Chỉ trong hơn một năm, Đại học Thái Nguyên - đại học vùng lớn nhất cả nước đã chuyển mình mạnh mẽ để trở thành hình mẫu của chuyển đổi số trong giáo dục đại học Việt Nam. 

Từ một mô hình quản trị phân tán, nơi dữ liệu rời rạc và quy trình còn phụ thuộc nhiều vào hồ sơ giấy, Đại học Thái Nguyên đã xây dựng được nền tảng số thống nhất, xoay trục sang phương thức vận hành dựa trên dữ liệu và đặt sinh viên vào trung tâm của mọi hoạt động. Sự ra mắt ứng dụng S-TNU, cổng sinh viên số duy nhất cho hơn 120.000 người học, cùng nền tảng điều hành TNU-ID đã tạo nên bước ngoặt chưa từng có trong môi trường đại học vùng. 

TS. Nguyễn Hồng Liên, Phó Giám đốc Đại học Thái Nguyên, chia sẻ rõ nét về hành trình đầy thách thức nhưng bứt phá, về sự thay đổi tư duy từ lãnh đạo tới giảng viên và người học, cũng như vai trò quyết định của Viettel - đơn vị đồng hành công nghệ chiến lược. Những phân tích của bà cho thấy chuyển đổi số ở Đại học Thái Nguyên không dừng ở việc ứng dụng phần mềm mà là quá trình tái cấu trúc toàn diện, xây dựng văn hóa số, chuẩn hóa dữ liệu và kiến tạo mô hình đại học của tương lai. Hành trình này không chỉ đưa Đại học Thái Nguyên tiến gần hơn mục tiêu lọt top 500 châu Á mà còn mở đường cho chiến lược phát triển giáo dục vùng trung du miền núi phía Bắc trong thập kỷ mới.

S-TNU - cú hích lớn đưa sinh viên vào “ngôi nhà số” thống nhất

Ngày 20/11 trở thành dấu mốc đặc biệt của Đại học Thái Nguyên khi nhà trường ra mắt ứng dụng S-TNU, nền tảng sinh viên số hợp nhất toàn bộ học vụ, hành chính và đời sống. Trong số nhiều giải pháp số mà các trường đại học Việt Nam đã triển khai, S-TNU nổi bật bởi tính toàn diện, khả năng kết nối và tầm nhìn dài hạn. TS. Nguyễn Hồng Liên khẳng định rằng S-TNU chính là “cổng sinh viên số duy nhất, nơi mỗi sinh viên được kết nối toàn đại học, từ học tập đến mọi mặt đời sống”. 

Nhờ S-TNU, mọi hoạt động học tập như xem thời khóa biểu, đăng ký học phần, theo dõi tiến độ, phản hồi thông tin đều được thống nhất trên một ứng dụng duy nhất, thay vì trải nghiệm rời rạc như trước đây. Đây là bước tiến quan trọng để xây dựng sự đồng bộ trong một đại học vùng có đến hàng chục đơn vị thành viên.

Điều đáng nói hơn là tầm nhìn dài hạn mà Đại học Thái Nguyên dành cho S-TNU. Theo TS. Liên, nhà trường không chỉ muốn cung cấp tiện ích mà muốn “mở rộng ứng dụng trí tuệ nhân tạo để hỗ trợ học tập cá nhân hóa, đánh giá năng lực và tư vấn nghề nghiệp, đồng thời tích hợp đầy đủ các dịch vụ từ học phí, học bổng đến việc làm”. Điều này đưa sinh viên trở thành trung tâm thực sự của hệ sinh thái giáo dục số. 

Ngay trong ngày đầu ra mắt, hàng nghìn sinh viên đăng nhập và gửi phản hồi tích cực. TS. Liên nhớ lại khoảnh khắc ấn tượng: có sinh viên nhắn rằng “em thấy mình thực sự là trung tâm của một đại học hiện đại”. Những chia sẻ như vậy không chỉ là cảm xúc cá nhân mà phản ánh sự thay đổi sâu sắc trong trải nghiệm người học.

S-TNU không chỉ số hóa mà còn tái định nghĩa cách sinh viên tương tác với đại học. Nó tạo ra “ngôi nhà số”, nơi các em có thể học, sống, phản ánh, kết nối và phát triển toàn diện trong cùng một môi trường minh bạch. Đây là mô hình của tương lai, nơi quá trình đào tạo không còn là chuỗi thủ tục rời rạc mà là hành trình liền mạch được dẫn dắt bởi dữ liệu và công nghệ.

