Sau khi Mỹ cấm bán chip AI hiệu suất cao cho Trung Quốc vào tháng 10/2023, các kỹ sư Nvidia đã nhanh chóng thiết kế một dòng sản phẩm mới để tuân thủ quy định mới.

Dù vậy, công ty Mỹ đối mặt với vấn đề lớn hơn, đó là các doanh nghiệp đám mây Trung Quốc – một số là khách hàng lớn nhất của Nvidia trên toàn cầu – lại không quan tâm đến việc mua những con chip AI “thứ phẩm” ấy.

Alibaba và Tencent nằm trong số các doanh nghiệp đám mây lớn nhất Trung Quốc thử nghiệm các mẫu chip mới của Nvidia từ tháng 11 năm ngoái. Theo nguồn tin của WSJ, họ thông báo sẽ đặt hàng ít chip hơn từ Nvidia trong năm nay so với kế hoạch ban đầu.

Trong ngắn hạn, việc Nvidia hạ cấp bộ vi xử lý của mình sẽ thu hẹp khoảng cách hiệu suất với các lựa chọn thay thế trong nước, khiến chip do Trung Quốc sản xuất ngày càng hấp dẫn người mua.

Alibaba và Tencent đang chuyển một số đơn đặt hàng bán dẫn tiên tiến sang các công ty nội địa như Huawei Technologies và phụ thuộc nhiều hơn vào chip mà họ tự phát triển. Baidu và ByteDance cũng tương tự.

Về lâu dài, người mua Trung Quốc không chắc chắn về khả năng tiếp tục cung ứng của Nvidia, do các cơ quan quản lý của Mỹ đã cam kết xem xét các biện pháp kiểm soát xuất khẩu chip thường xuyên và có thể thắt chặt hơn nữa các giới hạn hiệu suất.

Các hãng công nghệ đang sửa đổi chiến lược kinh doanh của họ để chuẩn bị cho một tương lai với ít quyền truy cập vào các sản phẩm của Nvidia và để tránh quá trình tốn kém khi phải liên tục điều chỉnh công nghệ của mình để thích ứng với chip mới.

6a87f2ccc84968bb55a7c4d87ba5be9c811356b6.jpg
CEO Nvidia Jensen Huang thừa nhận Huawei là đối thủ đáng gờm ở Trung Quốc. (Ảnh: ZUMA PRESS)

Đối với Nvidia, việc hài hòa giữa các nhà quản lý Mỹ và khách hàng Trung Quốc đang trở nên khó khăn hơn. Công ty chưa thực hiện được hàng tỷ USD đơn hàng chip trước đó, trong khi Trung Quốc là một trong những thị trường lớn nhất, chiếm khoảng 1/5 doanh thu.

Nhu cầu chip Nvidia đang cao hơn khả năng đáp ứng. Tuy nhiên, căng thẳng địa chính trị nảy sinh nguy cơ mất doanh số lâu dài ở nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, nơi đang theo đuổi phát triển AI như một ưu tiên chiến lược.

Các doanh nghiệp đám mây Trung Quốc hiện mua khoảng 80% chip AI cao cấp từ Nvidia và có thể giảm xuống còn 50% -60% trong 5 năm tới, Frank Kung, nhà phân tích tại hãng nghiên cứu TrendForce cho biết. Ông nói thêm rằng, việc thắt chặt kiểm soát chip của Mỹ trong tương lai tăng áp lực lên doanh số bán hàng tại Trung Quốc của Nvidia.

Nvidia nói họ đang tìm cách để cung cấp các sản phẩm tuân thủ các quy tắc của Mỹ cho khách hàng trên toàn thế giới. Họ không thấy tác động tài chính ngắn hạn từ các hạn chế đối với việc bán chip AI sang Trung Quốc vì họ có thể tìm thấy người mua khác. Song, năm 2023, Giám đốc tài chính Colette Kress cảnh báo về lâu dài, việc cấm bán chip AI ở Trung Quốc sẽ khiến ngành công nghiệp Mỹ không thể cạnh tranh và dẫn đầu tại một trong những thị trường lớn nhất thế giới.

Chuyển sang chip Huawei

Trong hai năm qua, chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden đã áp đặt hai vòng cấm vận xuất khẩu để hạn chế Trung Quốc tiếp cận chip và công nghệ tiên tiến mà Mỹ cho rằng Bắc Kinh có thể sử dụng để tăng cường khả năng quân sự và giám sát.

CEO Nvidia Jensen Huang vẫn hy vọng sẽ cung cấp bộ vi xử lý cao cấp cho Trung Quốc và đang làm việc với khách hàng ở Trung Quốc để có được giấy phép xuất khẩu.

Sau những hạn chế đầu tiên vào tháng 10/2022, Nvidia đã sửa đổi các chip bán ở Trung Quốc bằng cách thu hẹp hiệu suất của chúng để giảm xuống dưới ngưỡng cần sự giám sát của chính phủ Mỹ. Họ đã bán khoảng 1 tỷ USD những con chip như vậy cho khách hàng Trung Quốc vào năm 2023.

