Nhiều tiềm năng
Kinh tế biển xanh suy cho cùng về bản chất là lấy môi trường biển làm chất xúc tác, dựa trên việc bảo tồn các nguồn vốn tự nhiên của biển bao gồm các tài nguyên, đặc biệt là các hệ sinh thái đa dạng sinh học biển, kể cả những tài nguyên vi sinh vật. Ví dụ chúng ta có dầu khí, các nguyên liệu, vật liệu, băng cháy...Chúng ta khai thác làm sao phải bền vững, tiết kiệm các nguồn tài nguyên để đảm bảo an ninh năng lượng, an ninh thực phẩm cũng như bảo đảm cho thế hệ hôm nay và thế hệ mai sau.
Việt Nam có đường bờ biển dài hơn 3.260 km, trên 3.000 hòn đảo. Dân số của 28 tỉnh, thành phố ven biển chiếm hơn 50% dân số cả nước; phần lớn lao động làm việc trong các ngành nghề liên quan đến biển. Với điều kiện địa chính trị, địa kinh tế, Việt Nam có những tiềm năng to lớn để phát triển kinh tế biển.
Biển Việt Nam có khoảng 35 loại hình khoáng sản với trữ lượng khai thác khác nhau; trong đó, dầu khí là tài nguyên lớn nhất ở thềm lục địa, có tầm chiến lược quan trọng. Vùng biển phát hiện khoảng 11.000 loài sinh vật cư trú trong hơn 20 kiểu hệ sinh thái điển hình, thuộc 6 vùng đa dạng sinh học biển khác nhau và khoảng 1.300 loài trên các hải đảo. Biển Việt Nam được coi là một trong 10 trung tâm đa dạng sinh học biển của thế giới.
Việt Nam có tiềm năng phát triển, nuôi trồng thủy sản ở biển và ven biển. Diện tích có thể khai thác là 500.000 ha vùng vịnh kín ven bờ, ven các đảo gần bờ và các bãi triều thấp. Đến nay, khoảng 57.000 ha đã được sử dụng; 443.000 ha còn lại vẫn ở dạng tiềm năng.
Không đánh đổi môi trường lấy phát triển kinh tế biển
Hướng tới phát triển kinh tế biển xanh, Chính phủ đã có nhiều hoạt động thiết thực trong cuộc chiến chống lại rác thải, đặc biệt là rác thải nhựa đại dương. Phát triển kinh tế biển xanh không chỉ là xu thế toàn cầu mà còn là chủ trương nhất quán, xuyên suốt và là sự lựa chọn đúng đắn của Đảng, Nhà nước; khẳng định xu thế tất yếu trong quá trình xây dựng và phát triển đất nước thành quốc gia mạnh về biển, giàu từ biển.
Với vai trò là Cơ quan thường trực Ủy ban chỉ đạo quốc gia về thực hiện Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam, Bộ Tài nguyên và Môi trường phối hợp chặt chẽ với các cơ quan liên trong thực hiện thực chất, hiệu quả các nhiệm vụ liên quan đến phát triển bền vững kinh tế biển trên tinh thần độc lập, tự chủ. Theo ông Nguyễn Đức Toàn, Cục trưởng Cục Biển và Hải đảo Việt Nam, sau 5 năm thực hiện Nghị quyết số 36-NQ/TW, những định hướng đúng đắn trong mục tiêu và khâu đột phá, sự quyết tâm chính trị đã mở ra một thời kỳ mới cho phát triển bền vững kinh tế biển theo mô hình kinh tế biển xanh. Các tỉnh, thành phố có biển ban hành Chương trình/Kế hoạch hành động thực hiện, trong đó đều xác định kinh tế biển là lợi thế và trọng tâm để tạo động lực tăng trưởng tại địa phương.
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tham mưu, trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Chiến lược phát triển thủy sản đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; xây dựng các quy hoạch ngành như: Bảo vệ và khai thác nguồn lợi thủy sản, cảng cá, khu neo đậu tránh trú bão… Bộ Giao thông Vận tải triển khai xây dựng đồng bộ 5 quy hoạch ngành quốc gia; trong đó, đã trình ban hành Quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng biển Việt Nam, Quy hoạch mạng lưới đường bộ. Bộ Công Thương xây dựng Quy hoạch tổng thể về năng lượng thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 có những yêu cầu khá cụ thể về quy mô phát triển điện gió ở biển và ven biển… nhằm đáp ứng các cam kết của Việt Nam đối với quốc tế về phát thải khí nhà kính. Cùng với đó, Bộ Khoa học và Công nghệ đã phê duyệt, tổ chức thực hiện Chương trình trọng điểm cấp quốc gia “Nghiên cứu Khoa học và Công nghệ phục vụ quản lý biển, hải đảo và phát triển kinh tế biển”.
Tại các địa phương, thông qua các hoạt động của Dự án, nhiều trường học đã xây dựng và triển khai chương trình giáo dục về giảm rác thải nhựa. Hàng ngàn tấn rác thải nhựa được thu gom nhằm ngăn chặn thất thoát ra môi trường biển. Dự án đã hỗ trợ Ban Quản lý các khu bảo tồn biển làm sạch các khu vực rạn san hô, thảm cỏ biển quan trọng tại Phú Quốc, Côn Đảo, Cù Lao Chàm. Các hoạt động của Dự án đóng góp hiệu quả, thiết thực cho việc triển khai Luật Tài nguyên, môi trường biển và hải đảo…