Nhiều mô hình trung tâm thương mại được chủ đầu tư kỳ vọng lớn với mức đầu tư lên tới hàng triệu đô đang bị bỏ không. Tương lai về ngành bán lẻ tiếp tục là câu chuyện đau đầu với nhiều đại gia bất động sản.
Mô hình mới liên tục thay thế
Loạt trung tâm thương mại quy mô hoành tráng của Parkson đóng cửa đã gây hiệu ứng không tốt trong lĩnh vực bán lẻ. Câu chuyện của một nhà bán lẻ từng có những thành công nhất định như Parkson thật sự đánh dấu bước chuyển quan trọng của mô hình bán lẻ, khi được quyết định bởi hành vi của chính người tiêu dùng.
Trong suốt gần hai thập niên, mô hình Department Store (bách hóa tổng hợp) từng tạo được tiếng vang, khi giới thiệu cho người tiêu dùng tại Việt Nam những xu hướng mua sắm mới và sự gia nhập của các đơn vị nước ngoài.
Nếu chỉ xét trường hợp của Parkson, trước khi thu hẹp mạng lưới bán lẻ của mình, đơn vị này đã có những “tháng năm rực rỡ” tại Việt Nam trong giai đoạn 2005 đến 2010.
Tuy nhiên, từ năm 2011 trở đi, mô hình kinh doanh này bắt đầu bộc lộ một vài nhược điểm, nhất là khi hình thức Shopping Mall (trung tâm mua sắm) kiểu mới xuất hiện, sở hữu đa chức năng từ mua sắm đến giải trí.
Với diện tích từ 45.000 đến hơn 60.000 m2, mô hình trung tâm mua sắm một điểm đến nhiều trải nghiệm như ăn uống, làm đẹp, siêu thị thậm chí cả trường học, ngân hàng,... trở thành lựa chọn của không chỉ riêng tín đồ mua sắm mà còn thỏa mãn các nhu cầu giải trí của các gia đình, từ trẻ em đến người lớn tuổi.
Những nguyên nhân trên đã góp phần tạo nên sự dịch chuyển rõ rệt của người tiêu dùng từ bách hoá tổng hợp sang trung tâm mua sắm. Không chỉ tại Việt Nam, mô hình bách hoá cũng đang trở nên yếu thế tại các thị trường khác ở châu Á và cả thế giới.
Sự giới hạn về diện tích (thường dưới 20.000 m2) cũng là một điểm khó của mô hình bách hoá, bởi không đủ để tối đa hóa, khai thác tiện ích đi kèm bên cạnh mặt hàng kinh doanh chính là thời trang và mỹ phẩm,...
Sự xuất hiện của thương mại điện tử tiếp tục là mối lo ngại với ngành bán lẻ. Các trung tâm mua sắm ít nhiều sẽ bị ảnh hưởng dù đã liên tục nâng cấp, cải tạo. Tuy nhiên, thời điểm này chưa đáng lo ngại bởi thương mại điện tử vẫn vẫn chưa có nhiều đột phá. Những dịch vụ và tiện ích của thương mại điện tử (TMĐT) Việt Nam thời điểm này chỉ dừng lại ở việc đáp ứng nhu cầu mua sắm tối thiểu và làm phong phú thị trường, và vẫn còn tồn tại khoảng cách lớn so với các nước phát triển.
Tương lai của ngành bán lẻ
Trong năm 2017, doanh số bán lẻ tại Việt Nam đạt xấp xỉ 129 tỷ đô la, tăng trưởng 11% so với năm ngoái và đây là tỷ lệ khá cao nếu so sánh với khu vực Đông Nam Á nói riêng. Với dân số gần 100 triệu người, trong đó gần 70% ở độ tuổi lao động, 34% sinh sống ở đô thị và GDP khoảng 2.385 đô la/người (tăng 10% mỗi năm), thị trường bán lẻ tại Việt Nam được đánh giá là có tiềm năng vô cùng lớn.
Hà Nội và TP.HCM là hai đô thị phát triển nhất, với tổng số mặt bằng bán lẻ vào khoảng 2.5 triệu m2. Tuy nhiên, mật độ bán lẻ tại hai khu vực này lại thấp hơn 0,2 m2/người, thấp hơn nhiều nếu so sánh với những thành phố lớn trong khu vực như Bangkok (Thái Lan - 0.89m2), Singapore (0.75m2), Beijing (Trung Quốc - 0.65m2), Kuala Lampur (Malaysia - 0.64/m2) và Jakarta (Indonesia - 0.44m2),... Từ đó, chúng ta vẫn có khoảng tăng trưởng nhanh và đáng kì vọng.
