Đánh bắt thuỷ hải sản là sinh kế lâu đời của ngư dân nước ta. Việt Nam khẳng định cam kết mạnh mẽ trong việc chống khai thác hải sản bất hợp pháp (khai thác IUU), tiến tới hài hòa quy định quốc tế và phát triển bền vững ngành khai thác thủy sản.
Thực hiện khuyến nghị của Ủy ban châu Âu (EC) về cắt giảm số lượng tàu cá và cường lực khai thác, Bộ NN-PTNT đã tham mưu Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các địa phương rà soát lại toàn bộ số lượng tàu cá, cập nhật dữ liệu tàu cá vào cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia VNFishbase.
Theo đó, đã có 26/28 tỉnh, thành phố ven biển thực hiện xong việc rà soát, kiểm kê tàu cá hiện có tại địa phương, xác định hạn ngạch khai thác thủy sản tại vùng biển ven bờ và vùng lộng theo quy định của Điều 49 Luật Thủy sản năm 2017.
Kết quả rà soát đến tháng 12/2022, cả nước có 86.820 tàu cá có chiều dài từ 6m trở lên, trong đó có 30.091 tàu cá có chiều dài từ 15m. Tổng số hạn ngạch đã xác định và công bố là 84.125 giấy phép.
Phần mềm cơ sở dữ liệu Vnfishbase đến nay đã triển khai tại 31 tỉnh, thành phố có tàu tham gia khai thác hải sản, đáp ứng được cơ bản các yêu cầu về nghiệp vụ quản lý khai thác thủy sản. Trong đó, thông tin dữ liệu tàu cá về đăng ký, cấp giấy phép khai thác thủy sản cho tàu cá được các địa phương cập nhật, khai thác thường xuyên trên phần mềm này.
Về đăng ký tàu cá, Bộ NN-PTNT thông tin, có 73.282 tàu cá có chiều dài từ 6m trở lên đã được đăng ký và cập nhật trên cơ sở dữ liệu VNFishbase. Đến nay, một số địa phương triển khai và xóa đăng ký với các tàu không đủ điều kiện và đảm bảo các tàu này không tham gia hoạt động khai thác.
Về cấp giấy phép khai thác thủy sản, tổng số tàu cá từ 15m trở lên được cấp phép còn hạn là 27.810/29.489 chiếc đã đăng ký và cập nhật lên VNFishbase, đạt 94,3%.
Theo Bộ NN-PTNT, việc ứng dụng công nghệ thông tin khai thác, sử dụng Hệ thống giám sát tàu cá để giám sát hoạt động của tàu cá trên biển đều được các địa phương đẩy mạnh thực hiện.
Tính đến nay, thiết bị giám sát hành trình (VMS) đã lắp đặt trên tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên đạt 97,65%. Số lượng tàu cá chưa lắp đặt thiết bị VMS đã được các địa phương lập danh sách để theo dõi, quản lý.
Hệ thống giám sát tàu cá đã được triển khai đồng bộ từ Trung ương đến địa phương, chia sẻ, kết nối giữa các cơ quan, đơn vị chức năng liên quan; tổ chức trực ban 24/24 giờ theo dõi, kiểm soát hoạt động tàu cá trên biển.
Công tác theo dõi, kiểm tra, kiểm soát tàu cá tại cảng cá đã thực hiện theo quy định. Cụ thể, tàu cá trước khi cập cảng đã nắm quy định phải thông báo trước khi cập cảng; ghi, nộp báo cáo, nhật ký khai thác thủy sản.
Ban quản lý cảng cá, văn phòng thanh tra, kiểm tra, kiểm soát nghề cá tổ chức ghi chép, lập hồ sơ kiểm tra tàu cá ra vào cảng, giám sát sản lượng thủy sản từ khai thác bốc dỡ qua cảng. Cùng với đó,văn phòng thanh tra, kiểm tra, kiểm soát nghề cá khai thác, sử dụng cơ sở dữ liệu trên phần mềm VNFishbase, hệ thống giám sát tàu cá, truy cập danh sách tàu cá khai thác IUU để kiểm soát hành vi khai thác IUU...
Ở Bà Rịa - Vũng Tàu, ứng dụng công nghệ số được áp dụng ở các cảng cá, cơ quan chức năng trong việc giám sát sản lượng và truy xuất nguồn gốc thuỷ sản khai thác, phục vụ cho hoạt động xuất khẩu. Theo đó, tất cả số liệu, thông tin, hồ sơ tàu cá, xử lý vi phạm đều được cập nhật trên hệ thống cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia. Đây là một trong những yêu cầu của Đoàn thanh tra EC để gỡ thẻ vàng IUU.
Lão đạo Sở NN-PTNT Bà Rịa - Vũng Tàu cho biết, trước đây việc ghi nhật ký khai thác thường không rõ ràng về thời gian, địa điểm thả và thu lưới, thiếu thông tin các loài hải sản khai thác. Nhưng hiện tại, khi triển khai ghi nhật ký điện tử đã giải quyết được các vấn đề này, đảo bảo độ chính xác và minh bạch về hải sản khai thác, góp phần chống khai thác IUU.
Ngoài Bà Rịa - Vũng Tàu, theo Bộ NN-PTNT, một số địa phương đã bố trí nguồn lực, đào tạo chuyên môn nghiệp vụ, nâng cấp cơ sở hạ tầng để kiểm soát tàu cá tại cảng nên kết quả thực hiện tương đối tốt như: Bình Định, Khánh Hòa, Bình Thuận, Tiền Giang, Kiên Giang...
Bạch Thị Hân, Ngô Thị Huyền, Lê Thị Như Quỳnh, Nguyễn Hoàng Hà
.svg){kind=icon}
