Điện một giá, chỉ áp dụng khi Việt Nam có bán lẻ điện cạnh tranh

Phương án mới gây tranh cãi

Báo cáo tại cuộc họp chiều 18/8 về việc hoàn thiện dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ quy định về cơ cấu biểu giá bán lẻ điện, ông Nguyễn Anh Tuấn, Cục trưởng Cục Điều tiết điện lực (Bộ Công Thương) cho biết: Các phương án giá 2A và 2B mặc dù có ưu điểm như sẽ cho thêm khách hàng được lựa chọn biểu giá theo phương án 1 giá hoặc bậc thang nhưng hạn chế lớn nhất là không khuyến khích được khách hàng sử dụng điện tiết kiệm, trong khi đây là một trong những chủ trương lớn của Chính phủ và Bộ Công Thương.

Vì vậy, tiếp thu ý kiến của các chuyên gia, các khách hàng sử dụng điện phản ánh trên truyền thông, Cục Điều tiết điện lực kiến nghị với Bộ trưởng Bộ Công Thương cho rút các phương án giá điện 2A và 2B, tức là các phương án liên quan đến cho phép người dân lựa chọn dùng điện một giá và điện bậc thang.

Hiện Bộ Công Thương chỉ lấy ý kiến phương án bán lẻ điện sinh hoạt từ 6 bậc còn 5 bậc. Bỏ phương án áp dụng song song điện một giá và điện bậc thang.

Cụ thể, lãnh đạo Cục Điều tiết điện lực cho biết sẽ tiếp tục xin ý kiến về Phương án 1 về cải tiến giá điện bậc thang cho các khách hàng sinh hoạt nhằm giảm bớt số bậc thang cho đối tượng khách hàng sinh hoạt từ 6 bậc xuống 5 bậc và điều chỉnh các bậc thang để phù hợp với mức độ sử dụng điện của nhân dân.  

Tại cuộc họp, các ý kiến đều bày tỏ sự băn khoăn trước phương án điện một giá và cho rằng chưa đáp ứng được mục tiêu cũng như yêu cầu đề ra, do vậy không nhất thiết phải đưa ra vào thời điểm này.

Chia sẻ về quan điểm đưa ra việc áp dụng giá điện một giá song song với giá điện bậc thang, người dùng có quyền lựa chọn sử dụng phương án phù hợp, Thứ trưởng Công Thương Hoàng Quốc Vượng cho rằng: Đây là ý tưởng mới, không gì mong muốn hơn là phục vụ tốt hơn khách hàng là người sử dụng điện. Tuy nhiên, bất cứ điều gì mới được đưa ra cũng đều thu hút sự quan tâm của mọi người và gây ra tranh luận.

Theo Thứ trưởng Hoàng Quốc Vương, việc cho người dân lựa chọn sử dụng phương án giá điện một giá hay giá điện bậc thang cũng giống như với nhiều hàng hóa khác. Khi một người đi mua hàng, người bán hàng thường để người mua có hai lựa chọn: một là mua hàng tại chỗ, hai là người bán giao hàng tận nhà người mua. Như trường hợp của hãng sản xuất đồ gỗ IKEA, họ cho người mua 2 phương án lựa chọn: Khách hàng có thể mua sẵn đồ đã được lắp ráp hoàn chỉnh với giá cao hơn, hoặc có thể mua những thùng linh kiện rời rồi về lắp đặt thành sản phẩm hoàn chỉnh.

Người dân chưa đồng tình với phương án một giá điện Bộ Công Thương đưa ra lấy ý kiến

Thứ trưởng Hoàng Quốc Vượng cho rằng: Việc để người dân có thể lựa chọn dùng giá điện bậc thang hay điện một giá là xuất phát từ nhu cầu của khách hàng. Nếu phương án một giá được tính đúng, hộ khách hàng có thể không có lợi về giá thì cũng có lợi vì minh bạch hơn. Bởi từ xưa đến nay, người dân thắc mắc rất nhiều về việc đo đếm chỉ số công tơ, cách tính điện bậc thang. 

