chưa từng có kinh nghiệm làm giáo dục.
Thông tin từ các địa phương cho thấy, có những địa phương chỉ có 20% hoặc chưa đến 30% số công chức cấp xã phụ trách giáo dục có trình độ chuyên môn hoặc kinh nghiệm công tác từ lĩnh vực giáo dục.
Hà Nội chẳng hạn, Thủ đô có 126 xã, phường. Số công chức cấp xã phụ trách giáo dục có 347, nhưng chỉ có 212 người có bằng sư phạm. Chưa kể trong số những người có bằng sư phạm nhưng chuyên môn phụ trách trước đây chỉ tập trung ở một cấp học, giờ phải đảm nhiệm nhiều cấp học có đặc thù khác nhau.
Tình hình này cho thấy, tại các địa phương cần sớm bổ sung thêm nhân sự có chuyên môn, nghiệp vụ giáo dục để đủ năng lực đảm trách công việc ở cả 3 bậc học.
Chủ động, phối hợp để hỗ trợ kịp thời cấp xã trong các hoạt động giáo dục
Bộ trưởngVới quan điểm, cấp xã như “tế bào nền tảng” của hệ thống, hiện nay Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn cho biết Bộ sẽ tiếp tục đang theo dõi sát tình hình triển khai tại cơ sở thông qua nhiều kênh, với tinh thần chủ động, kịp thời nắm bắt và phối hợp cùng các bộ, ngành liên quan để hỗ trợ hiệu quả cấp xã trong các hoạt động giáo dục.
Hôm 15/8, Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành văn bản số 4798/BGDĐT-NGCBQLGD gửi Ủy ban nhân dân các tỉnh/thành phố trực thuộc Trung ương về việc giải quyết một số khó khăn, vướng mắc của địa phương trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo khi thực hiện chính quyền địa phương hai cấp.
Theo Bộ Giáo dục và Đào tạo, trong thời gian chờ Chính phủ ban hành Nghị định thay thế Nghị định số 62/2020/NĐ-CP ngày 1/6/2020 về vị trí việc làm và biên chế công chức, Bộ Giáo dục và Đào tạo đề nghị Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, trong phạm vi, thẩm quyền được giao, chủ động chỉ đạo, hướng dẫn các địa phương tùy điều kiện thực tế, có thể xem xét, thực hiện một hoặc một số giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc.
Bộ trưởng ví cấp xã như “tế bào nền tảng” của hệ thống. Nếu cấp cơ sở vận hành trục trặc, thì khó có thể kỳ vọng hệ thống phía trên hoàn thành tốt nhiệm vụ. Trong bối cảnh ngành Giáo dục đang chuẩn bị triển khai hàng loạt nhiệm vụ lớn như phổ cập giáo dục mầm non, tiếp tục đổi mới chương trình giáo dục phổ thông…, việc củng cố vận hành hệ thống giáo dục ở cấp xã trở nên đặc biệt quan trọng.
“Việc hỗ trợ cấp xã trong các hoạt động giáo dục là yêu cầu trọng tâm và cấp bách trong giai đoạn hiện nay”, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh.
Người đứng đầu ngành giáo dục cũng lưu ý cần có cách nhìn nhận mới về vai trò của cấp xã trong mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, bởi “quy mô xã, phường bây giờ có thể nhỏ hơn quận, huyện trước đây, nhưng quyền hạn và trách nhiệm trực tiếp lại lớn hơn rất nhiều”, ông Sơn nói.
Trong đó, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh xem xét, phân bổ hợp lý biên chế công chức ở cấp tỉnh, cấp xã bảo đảm đủ số lượng, chất lượng; chỉ đạo Ủy ban nhân dân cấp xã rà soát đội ngũ công chức cấp xã hiện đang công tác tại Phòng Văn hoá - Xã hội bảo đảm bố trí đúng người đáp ứng các tiêu chuẩn theo hướng dẫn; Đồng thời, có giải pháp phù hợp huy động các công chức đã từng công tác tại phòng Giáo dục và Đào tạo trước đây hoặc tiếp nhận, biệt phái cán bộ quản lý giáo dục, giáo viên các cấp có chuyên môn, kinh nghiệm phù hợp để bố trí vào vị trí việc làm phụ trách lĩnh vực giáo dục và đào tạo tại cấp xã nếu đủ điều kiện theo quy định. Bộ Giáo dục và Đào tạo đề nghị Ủy ban nhân dân cấp tỉnh xem xét, thành lập theo thẩm quyền Hội đồng tư vấn giáo dục cấp xã; các tổ/nhóm cán bộ quản lý cơ sở giáo dục cốt cán để tư vấn, hỗ trợ triển khai các hoạt động giáo dục và đào tạo tại cấp xã.
Hải Lưu
.svg){kind=icon}
