2 án oan, 17 năm 5 tháng tù tội 

Bi kịch của người tù thế kỷ Huỳnh Văn Nén (ngụ xã Tân Minh, huyện Hàm Tân, Bình Thuận) xảy ra vào tháng 5/1998. Lúc này, ông đang làm thuê cho một gia đình tại huyện Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai, vợ đang làm phụ quán cho chị ruột. Họ có với nhau ba mặt con, lớn 8 tuổi, nhỏ chỉ mới 4 tuổi.

Chiều ngày 17/5/1998, cả gia đình, hàng xóm bàng hoàng khi hay tin ông Nén bị công an xã bắt vì liên quan đến cái chết của một người phụ nữ - bà Nguyễn Thị Bông, xảy ra gần một tháng trước đó. Ông Nén bị cáo buộc tội giết bà Bông, cướp tài sản là một nhẫn vàng.

Ông Huỳnh Văn Nén đi vào lịch sử tố tụng khi một lúc 'dính' 2 bản án oan. Ảnh: Linh An

Nửa năm sau, 9 thành viên trong gia đình ông Nén cũng bị Công an Bình Thuận khởi tố, bắt tạm giam khi xuất hiện lời khai của ông về vụ đánh ghen, dẫn đến chết người, cướp tài sản của bà Dương Thị Mỹ xảy ra hơn 5 năm trước, sau này gọi là “kỳ án vườn Điều” gây chấn động. Trong kỳ án này, duy nhất vợ ông Nén được giải quyết cho tại ngoại hầu tra vì đang nuôi con nhỏ, nhân thân tốt.

Đúng 8 năm sau, 9 thành viên trong gia đình dính đến “kỳ án vườn Điều” mới được minh oan, được bồi thường. Riêng ông Nén, thủ phạm giết người - cướp tài sản của bà Bông phải chịu thêm 10 năm ngồi tù nữa mới được minh oan.

Trong vụ án giết người - cướp tài sản của bà Bông, ông Nén bị kết án chung thân cho hai tội danh. Sau phiên sơ thẩm, ông Nén không có đơn kháng cáo nên bản án có hiệu lực.

Đáng nói từ năm 2000, anh Nguyễn Phúc Thành (là dân địa phương) đang thụ án tội “Cố ý gây thương tích” ở trại giam Sông Cái ở tỉnh Ninh Thuận, đã có đơn tố cáo hai người bạn thân của mình là hung thủ thực sự giết bà Bông, chứ không phải ông Nén. Công an Bình Thuận khi đó đã mở cuộc điều tra, xác minh đơn tố giác nhưng vụ việc vẫn rơi vào im lặng.

Giai đoạn năm 2014, một số luật sư và báo chí vào cuộc, đeo bám dai dẳng kêu oan cho ông Huỳnh Văn Nén - học trò của thầy giáo Nguyễn Thận. Viện KSND tối cao có kháng nghị tái thẩm rồi TAND tối cao có quyết định huỷ án để điều tra lại. 

Đến ngày 22/10/2015, ông Nén được giải quyết cho tại ngoại, sau 17 năm 5 tháng tù tội. Hơn một tháng sau, ông Nén được đình chỉ điều tra, công bố “hành vi không cấu thành tội phạm”.

Trong vụ án oan sai của ông Nén, tháng 10/2015 công an Bình Thuận đã bắt giữ Nguyễn Thọ. Thọ khai nhận chi tiết, cùng người bạn là Hồ Thanh Việt (đã chết) là hung thủ gây án, sát hại bà Nguyễn Thị Bông.

Và kết cục Nguyễn Thọ lãnh án chung thân cho tội danh giết người - cướp tài sản.

Cuộc đời trôi nổi sau khi ra tù

Sau vụ án oan, ông Huỳnh Văn Nén được Nhà nước bồi thường 10 tỷ đồng. Trở về với xã hội sau thời gian dài oan sai, cay đắng, tưởng chừng đời ông Nén sang một bước ngoặt mới nhưng lại lâm vào một bi kịch khác.

Được biết, sau khi trở về chưa được bao lâu, ông Nén lại bỏ nhà đi đâu không rõ; gia đình mất liên lạc. Có lúc gia đình tìm thấy ông đang sống tại huyện Bắc Bình, tỉnh Bình Thuận, cùng một người phụ nữ từng liên quan đến một vụ án ồn ào ở địa phương này. Tuy nhiên  ông Nén cương quyết không trở về.

Sau đó ông Nén trôi dạt đi nơi khác sinh sống, gia đình lại biệt tin.

Sau khi trở về xã hội, ông Huỳnh Văn Nén bỏ nhà đi, sống ở nhiều nơi. Ảnh: Văn Đức

Lần lượt đứa con út qua đời vì bệnh; cha ruột ở quê Cà Mau ra đi vì tuổi cao sức yếu, gia đình vẫn không thể tìm kiếm được ông Nén để về chịu tang.

Và sự 'qua đời' của ông Nén cũng khá kỳ lạ.

Theo đó đầu giờ chiều 13/9, con trai thứ của ông Nén nhận điện thoại báo của Công an thị trấn Tân Minh, huyện Hàm Tân, tỉnh Bình Thuận thông báo ông Nén qua đời tại bệnh viện TP Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. Phía công an địa phương hướng dẫn gia đình liên hệ với Công an tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu và Bệnh viện Vũng Tàu để tìm hiểu thông tin, đưa thi thể ông về lo hậu sự.

Người thân, vợ con đã lần lượt có mặt tại Bệnh viện TP Vũng Tàu. 

Gia đình biết được thông tin, ông Nén nhập viện lúc 7h sáng 13/9 và một giờ sau thì qua đời. Chuẩn đoán ban đầu là viêm gan, viên phổi nặng...

Gia đình còn biết được, công an địa phương tiếp nhận thông tin ông Nén qua đời là do một người phụ nữ dắt theo một cháu bé, tìm đến báo. Vì biết thông tin ông Nén thường trú tại thị trấn Tân Minh, huyện Hàm Tân, tình Bình Thuận và gia đình đang ở đây nên công an đã liên hệ với địa phương để nhờ thông báo với gia đình.