Việc hợp nhất ba tỉnh Hà Nam, Nam Định và Ninh Bình theo Nghị quyết số 60-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII không chỉ mang ý nghĩa tinh gọn bộ máy hành chính, mà còn mở ra một không gian phát triển kinh tế rộng lớn, giàu tiềm năng. Trong bức tranh đó, công nghiệp hỗ trợ nổi lên như nền tảng then chốt, tạo lực đẩy cho các ngành công nghiệp công nghệ cao, sản xuất chế tạo và xuất khẩu bứt phá.
Trước thời điểm hợp nhất, cả ba địa phương đều đã có những bước đi bài bản trong chuyển đổi mô hình tăng trưởng, hướng tới công nghiệp xanh, công nghệ cao và kinh tế số. Đến cuối năm 2024, tổng quy mô kinh tế toàn vùng đạt hơn 310.000 tỷ đồng, kim ngạch xuất khẩu vượt 17,5 tỷ USD, chiếm hơn 12% toàn khu vực đồng bằng sông Hồng. Đây là “bệ đỡ” quan trọng để hình thành một trung tâm công nghiệp hỗ trợ có sức cạnh tranh cao trong giai đoạn phát triển mới.
Ninh Bình - Hà Nam - Nam Định: Ba trụ cột bổ trợ lẫn nhau
Trong không gian phát triển mới, Ninh Bình được xác định là hạt nhân định hướng cho công nghiệp hỗ trợ công nghệ cao, đặc biệt trong lĩnh vực cơ khí, ô tô và điện tử. Việc hình thành các chuỗi sản xuất - lắp ráp quy mô lớn đã kéo theo sự tham gia của nhiều doanh nghiệp phụ trợ trong và ngoài nước, góp phần nâng tỷ lệ nội địa hóa, tạo việc làm và gia tăng giá trị sản xuất công nghiệp.
Một số dự án lắp ráp ô tô quy mô lớn tại Ninh Bình không chỉ đóng góp tỷ trọng đáng kể vào giá trị sản xuất công nghiệp của địa phương, mà còn tạo “lực hút” đối với các doanh nghiệp sản xuất linh kiện, phụ tùng, thiết bị kỹ thuật. Cùng với đó, hệ thống khu, cụm công nghiệp như Khánh Phú, Cầu Yên, Gia Phú, Phúc Sơn tiếp tục được đầu tư hạ tầng đồng bộ, ưu tiên thu hút các dự án công nghiệp hỗ trợ thân thiện môi trường, phù hợp định hướng phát triển dài hạn.
Hà Nam, trong khi đó, đã sớm khẳng định vị thế là điểm sáng về thu hút đầu tư công nghiệp phụ trợ. Giai đoạn 2021–2024, địa phương này thu hút hàng trăm dự án mới, cả FDI và trong nước, với tổng vốn đăng ký hàng tỷ USD. Các khu công nghiệp Đồng Văn, Thanh Liêm cơ bản được lấp đầy, tập trung nhiều doanh nghiệp đến từ Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc trong các lĩnh vực điện tử, cơ khí chính xác, thiết bị công nghiệp.
Không chỉ dừng ở mở rộng quy mô, các doanh nghiệp tại Hà Nam đang đẩy mạnh chuyển đổi số, áp dụng mô hình sản xuất xanh, nâng cao tiêu chuẩn môi trường nhằm đáp ứng yêu cầu ngày càng khắt khe của chuỗi cung ứng toàn cầu. Đây là yếu tố quan trọng giúp công nghiệp hỗ trợ Hà Nam giữ vững sức cạnh tranh trong bối cảnh hội nhập sâu rộng.
Với Nam Định, công nghiệp hỗ trợ phát triển song hành cùng hai ngành trụ cột là dệt may và da giày. Từ một địa phương có thế mạnh truyền thống, Nam Định đang từng bước xây dựng hệ sinh thái công nghiệp phụ trợ bài bản, giảm phụ thuộc vào nguyên phụ liệu nhập khẩu. Nhiều doanh nghiệp mạnh dạn đầu tư công nghệ, sản xuất các sản phẩm sợi, vải tái chế, thân thiện môi trường, đáp ứng tiêu chuẩn ESG của các thị trường khó tính như EU, Mỹ, Nhật Bản.
Kim ngạch xuất khẩu dệt may, da giày của Nam Định liên tục tăng trưởng, với nhiều mặt hàng đạt mức tăng hai con số. Quy hoạch phát triển các khu công nghiệp quy mô lớn, trong đó có KCN Hải Long (VSIP Nam Định), được kỳ vọng sẽ tạo thêm không gian cho công nghiệp hỗ trợ ngành dệt may – da giày vươn tầm khu vực.
Đòn bẩy liên kết vùng và triển vọng dài hạn
Việc hợp nhất ba tỉnh không đơn thuần là phép cộng về địa giới hành chính, mà tạo ra một chỉnh thể kinh tế có tính liên kết cao, nơi mỗi địa phương phát huy thế mạnh riêng và bổ trợ lẫn nhau trong chuỗi giá trị. Công nghiệp hỗ trợ, với vai trò “xương sống” của sản xuất công nghiệp, được kỳ vọng sẽ là lĩnh vực hưởng lợi rõ nét nhất từ sự liên thông về quy hoạch, hạ tầng và chính sách.
Trong không gian phát triển mới, các khu công nghiệp, cụm công nghiệp không còn vận hành rời rạc, mà được kết nối theo trục ngành và chuỗi cung ứng. Sự phối hợp trong thu hút đầu tư, đào tạo nguồn nhân lực, phát triển hạ tầng logistics và đổi mới công nghệ sẽ giúp giảm chi phí, nâng cao năng suất và gia tăng năng lực cạnh tranh cho toàn vùng.
Về dài hạn, tỉnh Ninh Bình mới được định hướng trở thành trung tâm công nghiệp hỗ trợ quan trọng của cả nước, đồng thời phát triển hài hòa với các lĩnh vực khác như du lịch, dịch vụ, hậu cần sinh thái, khoa học – công nghệ. Mục tiêu đến năm 2035, hình thành một đô thị có vai trò bù đắp, chia sẻ chức năng với các siêu đô thị, thay vì chỉ là vệ tinh hay đối trọng, đặt ra yêu cầu cao về chất lượng tăng trưởng và tính bền vững.
Hiệp Nguyễn
Với nền tảng đã được gây dựng, cùng động lực từ liên kết vùng sau hợp nhất, công nghiệp hỗ trợ của Ninh Bình – Hà Nam – Nam Định đang đứng trước cơ hội bứt phá mạnh mẽ, trở thành “bàn đạp” cho công nghiệp công nghệ cao và hội nhập sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu.
.svg){kind=icon}
