Báo cáo tại cuộc họp, ông Lê Vệ Quốc, Cục trưởng Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý, Bộ tư pháp cho biết, vừa qua, Hội đồng thẩm định do Bộ Tư pháp chủ trì đã tiến hành họp thẩm định hồ sơ dự án Luật này.

Theo đánh giá, hồ sơ được chuẩn bị công phu, đầy đủ, cơ bản bảo đảm chất lượng cả về hình thức và nội dung. Hội đồng cũng đề nghị bổ sung, chỉnh lý một số điểm kỹ thuật để hoàn thiện hơn trước khi trình cấp có thẩm quyền xem xét.
Ông Lê Vệ Quốc cho hay, việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Trợ giúp pháp lý tập trung vào ba định hướng lớn. Trong đó, mở rộng diện người được trợ giúp pháp lý, bám sát chủ trương của Đảng, Nhà nước về đổi mới tư duy trong xây dựng và thi hành pháp luật, đồng thời đáp ứng mục tiêu an sinh xã hội, phát triển kinh tế - xã hội bền vững…
Sau khi lắng nghe các ý kiến, Bộ trưởng đề nghị, trong hồ sơ trình Chính phủ nêu rõ 2 vấn đề cần xin ý kiến. Thứ nhất, có mở rộng phạm vi trợ giúp pháp lý sang lĩnh vực kinh doanh - thương mại hay không, vì bản chất của trợ giúp pháp lý là phục vụ đối tượng yếu thế, chứ không phụ thuộc vào lĩnh vực phát sinh nhu cầu pháp lý.
Qua đó, làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn của việc mở rộng phạm vi trợ giúp pháp lý sang lĩnh vực kinh doanh - thương mại, lập luận cần gắn với chủ trương phát triển kinh tế, bảo đảm “không ai bị bỏ lại phía sau” và Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân.
Tuy nhiên, cần làm rõ để tránh trùng lặp với chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, đồng thời khẳng định sự khác biệt giữa nhóm người yếu thế có nhu cầu trợ giúp và nhóm doanh nghiệp hoạt động kinh doanh.
Thứ hai, cần nêu rõ việc mở rộng đối tượng được trợ giúp pháp lý là phù hợp với tình hình phát triển kinh tế - xã hội hiện nay.
Theo Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh, với tốc độ tăng trưởng trợ giúp pháp lý, thu nhập bình quân đầu người và nguồn lực ngân sách đã được cải thiện rõ rệt, việc mở rộng diện người được trợ giúp pháp lý là phù hợp với năng lực hiện tại của Nhà nước và thực hiện đúng chủ trương “không để ai bị bỏ lại phía sau”.
Bộ trưởng gợi ý, trong hồ sơ dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật trợ giúp pháp lý cần làm rõ cơ sở lý luận, số liệu để thuyết minh tính khả thi của chính sách; đồng thời nêu rõ đây là sự điều chỉnh phù hợp với thông lệ quốc tế, khi tiêu chí xác định người được trợ giúp pháp lý ở các quốc gia thường được điều chỉnh tương ứng với thu nhập bình quân và quy mô nền kinh tế.
|
Theo nội dung Tờ trình về dự án Luật Trợ giúp pháp lý (sửa đổi), diện người được trợ giúp pháp lý còn chưa đầy đủ. Quy định về đối tượng được trợ giúp pháp lý chưa bảo đảm tính hợp lý, còn tản mạn ở nhiều văn bản khác nhau do có sự thay đổi, bổ sung trong các chính sách an sinh xã hội. Hơn nữa, quy định người được trợ giúp pháp lý cũng chưa đáp ứng đầy đủ nhu cầu thực tiễn và tinh thần Công ước quốc tế về các quyền dân sự, chính trị năm 1966 và các điều ước quốc tế liên quan khác mà Việt Nam là thành viên. Mặt khác, khoảng cách trong việc tiếp cận pháp luật có sự chênh lệch, một số đối tượng khó khăn về tài chính không có điều kiện chi trả cho các dịch vụ pháp lý nhưng chưa được tiếp cận dịch vụ trợ giúp pháp lý để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình… Những tồn tại, hạn chế trên xuất phát từ các nguyên nhân chính như: Quy định của pháp luật về trợ giúp pháp lý, trong đó quan trọng nhất là các quy định của Luật trợ giúp pháp lý bộc lộ những bất cập, thiếu đồng bộ với các văn bản luật được ban hành gần đây; thiếu cơ chế bảo đảm để các quy định về quyền được trowh giúp pháp lý được thực thi đầy đủ; nhận thức về vị trí, vai trò và yêu cầu đổi mới công tác trợ giúp pháp lý có lúc còn chưa đầy đủ, có nơi chưa quan tâm đúng mức; công tác phối hợp giữa các cơ quan, tổ chức trong hoạt động trợ giúp pháp lý đôi khi còn chưa chặt chẽ; các nguồn lực và đội ngũ cán bộ làm trợ giúp pháp lý còn hạn chế. |