Trên con phố Hàng Bạc sầm uất, nếu chỉ đi lướt qua, nhiều người dễ dàng bỏ qua một ngôi đền có tuổi đời hàng trăm năm. Đền được nhận diện qua lá cờ ngũ sắc, treo cố định trên cao.
Đền Hàng Bạc - tên hiệu là Nguyên Khiết Linh Từ, nằm tại số 102 phố Hàng Bạc, phường Hoàn Kiếm, Hà Nội. Đền thờ Thánh mẫu Bạch Hoa công chúa.
Theo thần tích sao chép của vị Tiên chỉ Nguyễn Đình Tuyển, thôn Nguyên Khiết Hạ (phố Nguyễn Siêu ngày nay), lưu giữ tại Viện Thông tin Khoa học xã hội, thần Thành Hoàng Bạch Hoa công chúa là nhân thần, vốn được thờ tại một ngôi miếu ở khe núi thuộc tỉnh Hưng Hóa xưa (bao gồm nhiều châu, trong đó có châu Tuyên Quang).
Vào thời vua Lê Cảnh Hưng, vùng Hưng Hóa bị giặc quấy phá, dân tình điêu đứng. Quân triều đình nhận lệnh dẹp loạn, trước khi xuất quân đã đến miếu Ngài dâng lễ cầu xin phù trợ. Kỳ lạ thay, sau đó trận đánh thắng lợi hoàn toàn, không ai phải đổ máu.
Khi trở về kinh, các tướng sĩ tâu lại sự việc. Cảm phục linh ứng của Thần nữ, vua Lê Cảnh Hưng đã ban sắc phong mỹ tự: "Nhu Gia - Trinh Thuận - Thuần Nhất Đại Vương" và cho lập đền thờ bên sông Nhị Hà, tôn Ngài làm Thành Hoàng làng Nguyên Khiết.
Nghệ nhân ưu tú Nguyễn Tất Kim Hùng, đồng đền Hàng Bạc cho biết: "Chính cung của vị thần nữ ở đền Núi Dùm, tỉnh Tuyên Quang. Mỹ tự là Ngọc Lân công chúa. Khi được thờ tự tại kinh thành, nhà vua sắc phong thêm mỹ tự khác là Bạch Hoa công chúa".
Ngôi đền trước đây thực tế ở nơi khác, gần cầu Long Biên. Sau này, vì nhường đất cho việc đắp đê, đền mới được di dời về vị trí hiện tại.
Lối vào đền Hàng Bạc nhỏ hẹp, chỉ vừa một người đi. Ngôi đền được xây theo kết cấu hai tầng. Tầng một dùng làm phòng khách, đón tiếp khách thập phương. Tầng hai là khu chính điện, đặt các ban thờ, chạy dọc theo chiều sâu của ngôi nhà. Do hạn chế về chiều ngang, ban thờ được bố trí từ thấp đến cao.
Không gian thờ tự trên tầng hai của đền. Ảnh: Nguyễn Huy
Hiện nay, đền vẫn còn lưu giữ được 8 tấm bia đá cổ, một bát hương cổ men rạn. Ngoài ra, nơi đây còn có một quả chuông đồng có từ năm 1871, nặng khoảng 50kg, được coi là báu vật của đền.
Bên trong đền cũng có nhiều pho tượng Tiên Thánh Tứ Phủ lớn nhỏ khác nhau và nhiều cổ vật quý.
Ông Nguyễn Tất Kim Hùng cho biết, trước đây, đền có diện tích khoảng 377,2 m2, mang kết cấu chữ T. Khi hòa bình lập lại, nhiều hộ dân từ các nơi đến sinh sống tại khu vực. Hiện nay diện tích còn lại khoảng gần 70m2.
Đến năm 1999, khi công trình xuống cấp, mối mọt ăn mòn, cụ đồng đền Phó Thị Xuân, người trông đền lúc bấy giờ đã cao tuổi, nên giao cho ông Hùng đại diện xin phép chính quyền tu sửa ngôi đền.
Do tầng 1 không còn đủ không gian thờ tự, nhà đền xin bố trí thờ tại tầng 2, còn tầng 1 làm phòng khách để tiếp đón người đến lễ bái.
"Đền mở cửa hàng ngày. Nhờ được giới thiệu trong một số ấn phẩm du lịch quốc tế, nơi đây thu hút đông đảo du khách nước ngoài ghé thăm, gần như ngày nào cũng có người tới dâng hương, vãn cảnh", ông Hùng chia sẻ.
Đền Hàng Bạc phối thờ Thánh Mẫu Tứ Phủ, theo truyền thống tín ngưỡng thờ Mẫu của người Việt. Trong năm, đền tổ chức nhiều nghi lễ quan trọng, nhưng lễ lớn nhất diễn ra vào ngày 12/2 âm lịch, ngày hóa của Thánh mẫu Bạch Hoa công chúa, vị thần được thờ chính tại đền.
Lễ hội kéo dài 3 ngày (11-12-13/2 âm lịch) với nghi lễ tế Thánh, hầu bóng và dâng lễ trang trọng. Trong những ngày này, người dân từ khắp nơi về đền, thắp nén nhang cầu may mắn.
Không chỉ thu hút khách vãng lai, Nguyên Khiết Linh Từ còn là nơi lui tới thường xuyên của nhiều người dân Thủ đô.
Đều đặn ghé thăm đền vào mùng 1 và ngày rằm hằng tháng, chị Hạnh, sống tại Hà Nội chia sẻ: "Đền Hàng Bạc linh thiêng và có lịch sử lâu đời. Dù diện tích nhỏ, không gian đền vẫn giữ sự trang nghiêm, cổ kính và ấm cúng. Mỗi lần đến lễ, tôi thường cầu cho gia đình bình an và mạnh khỏe".
.svg){kind=icon}
