Thực hiện tinh gọn bộ máy, tinh giản biên chế theo tinh thần Nghị quyết 18 của Trung ương, sẽ có không ít người lao động làm việc nhà nước nghỉ việc. Nhiều người đặt câu hỏi, theo quy định pháp luật hiện hành công chức, viên chức nghỉ việc được chi trả chế độ như thế nào, chế độ trợ cấp thất nghiệp sẽ ra sao?
Trợ cấp thất nghiệp có đóng mới có hưởng
Trợ cấp thất nghiệp được chi trả theo nguyên tắc có đóng, có hưởng căn cứ theo Luật Việc làm 2013 về đối tượng bắt buộc tham gia bảo hiểm thất nghiệp khi làm việc theo hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc.
Theo Luật Cán bộ, công chức 2008, được sửa đổi bởi khoản 1 Điều 1 của Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức sửa đổi 2019, công chức là công dân Việt Nam, được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh tương ứng với vị trí việc làm trong cơ quan của Đảng, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội ở trung ương, cấp tỉnh, cấp huyện; trong cơ quan, đơn vị thuộc Quân đội nhân dân mà không phải là sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân quốc phòng; trong cơ quan, đơn vị thuộc Công an nhân dân mà không phải là sĩ quan, hạ sĩ quan phục vụ theo chế độ chuyên nghiệp, công nhân công an, trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước.
Như vậy, công chức không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm thất nghiệp do công chức làm việc trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước mà không phải làm việc theo hợp đồng lao động. Vì vậy nên khi nghỉ việc thì công chức sẽ không được hưởng trợ cấp thất nghiệp.
Tuy không được hưởng trợ cấp thất nghiệp nhưng khi thôi việc công chức sẽ được hưởng trợ cấp thôi việc và các quyền lợi BHXH theo pháp luật quy định tại Nghị định 46/2010 của Chính quy định về thôi việc và thủ tục nghỉ hưu đối với công chức của Chính phủ.
Dù không được nhận trợ cấp thất nghiệp, nhưng công chức nghỉ việc có thể được hưởng các quyền lợi sau:
Được hưởng trợ cấp thôi việc. Mức hưởng mỗi năm làm việc được tính bằng 1/2 tháng lương hiện hưởng gồm: Mức lương theo ngạch, bậc, phụ cấp chức vụ lãnh đạo; phụ cấp thâm niên vượt khung; phụ cấp thâm niên nghề; hệ số chênh lệch bảo lưu lương (nếu có).
Mức trợ cấp thôi việc thấp nhất bằng 1 tháng lương hiện hưởng.
Nếu không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện, công chức sẽ được hưởng BHXH một lần nếu thuộc một trong các trường hợp: Đủ tuổi hưởng lương hưu theo quy định mà chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội; sau một năm nghỉ việc mà chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội; ra nước ngoài định cư; bị mắc một trong các bệnh nguy hiểm đến tính mạng theo quy định của Bộ Y tế.
Mức hưởng BHXH một lần bằng 1,5 tháng tiền lương đóng BHXH nhân với số năm đóng BHXH.
Viên chức được nhận trợ cấp thất nghiệp
Điều 2 Luật Viên chức 2010 nêu rõ, viên chức là công dân Việt Nam được tuyển dụng theo vị trí việc làm, làm việc tại đơn vị sự nghiệp công lập theo chế độ hợp đồng làm việc, hưởng lương từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của pháp luật.
Như vậy theo các quy định trên thì viên chức vẫn là đối tượng tham gia bảo hiểm thất nghiệp và khi nghỉ việc viên chức sẽ được nhận trợ cấp thất nghiệp.
Căn cứ theo điều 50 Luật Việc làm, mức hưởng trợ cấp thất nghiệp hàng tháng được quy định như sau: Người lao động được hưởng bằng 60% mức bình quân tiền lương hàng tháng đóng bảo hiểm thất nghiệp của 6 tháng liền kề trước khi thất nghiệp.
Trong đó, mức hưởng tối đa hằng tháng không quá 5 lần mức lương cơ sở tại thời điểm chấm dứt hợp đồng đối với trường hợp người lao động thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định.
Mức hưởng tối đa hằng tháng không quá 5 lần mức lương tối thiểu vùng tại thời điểm chấm dứt hợp đồng lao động đối với trường hợp người lao động thực hiện chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quy định.
Ngoài ra, Luật Việc làm còn quy định, người lao động có thể hưởng trợ cấp thất nghiệp tính từ ngày thứ 16, kể từ ngày nộp đủ hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp.
Một chuyên gia lao động việc làm cho biết, đối với công chức và viên chức, khi tinh giản biên chế thì chiếu theo chế độ tinh giản để xử lý. Chế độ tinh giản biên chế quy định theo từng giai đoạn, từng thời kỳ và theo văn bản đối tượng công chức, viên chức. Tuy nhiên, viên chức được giải quyết chế độ cho về nghỉ hưu trước tuổi do thực hiện chính sách hưu trí thì sẽ không được nhận trợ cấp thất nghiệp.