"Điều này giúp cho khách hàng có thêm lựa chọn nếu chúng ta làm tốt", ông Vượng chia sẻ.

Tuy nhiên, Thứ trưởng Hoàng Quốc Vượng cho rằng sau hơn 1 tuần lấy ý kiến, rõ ràng sự đồng thuận của xã hội với phương án thêm lựa chọn này "chưa được nhiều". Cho nên, thời gian tới, để tạo sự đồng thuận có thể nghiên cứu, xem xét thêm phương án này. Trước mắt, chỉ áp dụng phương án giá điện gồm 5 bậc thang. "Điều này ít nhất không gây ra những thắc mắc, tranh cãi không cần thiết", ông Hoàng Quốc Vượng bày tỏ.

Bao giờ có điện 1 giá?

Kết luận tại cuộc họp chiều 18/8, Bộ trưởng Công Thương Trần Tuấn Anh cho rằng: Thời gian qua, biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt gồm 6 bậc vì nhiều nguyên nhân khách quan, chủ quan nên chưa nhận được sự hài lòng của các tầng lớp nhân dân. Do đó, Bộ phải nghiên cứu, hoàn thiện lại biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt này. 

Xét trên cơ sở nguyên tắc xác định giá bán lẻ điện thì phương án 2A, 2B và phương án điện một giá, Bộ trưởng Công Thương khẳng định là "chưa phù hợp". Bởi vì nếu chỉ 2% khách hàng sử dụng điện có lợi thì phương án điện một giá "không hiệu quả".

Thông qua các ý kiến đóng góp thời gian qua, Bộ trưởng Công Thương cũng nhận thấy rằng có nhiều cơ sở để nghiên cứu tiếp tục hoàn thiện phương án điện một giá. Nhưng việc này chỉ áp dụng cho giai đoạn tới, khi Việt Nam có thị trường bán lẻ điện cạnh tranh, có công cụ và pháp lý, đảm bảo vai trò nhà nước với an sinh xã hội, với người còn khó khăn. Khi đó mới đủ cơ sở thực hiện cơ chế điện một giá này.

Bộ trưởng Công Thương nói phương án một giá là "chưa phù hợp".

Do vậy, Bộ trưởng Công Thương đề nghị Thứ trưởng Hoàng Quốc Vượng tiếp tục chỉ đạo Cục Điều tiết điện lực và các đơn vị liên quan nghiên cứu kỹ ý kiến góp ý của các chuyên gia, các cơ quan liên quan để tiếp tục hoàn thiện các phương án biểu giá điện mới, thực hiện đúng các chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, giữ vững nguyên tắc và mục tiêu xây dựng biểu giá điện sinh hoạt về đảm bảo an sinh xã hội cho người nghèo và khuyến khích tiết kiệm năng lượng, đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển bền vững. Bổ sung thành phần Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại Doanh nghiệp, Bộ LĐ-TB&XH vào Tổ công tác để đảm bảo sự đồng thuận, khách quan, minh bạch.

Bộ trưởng Trần Tuấn Anh chỉ đạo tiếp tục xin ý kiến về Phương án 1 về cải tiến giá điện bậc thang cho các khách hàng sinh hoạt nhằm giảm bớt số bậc thang cho đối tượng khách hàng sinh hoạt từ 6 bậc xuống 5 bậc và điều chỉnh các bậc thang để phù hợp với mức độ sử dụng điện của nhân dân; các phương án cải tiến cơ cấu biểu giá bán lẻ điện cho khách hàng ngoài mục đích sinh hoạt.

Lương Bằng

Rút phương án cho người dân lựa chọn điện một giá và điện bậc thang

Cục Điều tiết điện lực đề nghị rút lại phương án để người dân lựa chọn điện một giá và điện bậc thang khi cải tiến biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt.