Ngày 4/8, khi vụ sạt lở vùi lấp nhiều ô tô ở xã Minh Phú (huyện Sóc Sơn, Hà Nội) xảy ra, nhiều người mới nhận ra xung quanh khu vực này vài năm qua đã mọc lên hàng loạt khu nghỉ dưỡng, homestay.

Ngoài ra, nhiều mảng đồi trơ trọi hiện lên, cây cối bị đốn hạ nhường chỗ cho những công trình bê tông.

Đến Sóc Sơn thời điểm này, nhiều người có cảm giác không khu vực nào là không có homestay. Các khu nghỉ dưỡng cuối tuần được đầu tư với mục đích đón khách là những gia đình, nhóm bạn từ nội thành về hưởng thụ.

Cách khu vực sạt lở hôm 4/8 chỉ vài cây số là địa danh đang nổi, đó là hồ Đồng Đò (thuộc xã Minh Trí, huyện Sóc Sơn). Nơi đây không chỉ xuất hiện nhiều biệt thự nghỉ dưỡng, homestay, nhà cao tầng… ven hồ mà còn nổi tiếng với những dãy lều trại dựng sẵn phục vụ các tín đồ đam mê camping, dã ngoại đến thuê dịp cuối tuần.

Hồ Đồng Đò rộng cả trăm hecta, nằm lọt thỏm giữa khu vực rừng phòng hộ ngút ngàn thông xanh. Ngoài giá trị chứa nước, tiêu úng, hồ Đồng Đò còn giữ nhiệm vụ quan trọng trong việc điều tiết nước tưới tiêu cho cả vùng.

Ngoài những công trình nghỉ dưỡng đồ sộ bằng bê tông cốt thép, gần như toàn bộ diện tích đất bám lấy mép nước hồ Đồng Đò không còn khoảng trống. Tất cả đều được kè thẳng, san lấp, phân lô bằng tường gạch kiên cố, hoặc trụ bê tông kéo dài, trên phủ dây thép gai… Phía trên đường nhựa trông xuống được quây kín bằng hàng rào tôn.

Là khu vực rừng phòng hộ nhưng tại đây đang có nhiều loại hình kinh doanh. Những mạng đồi xung quanh hồ Đồng Đò trơ trọi đất đá, không còn cây cối và độ che phủ thấp.

Chân đồi trơ trọi, cây cối bị đốn hạ để nhường chỗ cho những homestay, khu nghỉ dưỡng. Trước đó vào tháng 3/2021, Thanh tra thành phố Hà Nội đã có thông báo, kết luận và chỉ ra sai phạm về việc quản lý, sử dụng đất rừng, bảo vệ rừng, trật tự xây dựng tại khu vực hồ Đồng Đò, thôn Minh Tân xã Minh Trí, huyện Sóc Sơn. Riêng xã Minh Phú, Minh Trí và khu vực ven 7 hồ lớn trong quy hoạch rừng có 797 công trình vi phạm.

Tuy nhiên, tình trạng vi phạm đất đai, xây dựng tại xã Minh Trí và xã Minh Phú lại có chiều hướng gia tăng sau hai kết luận của Thanh tra thành phố Hà Nội. Cụ thể, ngày 25/3/2022, Phòng TN&MT Sóc Sơn đã có văn bản báo cáo UBND huyện kết quả kiểm tra đất đai, nêu rõ: “Tình trạng vi phạm đất đai tại xã Minh Trí không giảm mà ngày càng phức tạp. Các vi phạm cũ chưa được xử lý dứt điểm, vi phạm mới tiếp tục phát sinh”. 

Không khó để bắt gặp những công trình kiên cố và bề thế xung quanh hồ Đồng Đò, thậm chí nhiều dự án vẫn đang được tiến hành xây mới.

Không chỉ sát bờ hồ, lùi sâu vào bên trong rừng phòng hộ cũng có nhiều điểm bị cắt xén, "xẻ thịt" để kinh doanh. Phủ khắp những ngọn đồi rừng phòng hộ là hàng trăm lều bạt, nhà gỗ, công trình kiên cố... được dựng lên để phục vụ du lịch.

Những đường mòn hiểm trở dọc theo sườn đồi trơ trọi dẫn vào các khu nghỉ dưỡng, homestay; thậm chí tại nhiều điểm còn có dấu hiệu bị sạt lở, cây cối bật gốc, gãy đổ.

Vào chiều 5/8, mặc dù đang trong mùa mưa, miền Bắc liên tiếp xảy ra các vụ sạt lở, nhiều bạn trẻ vẫn băng qua đoạn đường ven hồ hiểm trở đến những khu homestay bên hồ Đồng Đò để dã ngoại.

Sau những kết luận của cơ quan chức năng, hiện tại những công trình sai phạm tại đây vẫn hoạt động khai thác du lịch bình thường.

Tương tự, tại khu vực xung quanh hồ Ban Tiện, xã Minh Phú (huyện Sóc Sơn, Hà Nội) cũng mọc lên nhiều công trình xây dựng khu nghỉ dưỡng, homestay...

Khu vực hồ Đồng Đò. Ảnh: Google Maps.