Ông Phạm Thái Bình, Trưởng Bộ phận Bán lẻ, Savills TP.HCM, nhận định, trong giai đoạn 2018-2021, ước tính thị trường bán lẻ có thể tăng trưởng nhanh chóng để đáp ứng sự phát triển mạnh mẽ của các nhu cầu về giải trí (với mức tăng xấp xỉ 10%), tạp hóa hiện đại (tăng vào khoảng 9% hàng năm) và thời trang (tăng tầm 6% hàng năm.). Những dịch vụ cá nhân như gym, trung tâm thể dục và rạp chiếu phim cũng được dự đoán mở rộng với những tiêu chuẩn cao cấp hơn.
Theo Savills Việt Nam, để thu hút khách hàng, các trung tâm mua sắm cần phải có sự kết hợp đồng thời các ngành F&B (ẩm thực), siêu thị cao cấp, fast fashion (thời trang nhanh) hay cửa hàng đồng giá,... trong thời gian tới cũng được đánh giá nhiều triển vọng, khi tích hợp các công nghệ quản lý vận hành hiện đại và công cụ tiếp thị mới một cách hiệu quả.
“Việc người tiêu dùng Việt Nam ngày càng quen thuộc với việc sử dụng Internet, thiết bị điện tử cũng như xu hướng thanh toán bằng thẻ tín dụng cùng sự tăng trưởng của tầng lớp trung lưu cũng sẽ là những thành tố quan trọng để thúc đẩy và thay đổi thị trường bán lẻ tại Việt Nam”, đại diện Savills Việt Nam nhận định.
Trong khi đó, những nhà phát triển nước ngoài như TCC group & Central Group từ Thái Lan, Mapple Tree & Kepple Land từ Singapore, Lotte & Emart từ Hàn Quốc, hay Aeon & Takashimaya của Nhật đều có dự định đầu tư mạnh vào Việt Nam.
Sự tham gia của các đơn vị ngoại này cũng sẽ góp phần thúc đẩy sự năng động của thị trường và mang đến cho người tiêu dùng những sản phẩm cũng như dịch vụ chuyên nghiệp hơn, thông qua các hoạt động M&A với những thương vụ hợp tác và sự liên kết mang tính chiến lược giữa các nhà phát triển trong và ngoài nước.
Nam Hải
Amazon đổ bộ, ‘thần chết’ sẽ gọi tên ai sau Parkson Flemington?
Thông tin Amazon, ‘người khổng lồ’ trong lĩnh vực thương mại điện tử (TMĐT), thâm nhập vào thị trường Việt Nam đang gia tăng nỗi ám ảnh cho các trung tâm thương mại (TTTM) truyền thống.
Parkson Thái Hà đóng cửa, 5 TTTM mới gánh nỗi lo từ ‘trứng nước’?
Parkson Viet Tower tại ngã tư Tây Sơn – Thái Hà vừa ra thông báo sẽ dời địa điểm kinh doanh từ ngày 15/12 tới. Đây cũng là trung tâm Parkson cuối cùng đang hoạt động ở Hà Nội.
Parkson Thái Hà đóng cửa sau 8 năm: Rút khỏi Hà Nội?
Nhiều gian hàng tại Parkson Viet Tower đang rục rịch rời đi sau thông báo trung tâm thương mại này chính thức đóng cửa từ ngày 15/12 tới đây.
Parkson Việt Nam lỗ nặng: Khó chồng khó!
Tại Việt Nam, số liệu 9 tháng năm tài chính 2016 cho thấy Parkson đang gánh khoản lỗ trước thuế 80 tỉ đồng.
'Cú sốc' đóng cửa Parkson Paragon và cái kết giấc mơ trung tâm thương mại xa xỉ nhất Việt Nam
Riêng thị trường Việt Nam, các báo cáo tài chính mới đây cho thấy Parkson đang phải đối mặt với nhiều khó khăn trước viễn cạnh cạnh tranh lĩnh vực bán lẻ ngày càng diễn ra khốc liệt.