Nhiệm vụ trọng tâm của Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) trong giai đoạn 2021-2025 là nâng cao năng lực hội viên, đẩy mạnh chiến lược xây dựng và quảng bá sản phẩm thủy sản Việt Nam tại các thị trường xuất khẩu trọng điểm.

Năm 2020, dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, nhất là ở các thị trường xuất khẩu trọng điểm của Việt Nam như EU, Hoa Kỳ, Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản đã tác động rõ rệt đến thương mại thủy sản của Việt Nam.

{keywords}
Các doanh nghiệp thủy sản Việt Nam đang thích ứng, vượt qua thách thức và bắt đầu nắm bắt được cơ hội trong bối cảnh dịch bệnh trên thế giới vẫn diễn biến phức tạp. Ảnh minh họa.

Trong qúy I và quý II, xuất khẩu thủy sản giảm lần lượt 10% và 7% so với cưng kỳ 2019; trong đó, những tháng cao điểm dịch bệnh tại EU và Hoa Kỳ xuất khẩu đã giảm sâu đến 48%. Từ tháng 7 trở đi, xuất khẩu bắt đầu hồi phục và tăng trong 3 tháng cuối năm từ 10 -13%/tháng đã giúp bù đắp mức sụt giảm trước đó, đưa kim ngạch xuất khẩu thủy sản cả năm đạt 8,6 tỷ USD, tương đương năm 2019.

Điều này cho thấy, các doanh nghiệp thủy sản Việt Nam đang thích ứng, vượt qua thách thức và bắt đầu nắm bắt được cơ hội trong bối cảnh dịch bệnh trên thế giới vẫn diễn biến phức tạp. Về sản phẩm, xuất khẩu tôm tăng trưởng 2 con số từ tháng 6 và tăng mạnh 25% trong tháng 9 và tháng 10, sang tháng 11 tiếp tục tăng 28%.

Với mức duy trì tốt như hiện nay, xuất khẩu tôm năm 2020 dự kiến đạt trên 3,85 tỷ USD, tăng 15% so với năm 2019. Trong đó, xuất khẩu tôm chân trắng chiếm 72% giá trị xuất khẩu, ước đạt gần 3 tỷ USD, trong khi tôm sú chỉ đạt 616 triệu USD, chiếm 16% và tôm biển chiếm 12% đạt 462 triệu USD.

Với cá tra, kim ngạch xuất khẩu giảm sâu từ tháng 3 đến tháng 9 với mức giảm từ 17 – 35% so với cùng kỳ năm 2019. Từ tháng 10, giá cá tra xuất khẩu khả quan hơn, kim ngạch xuất khẩu tăng mạnh so với những tháng trước, và so với cùng kỳ mức sụt giảm chỉ còn 5%, sang tháng 11 giảm nhẹ 4%. Lũy kế đến cuối tháng 11/2020, xuất khẩu cá tra đạt 1,34 tỷ USD, giảm 24%. Ước tính xuất khẩu cá tra cả năm sẽ đạt khoảng 1,54 tỷ USD, giảm 23% so với năm 2019.

Trong top 6 thị trường chính năm 2020 chỉ có 2 thị trường Hoa Kỳ và Trung Quốc còn duy trì được tăng trưởng dương so với năm 2019, tăng lần lượt là 13% và 5%. Xuất khẩu sang các thị trường khác đều sụt giảm so với năm 2019 do tác động của COVID-19 làm ảnh hưởng đến nhu cầu thủy sản và hoạt động giao dịch với các thị trường này. Ước tính cả năm xuất khẩu thủy sản sang EU (trừ Anh) đạt khoảng 991 triệu USD, giảm 2,5%. Trong khi đó, xuất khẩu sang Nhật Bản ước tính giảm 3%, Hàn Quốc giảm gần 2%.

Theo phân tích của các doanh nghiệp, dịch COVID-19 đã làm thay đổi xu hướng tiêu thụ ở các thị trường, cụ thể sức tiêu thụ của các kênh dịch vụ, nhà hàng, khách sạn đều giảm do yêu cầu giãn cách xã hội, trong khi đó, sức mua tại các siêu thị, các kênh bán lẻ phục vụ nấu tại nhà gia tăng.

Trong bối cảnh đó, sản phẩm tôm xuất khẩu với dạng sản phẩm, cách chế biến khác nhau vẫn phù hợp tiêu thụ tại các siêu thị và phân khúc bán lẻ, phục vụ chế biến tại nhà trong những thời điểm giãn cách xã hội nên được tiêu thụ mạnh, trong khi các sản pẩm cá tra xuất khẩu nhắm tới các thị trường chính được tiêu thụ chính cho phân khúc dịch vụ sẽ gặp khó khăn, một số sản phẩm hải sản cũng tương tự như vậy.

Duy Linh