Góp ý dự thảo Luật BHXH (sửa đổi), 13 đơn vị gồm Hiệp hội Dệt may Việt Nam, Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam, Hiệp hội Da giày túi xách Việt Nam, Hiệp hội Bia rượu nước giải khát Việt Nam, Hiệp hội Sữa Việt Nam, Hiệp hội Thực phẩm minh bạch, Hiệp hội Các doanh nghiệp Hoa Kỳ tại Việt Nam, Hiệp hội Gỗ và lâm sản Việt Nam, Hiệp hội Nhựa Việt Nam, Hiệp hội Chè Việt Nam, Hiệp hội Các nhà sản xuất xe máy Việt Nam, Hội Lương thực thực phẩm TP.HCM, Hội Mỹ nghệ và chế biến gỗ TP.HCM, đã có đề xuất.
Các hiệp hội doanh nghiệp đề xuất, tỷ lệ hưởng lương hưu tối đa nên tính dựa trên tổng thời gian tham gia bảo hiểm xã hội tương ứng của người lao động, không nên áp mức trần 75% như hiện hành...
Nghỉ hưu sớm trừ 2% không đảm bảo nguyên tắc đóng hưởng
Trong văn bản đề xuất của các hiệp hội doanh nghiệp nêu rõ: Về tuổi nghỉ hưu, theo lộ trình, tính đến năm 2035 thì nam đủ 62 tuổi, nữ 60 tuổi mới đủ tuổi nghỉ hưu . Ngoài ra Luật Bảo hiểm xã hội quy định người lao động được nghỉ hưu sớm tối đa 5 tuổi thấp hơn so với tuổi nghỉ hưu khi bị suy giảm khả năng lao động từ 61% đến dưới 81%.
Với đối tượng đủ điều kiện nghỉ hưu, cứ mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi sẽ bị trừ 2%. Các Hiệp hội cho rằng, những quy định này không phù hợp với thực tiễn người lao động Việt Nam.
Theo các hiệp hội, có rất nhiều người lao động tham gia BHXH sớm, đến 50 - 55 tuổi sức khỏe đã giảm sút, không đủ khả năng đáp ứng nhu cầu công việc, thậm chí rất khó tìm được việc làm, và có thời gian đóng BHXH đã đủ 20 năm, thậm chí 30 năm, như vậy cả về thời gian và số tiền đóng cho BHXH là đã đủ lớn.
Nếu chờ đợi đến đủ tuổi nghỉ hưu sẽ gặp khó khăn trong việc đảm bảo chi tiêu cuộc sống. Việc để người lao động lớn tuổi về hưu sớm cũng nhằm trao cơ hội việc làm cho lao động trẻ có nhiều cơ hội việc làm hơn.
Các hiệp hội cũng đề xuất, đối tượng có số thời gian đóng BHXH thấp hơn số năm tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu 75%, mỗi năm không đóng BHXH sẽ bị trừ 2% là không hợp lý. Mức trừ này quá cao so với mức hưởng trợ cấp 1 lần khi nghỉ hưu đối với đối tượng có thời gian đóng cao hơn số năm tương ứng tỷ lệ 75%.
Nếu người lao động đủ điều kiện nghỉ hưu sớm (đóng BHXH từ đủ 30 năm), mỗi năm nghỉ hưu sớm bị trừ tương ứng 2% là không hợp lý.
Lý do là việc trừ này không đảm bảo nguyên tắc có đóng có hưởng, đóng nhiều hưởng nhiều, tỉ lệ trừ 2% là quá cao. Trong khi đó, chính sách BHXH đang cố gắng khuyến khích, động viên người lao động ở lại với Quỹ bảo hiểm xã hội.
Do đó, các hiệp hội đề xuất tỷ lệ này cần xem xét, đặc biệt có cơ chế thưởng cho những người lao động tham gia BHXH từ đủ 30 năm trở lên.
Cụ thể, người lao động đủ tuổi nghỉ hưu sớm (tối đa 5 tuổi thấp hơn so với tuổi nghỉ hưu) theo quy định và có thời gian đóng BHXH đủ 30 năm đối với nữ và 32 năm đối với nam sẽ được về hưu ngay và hưởng lương hưu tối đa là 75%.
Mỗi năm về hưu sớm chỉ nên trừ không quá 1% lương
Các hiệp hội cũng đề xuất trường hợp người lao động đủ tuổi nghỉ hưu sớm (tối đa 5 tuổi thấp hơn so với tuổi nghỉ hưu) theo quy định, và có thời gian đóng BHXH trên 20 năm thì được quyền về hưu, mỗi năm về hưu sớm sẽ bị trừ đi 1 tháng lương, hoặc cao nhất bị trừ không quá 1% tương ứng với 1 năm như Luật BHXH 2006.
Trường hợp đủ tuổi nghỉ hưu sớm và có thời gian đóng BHXH đủ 30 năm đối với nữ, và 32 năm đối với nam sẽ được về hưu ngay và hưởng lương hưu tối đa là 75%.
Các hiệp hội cũng cho rằng, cách tính trợ cấp 1 lần cho những năm vượt quá thời gian hưởng lương hưu tối đa (75%) bằng 0,5 tháng lương bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH là không hợp lý.
Trong khi đối với người lao động muốn rời Quỹ BHXH và nhận trợ cấp BHXH một lần, thì mỗi năm làm việc (sau 2014) được 2 lần của mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH. Trong khi đó, người lao động vẫn ở lại với Quỹ và đóng góp hơn 30 năm chỉ được nhận 0,5 lần.
Do đó, các hiệp hội đề xuất tỷ lệ hưởng lương hưu tối đa nên tính dựa trên tổng thời gian tham gia BHXH tương ứng, không nên áp mức trần 75%.