Khi “nỗi đau quản trị” thúc đẩy chuyển đổi số

Là đại học vùng có quy mô lớn nhất Việt Nam, Đại học Thái Nguyên đối mặt với những thách thức không hề nhỏ. Gần 4.000 cán bộ giảng viên và hơn 120.000 sinh viên phân bố tại nhiều trường thành viên khiến dữ liệu bị phân mảnh, quy trình hành chính vận hành chậm và việc ra quyết định thiếu cơ sở dữ liệu tổng hợp. 

TS. Liên thẳng thắn nhìn nhận: “Quản trị phân tán, dữ liệu trùng lặp và quy trình thủ công khiến điều hành chậm và phân tích ra quyết định bị hạn chế”. Đây không chỉ là khó khăn của riêng Đại học Thái Nguyên mà là vấn đề mà hầu hết đại học vùng phải đối mặt.

Một thách thức khác là năng lực số không đồng đều giữa các đơn vị và giữa các nhóm giảng viên. Nhiều thầy cô phải kiêm nhiệm hành chính, giảng dạy và nghiên cứu, khiến việc áp dụng công nghệ gặp không ít trở ngại ban đầu. Tuy nhiên, cũng chính thực tế này buộc Đại học Thái Nguyên phải thay đổi mạnh mẽ. Việc số hóa giúp giảm đáng kể khối lượng công việc thủ công, từ đó giải phóng thời gian để giảng viên tập trung hơn cho giảng dạy và nghiên cứu.

Khoảnh khắc đánh dấu sự chuyển mình mạnh nhất chính là ngày nền tảng TNU-ID bắt đầu vận hành đồng bộ. TS. Liên chia sẻ: “Khi hệ thống xử lý toàn bộ quy trình ký số, luân chuyển và phê duyệt văn bản trong ngày đầu tiên, nhiều thầy cô nói rằng họ chưa từng hình dung công việc có thể nhanh đến vậy, không cần một tờ giấy”. Đó là lúc tư duy cũ thực sự bị phá vỡ, mở ra một chuẩn mực quản trị mới trong môi trường đại học.

Chính từ những “nỗi đau quản trị” này, Đại học Thái Nguyên xác định rằng chỉ có chuyển đổi số toàn hệ thống mới tạo ra thay đổi thực chất. Việc triển khai không chỉ dừng ở cấp đại học mà lan xuống từng đơn vị thành viên, từng phòng ban, từng giảng viên và sinh viên. Đó là lý do Đại học Thái Nguyên trở thành đại học tiên phong triển khai chuyển đổi số tổng thể cả hai cấp trong cùng một thời điểm.

IMG_8286.jpeg

Lãnh đạo mở đường, Viettel kiến tạo nền tảng

Không có chuyển đổi số thành công nếu thiếu tầm nhìn của lãnh đạo và sự đồng thuận của tập thể. Ở Đại học Thái Nguyên sự dẫn dắt của PGS.TS Hoàng Văn Hùng đóng vai trò quyết định. 

TS. Nguyễn Hồng Liên nhấn mạnh: “PGS.TS Hoàng Văn Hùng đã đặt ra đích đến rõ ràng, tạo kim chỉ nam chung cho toàn hệ thống, tránh manh mún - cục bộ”. Mục tiêu đưa trường vào top 500 châu Á năm 2035 không chỉ là khẩu hiệu mà là điểm tựa cho mọi kế hoạch chuyển đổi số, từ chuẩn hóa dữ liệu, xây dựng nền tảng số, thay đổi quy trình đến đào tạo năng lực số cho đội ngũ.

Sự lựa chọn Viettel làm đối tác công nghệ cũng nằm trong tính toán chiến lược ấy. Theo TS. Liên, Đại học Thái Nguyên chọn Viettel vì tập đoàn này hội tụ “năng lực công nghệ, tầm nhìn chiến lược và khả năng triển khai thực tế trên diện rộng” - ba yếu tố mà một đại học vùng như ĐHTN đặc biệt cần. Viettel không chỉ cung cấp hạ tầng mạng, trung tâm dữ liệu, an toàn thông tin và các nền tảng giáo dục mà còn có kinh nghiệm triển khai dự án chuyển đổi số quy mô lớn, tương tự như mô hình đại học hai cấp.