Khi Mỹ tiếp tục hạn chế xuất khẩu chip Nvidia sang Trung Quốc nếu không có giấy phép, nhà sản xuất chip đã phát triển một dòng vi xử lý mới yếu hơn cho người mua Trung Quốc, dự định phát hành vào đầu năm nay, theo WSJ.

Tháng trước, Nvidia ra mắt GeForce RTX 4090 D, phiên bản sửa đổi của chip chơi game hàng đầu được điều chỉnh sau những hạn chế mới nhất của Mỹ.

Các công ty Trung Quốc đã thử nghiệm các mẫu chip AI hiệu suất cao nhất của Nvidia - H20. Con chip này cho phép truyền dữ liệu giữa nhiều bộ xử lý một cách hiệu quả, trở thành một lựa chọn tốt hơn so với các lựa chọn thay thế “cây nhà lá vườn”.

Tuy nhiên, những người thử nghiệm cho biết họ cần nhiều H20 hơn để mô phỏng sức mạnh tính toán tương tự các chip trước đây của Nvidia, làm gia tăng chi phí.

Giống như chip của Mỹ, các chip tiên tiến nhất của Trung Quốc có khả năng xử lý suy luận - trong đó một mô hình AI được đào tạo đưa ra dự đoán - và các nhiệm vụ đào tạo ít phức tạp hơn.

Huawei, được CEO Nvidia thừa nhận là "đối thủ cạnh tranh đáng gờm" ở Trung Quốc, đang giành được chỗ đứng nhờ tình hình mới.

Theo WSJ, năm 2023, Huawei đã nhận được đơn đặt hàng ít nhất 5.000 chip Ascend 910B từ các công ty Internet lớn của Trung Quốc. Con chip này được coi là giải pháp thay thế gần nhất có sẵn của Trung Quốc cho chip A100 hiệu suất cao bị cấm xuất khẩu của Nvidia.

Nguồn tin tiết lộ, các chip này sẽ được giao xuyên suốt năm 2024 khi Huawei gặp hạn chế sản xuất vì các lệnh trừng phạt của Mỹ.

Các quan chức phụ trách mua sắm của Trung Quốc, chẳng hạn trong các nhà mạng quốc doanh, đã kêu gọi sử dụng các chip nội như của Huawei. China Telecom đã mua lại các máy chủ AI trị giá khoảng 390 triệu USD trang bị chip Huawei vào tháng 10/2023, trong khi China Unicom đã chi ít nhất 20 triệu USD vào năm 2022, theo tài liệu mua hàng của công ty.

Huawei đã nỗ lực mở rộng hệ sinh thái phần mềm của mình và có kế hoạch ra mắt chip AI cao cấp mới ngay trong nửa cuối năm 2024.

Một số trung tâm điện toán AI do chính phủ hậu thuẫn đã dùng chip của Huawei kể từ khi Mỹ áp đặt các hạn chế vào năm 2022.

f54b4ed13716a1a335ff5f3fe8624146fc2c3418.jpg
Nvidia đang cố gắng đáp ứng nhu cầu của khách hàng Trung Quốc trong khi tuân thủ các quy tắc xuất khẩu của Mỹ. (Ảnh: Bloomberg)

Bộ phận chip của Alibaba, T-Head, cũng đang phát triển một bộ xử lý AI mới dưới nhãn hiệu Hanguang, nguồn tin cho biết. "Nếu các hạn chế ngày càng chặt chẽ hơn trong vài năm tới, bạn nên bắt đầu suy nghĩ về các lựa chọn thay thế ngay bây giờ", một giám đốc điều hành cấp cao tại Alibaba Cloud chia sẻ.

Cơn sốt AI đầu năm ngoái đã thúc đẩy nhu cầu về chip tiên tiến của Nvidia khi các công ty và startup của Trung Quốc chạy đua phát triển các mô hình ngôn ngữ lớn của riêng họ. Giờ đây, nhiều người chơi nhỏ hơn đang thu hẹp nỗ lực và chuyển sang tập trung vào các ứng dụng AI.

Kenneth Yang, đồng sáng lập một công ty khởi nghiệp AI chăm sóc sức khỏe tại Thượng Hải, cho biết ông dự định bỏ qua các chip mới nhất của Nvidia và thay vào đó thuê sức mạnh xử lý AI từ Baidu hoặc Huawei.

"Đó là tiêu tiền một cách thông minh", Yang, người đang phát triển một ứng dụng điều dưỡng cho biết.

Các kỹ sư tại các công ty công nghệ Trung Quốc cho biết chip của Nvidia vẫn sẽ là ưu tiên mua trong 12 tháng tới, do hệ sinh thái sản phẩm rộng lớn hơn của Nvidia và khi các lựa chọn thay thế địa phương tiếp tục bị thiếu hụt.

Về lâu dài, các biện pháp hạn chế của Mỹ có thể sẽ thúc đẩy Trung Quốc phát triển công nghệ của riêng họ, Kevin Xu, người sáng lập quỹ phòng hộ Interconnected Capital, nhận xét.

"Sau khi giai đoạn dự trữ hiện tại hoàn tất, hoạt động kinh doanh tại Trung Quốc của Nvidia sẽ trở thành vật tế thần", ông nói.

(Theo WSJ)