Điều tạo niềm tin lớn nhất là phong cách làm việc của Viettel. TS. Liên nói rằng: “Viettel không chỉ bàn giao công nghệ mà đồng hành trong tư duy, trong phương pháp triển khai, hỗ trợ chuẩn hóa dữ liệu, đào tạo nhân lực và điều chỉnh từng nghiệp vụ để phù hợp với đặc thù của các trường thành viên”. Tinh thần “may đo giải pháp” và “làm đến cùng để có kết quả” khiến Viettel trở thành đối tác không thể thay thế trong hành trình chuyển đổi số của Đại học Thái Nguyên.

Nhờ sự phối hợp chặt chẽ giữa hai bên, hàng loạt nền tảng được triển khai đồng bộ, từ TNU-ID đến S-TNU, từ hạ tầng số đến lớp học thông minh. Đây không phải là hợp tác cung cấp giải pháp công nghệ mà là quá trình kiến tạo mô hình đại học số mới cho cả vùng trung du miền núi phía Bắc.

Đại học Thái Nguyên xây dựng hình mẫu đại học số vùng

Đến thời điểm hiện tại, Đại học Thái Nguyên đã triển khai thành công 10 hệ thống cốt lõi trong giai đoạn đầu của chiến lược đại học số. Hai nền tảng trụ cột TNU-ID và S-TNU tạo nên khung vận hành mới, nơi dữ liệu được quản lý tập trung, quy trình được số hóa và mọi tương tác của sinh viên diễn ra trên môi trường số duy nhất. Giảng viên giảm tối đa thời gian làm hành chính, sinh viên thụ hưởng dịch vụ nhanh - chính xác - minh bạch và lãnh đạo đại học điều hành dựa trên phân tích dữ liệu.

Tuy vậy, đây mới chỉ là bước khởi đầu. Theo TS. Liên, Đại học Thái Nguyên đặt mục tiêu hoàn thiện hoàn toàn mô hình đại học số trên ba trụ cột điều hành số, đào tạo số và dịch vụ số. Nhà trường tiếp tục mở rộng TNU-ID để đạt 100% quy trình hành chính số hóa, phát triển hệ sinh thái học tập số với lớp học thông minh và học liệu chuẩn hóa, đồng thời biến S-TNU trở thành “trợ lý học tập và đời sống” toàn diện của mỗi sinh viên.

TS. Liên hình dung tương lai Đại học Thái Nguyên như một đại học mở, nơi “sinh viên chỉ cần một chiếc điện thoại để học tập, đăng ký môn, nhận hỗ trợ và theo dõi toàn bộ hành trình đại học, còn giảng viên giảng dạy với bộ công cụ số hiện đại và lãnh đạo điều hành dựa trên dữ liệu thời gian thực”. Đây chính là mô hình đại học của tương lai mà Đại học Thái Nguyên đang từng bước hiện thực hóa.

Hành trình của Đại học Thái Nguyên cho thấy một bài học lớn: chuyển đổi số thành công không bắt đầu từ công nghệ mà từ tầm nhìn lãnh đạo, tư duy đổi mới, mô hình quản trị và sự đồng thuận của đội ngũ. Những chia sẻ của TS. Nguyễn Hồng Liên cho thấy Đại học Thái Nguyên đã đi đúng hướng khi đặt dữ liệu làm nền tảng, lấy sinh viên làm trung tâm, coi giảng viên là hạt nhân và chọn Viettel làm đối tác chiến lược đồng hành dài hạn.

Thành công ban đầu của Đại học Thái Nguyên không chỉ mở ra một chuẩn mực mới cho giáo dục vùng mà còn tạo tiền lệ quan trọng cho các cơ sở giáo dục đại học trên cả nước. Khi con người thay đổi tư duy và tổ chức lại mô hình vận hành, công nghệ sẽ phát huy đúng giá trị. Đại học Thái Nguyên đang chứng minh rằng một đại học vùng hoàn toàn có thể vươn lên dẫn đầu bằng chuyển đổi số, và tương lai đại học số Việt Nam sẽ được định hình bởi những bước đi tiên phong như của Đại học Thái Nguyên.

Hành trình của Đại học Thái Nguyên cho thấy một bài học lớn: chuyển đổi số thành công không bắt đầu từ công nghệ mà từ tầm nhìn lãnh đạo, tư duy đổi mới, mô hình quản trị và sự đồng thuận của đội ngũ.

Thái Khang